Câu hỏi đặt ra là: Các thiết bị âm nhạc nên được chỉnh dây ở mức 440 Hz hay 432 Hz?
Vào năm 1955, một chuẩn quốc tế với cao độ nốt La A=440 Hz [A là ký hiệu nốt La] được thiết lập để thống nhất những cao độ khác nhau trong hòa nhạc được sử dụng trước đây. Điều này có nghĩa là số rung động trên một giây của nốt La chuẩn là 440. Nhưng một số người nói rằng A=432 Hz đưa âm nhạc tới một đẳng cấp khác.
 |
Chọn chuẩn tần số cho nhạc cụ là một chủ đề được tranh luận qua nhiều thập kỷ giữa các nhạc sĩ. |
Các thử nghiệm cho thấy âm thanh ở chuẩn 432 Hz yên bình và tròn trịa hơn
Trong cuốn sách “Quãng, thang độ, chủ âm và cao độ hòa tấu” (Intervals, Scales, Tones and the Concert Pitch), học giả âm nhạc Maria Renold đã miêu tả phương pháp kiểm tra các tác động khác nhau lên người nghe được tạo ra bởi chuẩn 440 Hz và 432 Hz. Cô thỉnh mời hàng nghìn người từ nhiều quốc gia trong 20 năm để đánh giá cảm giác của họ khi nghe mỗi loại chuẩn.
Cô nói rằng 90% thích nghe chuẩn 432 Hz. Khi được yêu cầu miêu tả cảm giác đó, họ dùng những từ như “tròn trịa, chính xác, yên bình và như ánh mặt trời”. Ngược lại, họ miêu tả chuẩn 440 Hz nghe “không thoải mái, ngột ngạt, và không cởi mở”.
Renold bị ảnh hưởng bởi một nhà tinh thần học người Áo là Rudolf Steiner, người cảnh báo “độ chói yêu ma” của các âm cao và ủng hộ A=432 Hz như là một yếu tố kích thích tinh thần. Mặc dù nghiên cứu của Renold không phải là nghiên cứu được bình duyệt, nó cũng chưa từng được thực hiện lại, nhưng có vẻ như không có nhà khoa học nào thực sự muốn làm lại nó một cách nghiêm túc.
Kĩ sư âm thanh Trevor Cox đã tiến hành một nghiên cứu trực tuyến không chính thức, thỉnh mọi người đưa ra lựa chọn của họ về các tác phẩm âm nhạc được thay đổi chuẩn âm với bảy tần số khác nhau, trong đó có cả 432 Hz và 440 Hz. Qua 200 phản hồi, Cox thấy số người thích 440 Hz lớn hơn một chút so với số thích 432 Hz.
Âm nhạc trong kiểm tra của Cox được chỉnh âm bằng kĩ thuật số, chứ không phải xuất phát từ nhạc cụ. Không rõ có phải điều này đã tạo ra sự sai khác hay không, vì Renold có nói rằng nghiên cứu của cô chỉ có hiệu lực với các nhạc cụ không dùng điện. Còn các thử nghiệm cô làm với âm thanh điện tử đều thất bại.
Việc sử dụng chuẩn 432 Hz được những nhân vật nổi tiếng ủng hộ, trong đó có giọng nam cao nhạc opera Luciano Pavarotti và giọng nữ cao người Italia Renata Tebaldi. Hát ở chuẩn 432 Hz được cho là giảm sức căng lên dây thanh âm của ca sĩ.
Những lý do tần số 440 Hz được lựa chọn làm chuẩn cũng là chủ đề của một số cuộc tranh luận.
Chuẩn 440 Hz có phải là sáng kiến của Đức quốc xã?
Nhiệt độ trong các khán phòng hòa nhạc ở Mỹ là một yếu tố góp phần quyết định chuẩn âm sẽ được sử dụng. Nhà sản xuất nhạc cụ người Mỹ J.C. Deagan quyết định rằng 440 Hz là tần số tốt nhất cho phòng hòa nhạc của Mỹ. Các nhà khoa học Vương Quốc Anh cũng nhất trí rằng 440 Hz là tốt nhất, không phải dựa trên nhiệt độ của phòng nhạc, mà do sự nóng lên của các nhạc cụ bằng gỗ trong suốt buổi trình diễn.
Lý do gây nhiều tranh cãi nhất với việc sử dụng chuẩn 440 Hz là Đức quốc xã muốn tuyên truyền sự gây hấn và căng thẳng bằng việc sử dụng chuẩn này.
Laurent Rosenfeld đã viết bài báo “Đức quốc xã đã phá hoại chuẩn âm nhạc như thế nào”, được đăng trên ấn bản tháng Chín năm 1988 của tạp chí Executive Intelligence Review (một tạp chí liên kết với phong trào LaRouche được biết đến với một số lập trường chính trị gây tranh cãi). Rosenfeld lưu ý rằng Radio Berlin, cơ quan phát ngôn của Bộ trưởng tuyên truyền Josef Goebbels của Đức quốc xã, đã tổ chức một hội thảo vào năm 1939 để cố gắng thuyết phục mọi người sử dụng chuẩn 440 Hz. Hội nghị này đặt cơ sở cho quyết định năm 1955 chính thức thiết lập chuẩn 440 Hz.
Đã không có một nhà soạn nhạc người Pháp nào được mời tới hội nghị 1955, vì những người Pháp đặc biệt phản đối chuẩn 440 Hz, theo Rosenfeld. Ông viết: “các nhóm người khác, như là Rene Dumesnil, một người ủng hộ chỉnh tần số thấp hơn nói rằng hội nghị ở London này đã được dàn dựng: Đầu tiên, các nhà tổ chức hỏi các nhạc sĩ, các kĩ sư, các nhà làm nhạc cụ, các nhà vật lý, v.v. rằng họ có đồng ý chuẩn 440 Hz không, nếu ai mà không đồng ý thì đơn giản là không được mời”.
Rosenfeld không đưa ra phỏng đoán về động cơ của Đức quốc xã trong việc thiết lập chuẩn 440 Hz, và có vẻ như ý tưởng tuyên truyền sự gây hấn đã được thêm vào sau đó bởi những người đề xuất chuẩn 432 Hz.
Theo Rosenfeld thì Robert Dussaut, một nhạc sĩ người Pháp, đồng thời là người người ủng hộ chuẩn A = 432 Hz, đã nói:
“Những người phản đối tôi đã trả lời tôi rằng người Mỹ muốn chỉnh âm ở 440 Hz, bởi vì nhạc jazz vốn đã tăng cao độ tới 440 Hz và hơn nữa, và rằng chúng ta nên phù hợp với nhạc jazz. Tôi thật sự sốc khi các nhạc sĩ giao hưởng và các ca sĩ của chúng ta nếu vậy phải phụ thuộc vào các nhạc sĩ nhạc jazz từ phía bên kia của Đại Tây Dương. …Các yếu tố thương mại trở thành quan trọng nhất. Các nghệ sĩ cũng phải từ bỏ [chính kiến của mình]”.
Ngoài các mối quan tâm về chính trị và thương mại, cuộc tranh luận về chuẩn âm cũng tập trung vào những khẳng định cho rằng rung động ở 432 Hz có nhiều lợi ích cho cơ thể con người hơn và 432 Hz là một con số đặc biệt, thậm chí huyền bí, và có ý nghĩa quan trọng.
Cymatics: ‘ngành khoa học mô tả hình ảnh của âm thanh’
Người ta cho rằng 432 Hz có tác dụng tích cực lên nước, và do vậy cũng tốt đối với cơ thể của chúng ta, vì cơ thể của chúng ta phần lớn là nước. Đây là một phần lý do đằng sau những khẳng định cho rằng âm nhạc được chỉnh ở chuẩn 432 Hz có thể có hiệu ứng chữa bệnh.
John Stuart Reid đã phát triển một công cụ tên là CymaScope, được sử dụng trong một lĩnh vực nghiên cứu gọi là Cymatics. Trang mạng chính thức CymaScope miêu tả Cymatics như là “khoa học tạo hình âm thanh”.
Trang này tiếp tục: “Cymatics dựa trên nguyên lý là khi âm thành va phải một màng mỏng như da của bạn hoặc bề mặt của nước, nó sẽ để lại một dạng năng lượng vô hình. Nói cách khác, rung động tuần hoàn trong mẫu âm thanh được biến đổi và trở thành các gợn nước tuần hoàn, tạo ra các hình dạng rất đẹp tiết lộ [cho chúng ta] thế giới âm thanh vốn bị che khuất”.
Reid tiến hành kiểm tra tác động của A=432 Hz đối với nước bằng thiết bị CymaScope theo đề nghị của người phản đối chuẩn 432 Hz nhiều nhất, Brian T. Collins.
Collins đã đăng tải phản hồi của Reid: “Tần số 432 Hz tạo nên hình tam giác trên Cymascope mỗi lần chúng tôi ghi hình. Chúng tôi đã tự nhủ là có điều gì đó trục trặc với CymaScope nhưng sau khi thử hơn một giờ chúng tôi kết luận rằng số 3 theo cách nào đó liên kết một cách phổ biến tới 432 Hz.”
Cymatics cho thấy các hình ảnh tạo ra do chỉnh âm 432 Hz về mặt thẩm mỹ thì dễ nhìn hơn những mẫu tạo ra bởi 440 Hz. Nhưng nhà soạn nhạc Milton Mermikides viết trong blog của ông rằng các vật dụng chứa nước sẽ ảnh hưởng tới những kết quả. “Một vài vật chứa sẽ tạo mẫu với 432 Hz đẹp hơn so với 440 Hz, trong khi với những vật chứa khác có thể hoàn toàn ngược lại”, ông viết. “Nó giống như việc lập luận rằng có một kích cỡ giầy nào đó là hoàn hảo, bằng cách chiếu một video quay cảnh một cá nhân đang hạnh phúc khi sử dụng một đôi giày có cỡ đó, trong khi phải gắng sức để xỏ một đôi với kích cỡ khác”.
432 là một con số đặc biệt?
Những khẳng định rằng 432 là một con số với ý nghĩa đặc biệt đã phần nào giảm bớt sức nặng khi mà người ta phải sử dụng các phép toán để hỗ trợ những khẳng định đó.
Một trong những khẳng định giản đơn cho rằng số 432 có ý nghĩa là bởi vì nó là căn bậc hai của tốc độ ánh sáng. Thực vậy, giá trị căn bậc hai của tốc độ ánh sáng là khoảng 431,6, khá sát với 432.
Đường kính của mặt trời dài khoảng 864.000 dặm, gấp đôi con số 432.000. Đường kính của mặt trăng là khoảng 2160, bằng một nửa của số 4320. Chúng ta bắt đầu thấy các phép toán nhân, chia được sử dụng để tạo ra các giá trị liên quan tới con số 432.
Một ví dụ của các phép toán phức tạp hơn được đưa ra bởi Collins. “mối liên hệ giữaStonehenge tới chu kỳ tiến động 25.920 năm và con số 432 là hiển nhiên”.
Ông dùng phép toán chia 360 cho các tảng đá trong mỗi vòng đá và sau đó lấy 25.920 chia cho kết quả thu được. Thực hiện những phép chia này với các vòng khác không cho ra các con số liên quan tới 432 (dù chúng tạo ra các con số có ý nghĩa khác về mặt vũ trụ, ông nói), chỉ có những vòng có 60 hòn đá là liên quan tới 432. “Trong vòng tròn thứ hai có 60 tảng đá, bạn lấy con số 360 (vòng tròn tương đương với 360 độ) chia cho 60, được số 6. Lấy số 25.920 chia cho 6 được 4320. …Nếu coi 60 tảng đá của vòng tròn thứ hai tương đương với 25.920 năm thì mỗi viên đá tương ứng với 432 năm vòng quanh 12 khu vực của chu kỳ tiến động 25.920 năm”.
Còn nhiều dẫn chứng hơn nữa cho giải thích của ông, nhưng vậy cũng đủ để nói rằng toàn bộ tuyên bố về ý nghĩa rất lớn của con số 432 dường như là dựa trên những phép biến đổi khác nhau từ những con số. Nó có thể có một số ý nghĩa, nhưng không quá rõ ràng – dường như chúng ta phải tìm kiếm mới thấy được nó.
Cũng có khẳng định cho rằng các nhạc sĩ thời xưa ở Hy Lạp, Ai Cập và thậm chí các nền văn minh xa xôi hơn đã chỉnh âm nhạc cụ của họ tới 432 Hz. Tuy nhiên, thời báo Đại Kỷ Nguyên (Epoch Times) đã không thể tìm thấy bất kỳ bằng chứng cụ thể nào chứng minh điều này. Trong lịch sử cận đại, trước khi chuẩn 440 Hz được thiết lập, các nhạc sĩ đã sử dụng đa dạng các loại chuẩn tần số để chỉnh nhạc cụ.
Vấn đề sở thích
Việc 432 có là con số có ý nghĩa thiên văn, hay tần số 432 Hz có tác động có lợi đối với nước trong cơ thể của bạn, có thể không quan trọng bằng việc bạn có thích chỉnh âm ở 432 Hz hay không.
Âm nhạc mang lại cảm xúc thế nào cho bạn có thể là một vấn đề chủ quan hơn là vấn đề khách quan.
Ivan Yanakiev, một lãnh đạo của Viện hàn lâm quốc gia ở Bulgaria, có một nhạc công cello chơi bản “cello Suite No. 1 in G major” của Bach với chỉnh âm 432 Hz. Năm ngoái, Yanakiev nói về bản nhạc với tạp chí Vice’s Motherboard rằng: “Nó rất mới lạ, rất tuyệt vời”. “Nó truyền dẫn ánh sáng thuần khiết và tình yêu làm rung động toàn bộ khán phòng”.
Yanakiev là đồng sáng lập Dàn nhạc giao hưởng 432 vào năm 2013 để phổ biến chuẩn 432 Hz khắp thế giới.
Tiến sĩ Diana Deutsch, một nhà tâm lý học tri giác và nhận thức ở Đại học University of California-San Diego, một người viết về tâm lý âm nhạc, nói với tạp chí Motherboard rằng cô hứng thú với việc tiến hành thử nghiệm giống với thử nghiệm của Renold để tìm hiểu những sở thích của mọi người.
Cả hai tần số 440Hz và 432 Hz vẫn đang được sử dụng trong âm nhạc. Có thể kết quả sẽ là chuẩn âm được thay đổi, nhưng nếu không có gì thay đổi thì mọi người vẫn có thể lấy chuẩn âm thanh theo sở thích của họ.
Xem thêm:
- Hình thổ dân khổng lồ bí ẩn ở Australia
- Vòng tròn cổ tích và bí mật ẩn dưới mặt đất
M.Chi/Theo Epoch Times
