Những ngôi nhà núp dưới mặt đất ở Iceland

(Ngày Nay) - Là một vùng đất rộng lớn, nhiều đập, mạch nước ngầm cùng nhiều ngọn núi lửa, Iceland không phải một mảnh đất dễ sống với con người. Vào thế kỷ 19, khi người Na Uy và người Anh tới đây, khí hậu khắc nghiệt cùng nguồn lực hạn chế khiến cho việc sinh sống trên mảnh đất này càng trở nên thách thức.
Những ngôi nhà Turf ở Iceland. (Nguồn: Planet)
Những ngôi nhà Turf ở Iceland. (Nguồn: Planet)

Tuy nhiên, những người Viking đã mang đến một giải pháp - những ngôi nhà Turf, một loại nhà được xây dựng dưới những vạt đất hoặc đắp cỏ lên trên mái nhằm bảo vệ những người dân Iceland khỏi những ngọn gió dữ, mưa và thậm chí là cả động đất. Dù ngày nay nhà Turf không còn nhiều ở Iceland, nhưng một đề cử của UNESCO năm 2011 đã khiến cả thế giới chú ý tới loại kiến trúc nhà độc đáo này.

"Các trang trại và nhà ở kiểu Turf từng hiện hữu ở mọi phần của Iceland và là phương thức xây nhà được bảo tồn qua nhiều thế hệ" - Hannes Larusson, nhà sáng lập Bảo tàng Nhà Turf ở Iceland, cho hay - "Đó là một trong những đóng góp về kiến trúc quan trọng nhất mà người dân phía Bắc đã làm cho thế giới".

Kiến trúc nhà Turf của Iceland có nguồn gốc từ kỹ thuật xây dựng có từ thời kỳ Đồ Sắt. Trên thực tế, người dân Roman từng sử dụng viên gạch Turf để xây dựng các pháo đài và tường phòng thủ.

Trên khắp Na Uy, quần đảo Faroe và nhiều phần ở Scotland, các ngôi nhà Turf cũng rất phổ biến. Trong khi ở các nước này, nhà Turf thường là dành cho tầng lớp nghèo, thì ở Iceland, ngay cả những người giàu có cũng xây dựng cho họ một ngôi nhà kiểu này.

Một trang trại Turf đặc trưng của người Iceland thường bao gồm từ 2-30 ngôi nhà được kết nối với nhau bởi các hành lang đắp bằng đất, một kiểu kiến trúc gọi là Baer - tức trang trại. Để khiến kiến trúc kiên cố hơn, phần sau của nhà Turf thường nằm trong một sườn đồi, trong khi phần trước là một phần mái nhô ra.

Các bức tường nhà Turf được xây dựng bằng đá xen kẽ các viên gạch Turf, trong khi một cấu trúc gỗ được thêm vào để gia cố thêm. Để làm ấm, các căn phòng bên trong thường nằm dưới bề mặt đất - khoảng nửa mét dưới mặt đất - nơi mà đất không thể bị đóng băng. Thường thì phòng chính trong nhà Turf sẽ được lát gỗ nhưng do ngày nay giá gỗ đắt nên phần lớn các gia đình bỏ qua khâu này.

Sống trong một căn nhà Turf được cho là mang lại trải nghiệm cực kỳ thú vị như được hòa mình vào thiên nhiên. Toàn bộ ngôi nhà được xây dựng hoàn toàn bằng các nguồn tự nhiên, với rêu và cỏ mọc trên mái. Bên trong trang trại Turf thường bao gồm một căn bếp nhỏ, phòng tắm, không gian chứa đồ, một khu nuôi động vật cũng như một phòng sinh hoạt chung của các gia đình.

Dù rằng các ngôi nhà Tù thường có chi phí bảo quản rất rẻ nhờ tường và mái nhà chỉ cần cắt xén cỏ và rêu thường xuyên, nhưng kiến trúc nhà này cần phải được xây lại sau một khoảng thời gian do mối mọt, các rễ cây chết hay do bị khô. Nếu có điều kiện, các chủ trang trại Turf có thể thuê một chuyên gia cắt tỉa tới để sửa sang lại ngôi nhà của họ.

Vào đầu thế kỷ 20, Iceland còn khoảng 100.000 ngôi nhà Turf như vậy. Ngày nay, chúng đã gần như bị phá hủy hết, do làn sóng hiện đại hóa ở Iceland diễn ra từ đầu thế kỷ.

"Con đường hiện đại hóa ở châu Âu sẽ mất khoảng 200-300 năm để thành hiện thực, nhưng chúng tôi đã nhảy cóc khoảng 20-30 năm" - ông Larusson cho hay - "Chúng tôi chuyển từ những ngôi nhà Turf sang nhà bình thường chỉ trong một bước nhảy".

Ông Larusson cũng là một trong những người cuối cùng ở Iceland từng sinh ra và lớn lên trong một ngôi nhà Turf.

"Tôi được nuôi dưỡng trong trang trại Turf và ở đó tới gần 10 năm đầu trong cuộc đời mình" - ông Larusson nói - "Ông tôi chưa từng muốn hiện đại hóa nó. Ông ấy vẫn giữ nguyên phương thức làm nông cổ điển, chưa từng dùng máy cày, vẫn sử dụng ngôi nhà cổ truyền cho tới khi ngừng làm nghề nông và gia đình tôi chuyển tới thủ đô Reykjavik".

Năm 1986, ông Larusson đã trở lại trang trại Turf của gia đình, có tên Austur-Medalholt. Trang trại này vẫn trụ vững dù ở trong tình trạng khá tồi tệ. Trong vòng 6 năm tới, ông dự định sẽ tháo dỡ từng ngôi nhà trong trang trại để phục hồi lại nguyên bản truyền thống. Dự án này cũng được Bảo tàng Nhà Turf hỗ trợ.

Trong những năm gần đây, nhận thấy sự tiện ích và thân thiện môi trường của những ngôi nhà Turf, rất nhiều kiến trúc sư có tiếng trên thế giới đã đến Iceland để học hỏi về kiến trúc cổ này, từ đó áp dụng cho các thiết kế nhà hiện đại trong tương lai. Họ cho rằng các ngôi nhà Turf được xây dựng kiên cố, tiết kiệm năng lượng và sử dụng toàn bộ các vật liệu sẵn có ở địa phương.

Gần đây nhất, công ty kiến trúc PKdm Arkitektar của Iceland đã hiện đại hóa mẫu nhà Turf nguyên bản, áp dụng để xây dựng 20 ngôi nhà gỗ để phục vụ du khách ở Tây Bắc nước này.

Tạo hành lang pháp lý cho ứng dụng trợ lý ảo phát triển
Tạo hành lang pháp lý cho ứng dụng trợ lý ảo phát triển
(Ngày Nay) - Theo ông Nguyễn Phú Tiến, Phó Cục trưởng Cục Chuyển đổi số Quốc gia (Bộ Thông tin và Truyền thông), tiến trình nghiên cứu quy định pháp lý liên quan đến trợ lý ảo nói riêng và các ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) nói chung tại Việt Nam đã và đang tiến hành tích cực.
Khai quật, khảo cổ học hệ thống nền móng điện Cần Chánh trong Đại Nội Huế.
Thừa Thiên-Huế: Sẵn sàng khởi công phục dựng Điện Cần Chánh
(Ngày Nay) - Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Di tích Cố đô Huế Hoàng Việt Trung cho biết, dự án Tu bổ, phục hồi và tôn tạo di tích Điện Cần Chánh đang được trình Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch thẩm định. Sau khi hoàn thành các thủ tục, dự kiến dự án sẽ được khởi công trong quý IV năm 2024.
Ban tổ chức tặng sách cho các thư viện công cộng, thư viện trường học, tủ sách tư nhân có phục vụ cộng đồng; các trại giam, trại tạm giam trên địa bàn tỉnh Thừa Thiên - Huế.
Ngày Sách Việt Nam: Khơi dậy khát vọng cống hiến của tuổi trẻ
(Ngày Nay) - Ngày 19/4, tại Thư viện Tổng hợp tỉnh Thừa Thiên - Huế, Sở Văn hóa và Thể thao tỉnh phối hợp với Đại học Huế, Sở Giáo dục và Đào tạo, Viện Nghiên cứu phát triển tỉnh tổ chức khai mạc Ngày Sách và Văn hóa đọc Việt Nam; giới thiệu 2 ấn phẩm mới của Tủ sách Huế và phát động cuộc thi Đại sứ Văn hóa đọc năm 2024.
Không giữ giới có năm điều suy hao
Không giữ giới có năm điều suy hao
(Ngày Nay) - Sống ở đời ai cũng mong muốn gia đạo bình an, sự nghiệp ổn định và phát triển. Tuy vậy, không nhiều người biết rằng nền tảng của những mong ước thiện lành đó chính là phước đức.
Đức Phật và những di huấn sau cùng
Đức Phật và những di huấn sau cùng
(Ngày Nay) - Theo kinh Đại bát Niết-bàn (Trường bộ kinh), trước lúc viên tịch, Thế Tôn an cư mùa mưa tại Baluvā, bị bệnh trầm trọng, rất đau đớn. Nhưng Ngài giữ tâm chánh niệm, tỉnh giác, chịu đựng cơn đau ấy, không một chút ta thán.
Người xuất gia cần tránh những cơ hiềm, tổn hại cho đạo
Người xuất gia cần tránh những cơ hiềm, tổn hại cho đạo
(Ngày Nay) - Người tu không nên bất cẩn, mà phải luôn quan tâm đến cơ hiềm của thế gian, tránh để người đời đánh mất niềm tin vào Tam bảo. Phật dạy: “Luôn luôn tự thức tỉnh và tự dò xét, không để lầm lỗi có thể có được, như thế là trong Chánh pháp của Như Lai, người ấy có khả năng thực hiện giải thoát”.
Bảy pháp tôn kính làm cho Chánh pháp tăng trưởng
Bảy pháp tôn kính làm cho Chánh pháp tăng trưởng
(Ngày Nay) - Tôn kính là sự kính trọng cao tột. Khi tôn kính điều gì thì điều ấy trở thành thiêng liêng, là ngọn đuốc sáng soi đường, là biểu tượng cao cả để hướng đến. Mỗi người có đối tượng tôn kính khác nhau để dẫn lối cho cuộc đời.
Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam yêu cầu quán bar H2 Club không được tổ chức các hoạt động biểu diễn, sau khi dư luận phản ánh việc quán bar này tổ chức cho nhân viên mặc trang phục Phật giáo biểu diễn nhảy múa dung tục cùng các vũ nữ ăn mặc hở hang vào tối ngày 6/4/2024 trước đó. (Ảnh cắt từ clip)
Vụ mặc áo cà sa trong quán bar: Tỉnh Hà Nam yêu cầu dừng các hoạt động biểu diễn
(Ngày Nay) - Liên quan đến vụ việc quán bar H2 Club (phường Duy Hải, thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam) tổ chức cho nhân viên mặc trang phục Phật giáo biểu diễn nhảy múa dung tục cùng các vũ nữ ăn mặc hở hang; Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Hà Nam đã lập tức vào cuộc và có văn bản yêu cầu quán bar này không được tổ chức hoạt động biểu diễn.