Báo Gazeta của Nga mới đây đăng tải bài viết với tiêu đề “Sự hiện diện trên thế giới”; trong đó nói rằng đề tài căn cứ quân sự của Nga ở nước ngoài hiện nay đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của cộng đồng quốc tế, đặc biệt trong bối cảnh Nga đang tiến hành chiến dịch không kích tại Syria.
Theo khẳng định của báo Nga, các căn cứ quân sự của Nga chủ yếu nằm tại một số quốc gia thuộc Liên Xô cũ như Kyrgyzstan, Abkhazia và hầu như đây là căn cứ không quân, căn cứ tên lửa và phòng không, các hệ thống kiểm soát không gian vũ trụ.
Tàu ngầm 184 Hải Phòng tại cảng Cam Ranh.
Dẫn nguồn tin từ Bộ Quốc phòng Nga, Gazeta nói rằng, các căn cứ này có diện tích tổng cộng hơn 700.000 ha, bao gồm cả diện tích mặt nước như ở hồ Issyk Kul, cộng hoà Kyrgyzstan. Tại Crimea nay đã thuộc Nga là các căn cứ đã có sẵn từ trước thuộc Hạm đội Biển Đen.
Gazeta cho biết, các cơ sở phục vụ quân đội Nga ở nước ngoài tại Belarus, Kazakhstan, Tajikistan, Armenia, Kyrgyzstan, Georgia, Nam Ossetia, Syria và Việt Nam (Cam Ranh) thực chất không phải là căn cứ quân sự theo đúng nghĩa của từ này.
Được biết, quân cảng Cam Ranh của Việt Nam là nơi tàu chiến Nga có thể ghé vào để được cung cấp dịch vụ như tiếp tế. Cam Ranh từng là căn cứ không quân và hải quân của Liên Xô và Nga thuê của Việt Nam.
Năm 2002, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh đóng cửa căn cứ này sau khi Hà Nội và Moscow thống nhất được việc chấm dứt hợp đồng cho Nga thuê miễn phí.
Mặc dù thực tế rằng, Nga và Việt Nam đã ký một thỏa thuận ghi nhớ để tạo điều kiện khôi phục lại căn cứ, nhưng hiện nay chính sách của Việt Nam không có kế hoạch cho những bước đi như vậy tiếp theo.
Chính sách nhất quán hiện nay của Việt Nam là từ chối sự hiện diện của bất kỳ căn cứ quân sự nước ngoài nào trên lãnh thổ Việt Nam, do vậy Việt Nam chỉ có thể cung cấp cho Nga một trạm bảo dưỡng vật chất kỹ thuật tại Cam Ranh.
Gazeta cho hay, những năm gần đây Nga đã giảm nhiều căn cứ quân sự ở nước ngoài. Năm 2013, Nga đã chuyển giao trạm radar “Daryal” ở Gabala cho Azerbaijan. Trạm radar này từng là một phần của hệ thống cảnh báo tấn công tên lửa có số lượng nhân viên phục vụ khoảng 2000 người, nhưng hiện đã cũ.
Năm 2002, Nga cũng đóng cửa căn cứ trinh sát nổi tiếng Lourdes ở Cuba và trước đó vào năm 2000, Nga đã giải thể căn cứ radar Daryal ở Mukacheve, miền tây Ukraine.
Nguyễn Hoàng