TAND TP HCM vừa thụ lý yêu cầu của bà Jahn Kim Liên (quốc tịch Đức) khởi kiện Công an TP HCM đòi 1,5 tỷ đồng.
Theo đơn khởi kiện, năm 1990 cửa hàng của vợ chồng bà Liên (nay ông đã mất) ký hợp đồng trao đổi 300 tấn hạt điều với Công ty Xuất nhập khẩu nông sản TP HCM – Vinalimex để lấy 100 tấn bột ngọt. Hai năm sau bà qua Đức định cư cùng các con.
Năm 1993, cơ quan điều tra khởi tố vụ án Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, liên quan việc vợ chồng bà còn nợ Vinalimex 137.000 USD (tương đương 1,5 tỷ đồng).
"Tôi được biết năm 1994, Phòng cảnh sát điều tra Công an TP HCM đã ra quyết định đình chỉ khởi tố vụ án, khởi tố bị can vì chồng tôi đã trả hết nợ", bà Liên viết trong đơn. Tuy nhiên, ngày 22/10/2010, khi bà từ Đức về Việt Nam thì bị bắt giữ.
Cùng ngày, Công an TP HCM ra quyết định phục hồi điều tra vụ án đối với bà Liên. Gần một tuần sau, công an tiếp tục ra quyết định cấm bà Liên đi khỏi nơi cư trú.
Nữ Việt kiều cho hay, sau khi bị bắt cơ quan điều tra yêu cầu bà nộp 1,5 tỷ đồng để khắc phục hậu quả vì cho rằng bà đang nợ Vinalimex. Theo yêu cầu của điều tra viên Trần Thanh Dũng, bà Liên nộp 200 triệu đồng vào tài khoản cá nhân của ông này, số tiền còn lại bà nộp cho cơ quan điều tra.
Giải quyết khiếu nại của bà Liên, tháng 5/2011, đại tá Phan Anh Minh (lúc đó là Thủ trưởng Cơ quan CSĐT Công an TP HCM) ký quyết định đình chỉ điều tra bị can đối với bà Liên với lý do "hậu quả đã được khắc phục và hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự", hủy bỏ lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú.
Về việc điều tra viên Dũng yêu cầu bà nộp tiền vào tài khoản cá nhân, Công an TP HCM xác định hành vi này là trái quy định của ngành. Tuy nhiên, ông Dũng đã nộp lại tiền vào tài khoản của cơ quan điều tra nên không có căn cứ cho thấy điều tra viên sử dụng trái phép. Ông Dũng đã bị xử lý theo quy định ngành.
Bà Liên sau đó yêu cầu Công an TP HCM trả lại 1,5 tỷ đồng. Tuy nhiên, cơ quan này không đồng ý trả vì cho rằng số tiền này họ đã xử lý vật chứng, giao cho Công ty Vinalimex. Nữ Việt kiều tiếp tục khiếu nại.
Trong văn bản trả lời bà Liên ngày 4/2/2016, VKSND TP HCM xác định "do sơ suất trong thao tác tố tụng" cơ quan điều tra đã không ra quyết định tạm đình chỉ điều tra bị can và thông báo việc truy nã bà Liên, dẫn đến hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự để phục hồi điều tra, truy tố, xét xử.
Đồng thời, Viện ra quyết định hủy bỏ quyết định xử lý vật chứng của Công an TP HCM, yêu cầu cơ quan điều tra thu hồi 1,5 tỷ đồng để chờ xử lý theo quy định pháp luật.
Sau nhiều năm khiếu nại không lấy được tiền, hồi tháng 5, bà Liên đã làm đơn khởi kiện ra tòa.
Trong bản tường trình gửi tòa mới đây, Công an TP HCM cho rằng, sau khi bị bắt bà Liên thỏa thuận với Công ty Vinalimex sẽ trả khoản nợ 1,5 tỷ đồng. Bà tự nguyện nộp số tiền này cho cơ quan điều tra để khắc phục hậu quả vụ án. Vụ án sau đó được đình chỉ nên không thể ra quyết định thu hồi theo yêu cầu của VKS.
Cơ quan điều tra đã có thông báo yêu cầu đại diện Vinalimex nộp lại số tiền khắc phục hậu quả theo yêu cầu của Viện nhưng công ty này chưa thực hiện. Phía công an cũng đề nghị tòa đưa Vinalimex tham gia vụ án với tư cách người có quyền và nghĩa vụ liên quan.
Công an TP HCM còn cho rằng, quyết định của Viện chỉ yêu cầu thu hồi tiền để chờ xử lý mà không yêu cầu trả lại cho bà Liên. Do đó, cơ quan điều tra không thể trả lại 1,5 tỷ đồng và lãi suất như bà Liên yêu cầu. Hơn nữa, bà Liên tự nguyện nộp tiền khi đang được tại ngoại, không hề có quyết định thu giữ trái pháp luật của cơ quan CSĐT nên không có cơ sở trả lại.
TAND TP HCM sẽ làm việc với các bên vào ngày 28/8.
