Mùa thu nao lòng với món chuối ngự "trứ danh" của "làng Vũ Đại"

Tương truyền vào thời Trần,hàng năm Vua Trần cùng đoàn tuỳ tùng, văn võ bá quan, cờ xí rợp trời xuôi thuyền từ Thăng Long về hành cung Thiên Trường yết kiến Thái Thượng Hoàng. Một lần đến ngã 3 Tuần Vường, đoàn thuyền dừng lại. Dân các làng đổ ra mừng đón. Mọi người ai cũng mang của ngon, vật lạ ra dâng tiến vua.

Có một đôi vợ chồng nông dân nghèo ở làng Đại hoàng vì không có vật gì dâng tiến nên rất lấy làm băn khoăn. May sao trong vườn nhà còn một buồng chuối nhỏ xinh xắn đã chín, toả hương thơm ngát, họ bèn chặt hạ, đưa tiến vua với niềm cung kính mong được nhà Vua cảm thông. Trông thấy buồng chuối nhỏ nhưng rất đẹp, quả căng tròn, vàng óng, cuống xanh, đầu ruồi có 3 chiếc tua cong đẹp mắt lạ thường…vua cho gọi vào. Nhà Vua bèn nếm thử, thấy vị ngọt, hương thơm, càng ăn càng thấy ngon. Vua ban thưởng và truyền cho dân làng Đại Hoàng nhân rộng loại chuối này để cho thần dân của Ngài khắp nơi được cùng thưởng thức.

Từ đó loại chuối này ở Đại Hoàng được mang tên Chuối Ngự, lưu truyền đến ngày nay và nổi tiếng khắp nơi. Tuy nhiên giống chuối này nếu đưa trồng nơi khác ngoài làng Đại Hoàng quả cũng có hình dáng tương tự nhưng không có vị ngon và hương thơm của chuối Ngự. Chuối Ngự trở thành đặc sản duy nhất ở Đại Hoàng mới có.

Có 2 loại chuối ngự ở đây là chuối ngự trâu và chuối ngự thóc (còn gọi là chuối ngự mít). Chuối ngự trâu quả to, ăn nhạt, còn chuối ngự thóc quả nhỏ nhưng vỏ mỏng, ruột vàng ươm như kén tằm tơ, ăn thơm và rất ngọt. Vì vậy, thứ thường được các bà, các mẹ ví von "bằng ngón tay cái người béo" luôn có sức hấp dẫn kì lạ với nhiều người.

Chuối ngự đã đi vào tâm linh của người dân Nam Định, là thứ quả thiêng để dâng lên các bậc tổ tiên, thần thánh, là nỗi nhớ, niềm thương, sự ngưỡng vọng của lớp lớp người thành Nam về những vị vua linh thiêng của người Việt.

Một trong những món ăn nổi tiếng nhất trong tiết thu đất Bắc là cốm Hà Nội. Người Hà Thành vẫn nhắc “hương cốm mới thơm mùi lúa non mà ăn kèm với chuối ngự thì mới thực là hương sắc mùa thu Hà Nội”. Vì vậy, dù là sản vật của một vùng đất khác, nhưng người Tràng An cũng ưa thích chuối ngự, hương vị ấy gắn bó dài lâu với ẩm thực Hà Thành.