Người dân thôn Tử Dương, xã Cao Thành, huyện Ứng Hòa, Hà Nội bức xúc về việc biến mất đầy bí ẩn của 36 pho tượng cổ có niên đại từ thế kỷ 18 ở chùa Tử Dương.
Theo nhiều chuyên gia, những bức tượng từ thế kỷ 18 có giá trị vô cùng lớn. Nó không thể đoán định bằng tiền, nói một cách khác là vô giá. Ở Việt Nam không còn nhiều.
Bà Vân Thị Thanh (thôn Tử Dương) chia sẻ: Chùa Từ Dương được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch xếp hạng di tích từ năm 1992.
Mới đây sư thầy Thích Đàm Tính đã cùng một số người đưa tượng và đồ thờ mới vào chùa; thay câu đối cổ và đắp lên tường bằng câu đối gỗ; tự ý thay 36 pho tượng cổ bằng những pho tượng mới làm từ gỗ; xây trái phép các công trình trong khuôn viên khu di tích.
Nhà chùa đã lý giải sự biến mất của 36 pho tượng rằng, những bức tượng cổ làm bằng thổ (đất) nên qua hàng trăm năm đã hư hỏng. Một số bức đã rụng ngón tay. Tượng hỏng, nhà chùa đem... chôn. 9 pho tượng được chôn ở nhà thờ tổ và 27 pho chôn ở dưới chân hai tòa tháp.
Chùa Dương Tử.
Trước kiến nghị của một số người dân thôn Tử Dương, ngày 13/3/2015, Ủy ban nhân dân huyện Ứng Hòa đã ra thông báo về Kết quả công tác xử lý vi phạm tại di tích chùa Tử Dương.
Thông báo này dựa trên kết quả kiểm tra, xác minh từ ngày 14/9/2014 mà Ủy ban nhân dân huyện đã chỉ đạo phòng Văn hóa – Thông tin phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc, Công an huyện, Phòng Nội vụ huyện (tôn giáo), Đài truyền thanh, UBND xã Cao Thành và Ban trị sự phật giáo huyện.
Cụ thể kết quả kiểm tra, xác minh hiện trạng trong am Nhà thờ tổ chùa Tử Dương có 8 pho tượng bằng chất liệu đất và 01 tòa Cửu long bằng chất liệu gỗ được xếp liền kề.
Trong bản kết luận cũng cho rằng việc lãnh đạo thôn và trụ trì chùa thống nhất lập biên bản tháo dỡ các câu đối treo trên các cột của tòa nhà Tam Bảo; tiến hành dỡ số mái tôn lợp tại nhà chùa và di dời 2 pho tượng sư tử đá không phù hợp với di tích đặt tại sân nhà thờ tổ.
Sau những sai phạm này, được biết vào ngày 7/11/2014, tại UBND xã Cao Thành, các đơn vị, cá nhân liên quan tới vi phạm tại chùa Tử Dương đã tiến hành họp kiểm điểm trách nhiệm việc buông lỏng quản lý Nhà nước trong công tác quản lý di tích tại địa phương.
Bản thân sư trụ trì Thích Đàm Tính cũng bị khiển trách trước UBND xã và phải khắc phục những vi phạm nhà chùa gây nên.
Cũng liên quan tới vấn đề này, bà Vân Thị Thanh (người trong thôn) chia sẻ thêm: Nguyện vọng của chúng tôi là đưa toàn bộ số tượng ở hầm lên và trả lại vị trí thờ như trước đây. Những pho tượng nào hư hỏng phải được tu bổ. Chi phí tu bổ do người vi phạm phải bồi thường như Luật Di sản Văn hóa quy định. Tuy nhiên, vấn đề này chưa được phía nhà chùa cũng như cơ quan chức năng trả lời.
“Chúng tôi không có thành kiến gì với nhà chùa. Chúng tôi chỉ tiếc cho di tích lịch sử của cha ông để lại từ xưa tới nay bị hủy hoại.
Trước phản ánh của người dân, ngày 13/5/2015, Cục Di sản Văn hóa – Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đã có công văn gửi Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch TP. Hà Nội yêu cầu các cơ quan chức năng địa phương và các tổ chức, cá nhân liên quan hoàn trả lại toàn bộ các pho tượng cũ của di tích.
Những pho tượng bị hư hỏng phải được tu bổ để sử dụng lại. Đồng thời, Cục Di sản cũng yêu cầu, Sở phải kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân vi phạm và báo cáo kết quả giải quyết về Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch.
Nguyễn Huệ - Trần Hướng