Thỉnh thoảng bom vẫn nổ
Huyện Hướng Hóa nằm ở phía tây của tỉnh Quảng Trị, địa phương này từng là hố bom trong những năm chiến tranh, vì vậy mật độ ô nhiễm bom mìn ở đây rất cao. Hiện tại, ở huyện này có đến 6 cơ sở lớn chuyên thu mua phế liệu, phân bố dọc theo tuyến quốc lộ 9.
Các loại bom đã được tháo rỗng ruột ở một cơ sở thu mua phế liệu tại huyện Hướng Hóa. Ảnh: HƯNG THƠ
Chiều nắng gắt, cơ sở “Sắt phế liệu Phúc” của ông Nguyễn Phúc (SN 1952) tại thôn Quyết Tâm, xã Tân Hợp, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị nóng hầm hập. Đây là địa điểm tập kết các loại phế liệu, từ sắt mảnh, sắt vụn đến vỏ của các loại vật liệu nổ. Chúng được đổ thành từng đống lẫn lộn với nhau, riêng những loại bom lùi, bom MK8, MK82... còn nguyên vẹn thì được xếp riêng ở một góc.
Lẫn trong mớ phế liệu hỗn độn, vẫn nhan nhản các loại đạn mà theo ông Phúc là đã bị vô hiệu hóa. Ông Phúc chia sẻ, đã kinh doanh mặt hàng này 15 năm, nên đúc rút được nhiều kinh nghiệm. “Chúng tôi không thu mua những loại phế liệu có khả năng phát nổ. Thỉnh thoảng vẫn có người đem bán, phát hiện thì chúng tôi loại ra ngay”.
Khoảng 2 năm trước, cơ sở của ông Phúc mỗi ngày thu mua khoảng 30 tấn phế liệu, cao điểm lên đến 40 tấn, nhưng thời gian trở lại đây thì giảm đi nhiều. “Dân địa phương, chủ yếu là người đồng bào thiểu số vẫn hành nghề rà phế liệu. Nhưng rà miết cũng hết, nay họ phải đi qua bên Lào, thỉnh thoảng mới tìm được bom lớn” - ông Phúc nói. Với giá bình quân 4.000 đồng/kg sắt mảnh, 3.000 đồng/kg sắt vụn, nhiều người dân khi đào được các loại bom còn nguyên ngòi nổ, vẫn liều lĩnh tháo đem bán. Vì vậy mà ở cơ sở này, có hơn chục quả bom lớn, ông Phúc nói nhìn bên ngoài còn nguyên vẹn, nhưng bên trong đã bị tháo rỗng ruột, thuốc nổ và kíp nổ cũng bị lấy đi rồi.
Hỏi về tình trạng mất an toàn khi thu mua phế liệu, người giúp việc tại cơ sở thu mua phế liệu của ông Phúc thật thà kể, khoảng 2 năm trước, tại đây xảy ra 3 vụ cháy nổ. “Hai lần cháy là do mua trúng quả bom có chất lân tinh (bom phốt pho), tôi bỏ ở giữa kho gặp trời nắng nên tự xịt khói, bốc cháy. Một lần là quả bom to hơn bắp chân người lớn có hai cái nụ xòe ra tự phát nổ. Lúc đó cả nhà đi ăn giỗ, nghe tiếng nổ rất lớn, chạy về thì mỗi thứ văng một đường”.
Hiện tại, ở một góc tại cơ sở sắt phế liệu của ông Phúc, vẫn tồn tại một số kíp nổ được tháo ra từ các loại bom mà khách đem đến bán.
Mua nhầm vật liệu nổ rất phổ biến
Ông Nguyễn Văn Cường - Đội trưởng Đội rà phá bom mìn lưu động tỉnh Quảng Trị (thuộc Tổ chức Cây Hòa bình Việt Nam) cho biết, tại huyện miền núi Hướng Hóa và Đăk Rông có gần 10 cơ sở lớn chuyên thu mua phế liệu. Trong đó, các loại vật liệu còn sót lại sau chiến tranh là mặt hàng chủ yếu.
Những cơ sở này thường mua nhầm các loại bom phốt pho, nên rất dễ xảy ra tình trạng cháy nổ. Theo ông Cường, đặc điểm nhận dạng các loại bom phốt pho rất khó. Đơn vị của ông Cường được đào tạo chuyên nghiệp, mà nhiều lúc vẫn bị nhầm lẫn, vì mỗi loại mỗi khác. Bên cạnh đó, ông Cường lo ngại rằng, các cơ sở thu mua phế liệu nào cũng nằm ở khu vực đông dân cư, nên nếu xảy ra tai nạn thì thiệt hại rất lớn. “Riêng ở huyện Hướng Hóa, tuần nào chúng tôi cũng phát hiện 1-2 quả là vật liệu có khả năng phát nổ ở các cơ sở kinh doanh phế liệu, rất nguy hiểm” - ông Cường cho biết.
Liên quan đến công tác quản lý ở các cơ sở kinh doanh phế liệu, đại tá Phan Thanh Quảng - Trưởng Công an huyện Hướng Hóa thừa nhận: “Những cơ sở ở ngay khu đông dân cư, đúng là tiềm ẩn nhiều nguy cơ. Tuy nhiên, công tác kiểm tra, chấn chỉnh lại chưa được đến nơi đến chốn. Tới đây, Công an huyện Hướng Hóa kiến nghị lên ủy ban huyện, để giao trách nhiệm cụ thể cho một đơn vị nào đó quản lý những cơ sở này. Cần thiết, thì buộc phải di chuyển ra khỏi khu vực dân cư”.
Theo Lao Động
