Kho tàng truyện cổ tích dân gian Việt Nam có một câu chuyện đáng để lấy làm bài học về việc tinh giản biên chế - một phần trong chủ trương cải cách hành chính hiện nay làm chúng ta phải suy ngẫm.
Chuyện kể rằng: Ngày xửa ngày xưa, có một vị vua rất đam mê âm nhạc.
Ban đầu, đội ca nhạc của triểu đình chỉ có vài chục người. Nhưng do sự đam mê của nhà vua, những người có trách nhiệm “tuyển dụng’” được quyền nhận bất cứ nhân sự nào, miễn là vào đội ca nhạc. Bẵng đi một thời gian, từ đội ca nhạc chỉ vài chục người của triều đình đã lên đến hàng ngàn người.
Vì sao vậy?
Đơn giản. Người phụ trách đội ca nhạc được quyền “tự tung tự tác”. Hễ cứ có con cháu, anh em, người quen (thậm chí quen bằng tiền) là ông ta nhận vào “biên chế”. Có những trường hợp chẳng biết đàn ca sáo nhị là gì nhưng khi đến “nhận nhiệm vụ”, người trong cuộc bày cho họ chỉ cần ra chợ mua một cây đàn nhị hoặc cây sáo là được. Khi đứng vào dàn nhạc, thấy mọi người làm gì thì làm y như vậy là đạt yêu cầu.
Ngày qua tháng lại, dàn nhạc của triều đình ngày càng đông đúc. Như một mớ hổ lốn. Anh thồi sáo thì cứ phùng mang trợn mắt mà thổi, cũng chẳng biết thổi khúc nhạc gì. Anh kéo nhị cứ hùng hục kéo qua kéo lại nghe cứ ken két, vừa kéo lại vừa phải tưởng tượng đến miếng cơm manh áo và bổng lộc triều đình.
Năm nọ, sau khi làm ‘tứ tuần đại khánh’ (sinh nhật 40 tuổi), nhà vua trao ngai vàng cho hoàng tử để vào chùa đi tu, cầu cho quốc thái dân an.
Từ bé, vị hoàng tử đã biết sở thích của vua cha. Và ngài cũng không lạ gì nội tình nhân sự dàn nhạc của triều đình.
Ngay sau khi lên ngôi, tân vương đã cho tập hợp dàn nhạc và phán rằng: “Ta cũng như vua cha, rất yêu âm nhạc và xướng ca. Tuy nhiên, trước khi biểu diễn, ta muốn nghe từng người trình tấu, sau đó mới nghe cả dàn âm nhạc và xướng ca”.
Tân vương vừa dứt lời, cả dàn nhạc hàng ngàn người nhốn nháo. Sau khi vãn hồi trật tự chỉ còn lại ngót trăm người (!?).
Được biết số “nghệ sỹ” tự rút lui do không có chuyên môn. Số còn lại mới thực là người biết đàn ca sáo nhị.
Vậy nên chăng, việc tinh giản biên chế trong bộ máy quản lý hành chính Nhà nước hiện nay cũng nên học lại cách của người xưa?
Theo Luật gia Trần Thúc Hoàng
