Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Lê Tiến Châu; Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh và Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trần Đình Thiên, Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về kinh tế, Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam), đồng chủ trì Tọa đàm.
Phát biểu khai mạc, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Trương Thị Ngọc Ánh cho biết: Trên cơ sở rút kinh nghiệm công tác phòng, chống dịch và căn cứ tình hình tiêm chủng vaccine của cả nước, ngày 11/10/2021, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 128/NQ-CP quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”. Nghị quyết 128 ra đời đã khẳng định bước phát triển về nhận thức, ứng phó trước đại dịch COVID-19, từ loại bỏ dịch đến thích ứng an toàn, linh hoạt, có kiểm soát dịch hiệu quả trong tình hình mới.
Theo quan điểm của Chính phủ tại Nghị quyết này, thực hiện mục tiêu kép là đặt tính mạng, sức khỏe của người dân lên trước hết, đồng thời không gây ách tắc cho lưu thông, sản xuất; đảm bảo sự lãnh đạo, chỉ đạo thống nhất toàn quốc, đồng thời phát huy tính chủ động, sáng tạo của chính quyền các cấp, nhất là cấp cơ sở. Các giải pháp thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát dịch hiệu quả phải được thực hiện dứt khoát, kịp thời, quyết liệt.
Để thiết thực góp phần thực hiện mục tiêu kép của đất nước trong điều kiện bình thường mới, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Ban Chủ nhiệm Hội đồng Tư vấn về kinh tế mong muốn nhận được ý kiến đóng góp, đề xuất từ các thành viên Hội đồng, các chuyên gia về lĩnh vực kinh tế, chuyên gia của Mặt trận và đại diện một số doanh nghiệp hoạt động trên các lĩnh vực liên quan đến các giải pháp để doanh nghiệp có cơ hội phục hồi, phát triển sản xuất kinh doanh .
Tham luận với chủ đề “GDP tăng trưởng âm: Thời điểm để chuyển sang giai đoạn phục hồi - bình thường mới”, Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trần Đình Thiên cho rằng, trong tình thế hai năm ứng phó với đại dịch, việc duy trì được tốc độ tăng trưởng GDP dương - dù thấp xa mong đợi, đối với một nền kinh tế có độ mở cửa cao, lệ thuộc nhiều vào thị trường thế giới, vẫn là một kết quả có giá trị khích lệ.
Tuy nhiên, theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Trần Đình Thiên, chúng ta vẫn phải nhìn nhận khó khăn để đưa ra những chính sách phù hợp nhất. Nêu một số giải pháp, ông Trần Đình Thiên đề cập tới việc phải bảo đảm sự thông suốt chung trên các lĩnh vực ở tầm quốc gia, có chế tài nghiêm khắc đối với những địa phương và cá nhân cản trở mạch lưu thông chung, cố tình trì hoãn hoặc hiểu không đúng, hiểu lệch lạc quy định của Chính phủ; đồng thời cần có những chính sách, biện pháp giúp doanh nghiệp giảm chi phí sản xuất, giảm áp lực tài chính như miễn giảm, giãn thuế, phí, lãi suất, nợ...
Trước những khó khăn do ảnh hưởng của dịch COVID-19, cộng đồng doanh nghiệp đã hết sức cố gắng để chủ động ứng phó, thích ứng linh hoạt và tiếp tục đồng hành cùng các cơ quan Nhà nước trong phòng, chống đại dịch. Đồng tình trước chủ trương thích ứng an toàn, linh hoạt, "sống chung" với dịch bệnh, Tiến sỹ Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) đưa ra một số khuyến nghị trong công tác đẩy lùi dịch bệnh, nhằm đảm bảo sự vững vàng của cả ba trụ cột: y tế, kinh tế, xã hội.
Theo đó, việc thích ứng linh hoạt, an toàn của doanh nghiệp trước đại dịch cần gắn với việc trao niềm tin, sự chủ động cho các doanh nghiệp trong ứng phó với dịch bệnh. Việc tạo điều kiện cho các doanh nghiệp duy trì sản xuất, phục hồi kinh tế cần được xác định như một nhiệm vụ quan trọng, cấp bách, được thực hiện quyết liệt. Bộ Y tế cần sớm hoàn thiện, ban hành quy định về “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19” để doanh nghiệp trên cả nước có căn cứ xây dựng phương án tổ chức sản xuất cũng như phòng, chống dịch phù hợp.
Nêu ý kiến về vai trò của doanh nghiệp trong việc phục hồi, phát triển kinh tế - xã hội trong điều kiện hiện nay của Việt Nam, Tiến sỹ khoa học Võ Đại Lược, Ủy viên Hội đồng Tư vấn về kinh tế, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế và Chính trị thế giới (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) dẫn số liệu thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư: Trong 8 tháng năm 2021, cả nước đã có 70.209 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường; 85.500 doanh nghiệp tạm dừng hoạt động. Các doanh nghiệp Việt Nam nói chung, bao gồm cả các doanh nghiệp nhà nước, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài và tư nhân đều chịu tác động mạnh, đặc biệt là khối doanh nghiệp tư nhân, chủ yếu là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Nhóm này chiếm 10% GDP và chịu tác động nặng nề nhất từ đợt dịch lần thứ tư này.
Tuy nhiên, theo ý kiến của một số chuyên gia, thủ tục phân bổ gói hỗ trợ 62 nghìn tỷ đồng của Chính phủ còn phức tạp nên khó giải ngân cho các doanh nghiệp. Các doanh nghiệp tư nhân Việt Nam tuy đã được xem là động lực phát triển quan trọng nhưng còn bị nhiều rào cản ràng buộc. Trong điều kiện nguồn lực của Chính phủ có hạn, ông Võ Đại Lược cho rằng, nếu gia tăng các giải pháp tháo gỡ khó khăn về cơ chế chính sách, đổi mới tư duy, giải phóng cho các doanh nghiệp Việt Nam khỏi các rào cản, có thể các doanh nghiệp sẽ có cơ hội bứt phá tốt hơn. Bên cạnh đó, những hạn chế về logistics, về tiếp thu ứng dụng công nghệ mới cũng như chính sách về đất đai... cần được Chính phủ quan tâm hơn nữa.
Tiếp thu những đóng góp tại Tọa đàm, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Lê Tiến Châu cảm ơn ý kiến tâm huyết, chất lượng của các đại biểu, đồng thời nhấn mạnh: “COVID-19 là khó khăn, nhưng cũng sẽ là cơ hội nếu cả hệ thống chính trị, người dân và doanh nghiệp có thể nắm bắt để chủ động đổi mới tư duy, hành động, phương thức quản trị và hoạt động để thích ứng với bối cảnh bình thường mới cũng như xu thế chuyển đổi số; đồng thời tiếp tục đề cao cảnh giác, thực hiện nghiêm các biện pháp phòng, chống dịch theo tinh thần Nghị quyết 128 của Chính phủ.”
Theo ông Lê Tiến Châu, các chính sách của Chính phủ hiện đang đi đúng hướng, tập trung vào việc khởi động quá trình mở cửa nền kinh tế; các giải pháp hỗ trợ đối với nhóm các doanh nghiệp; tạo điều kiện cho hoạt động của khu vực đầu tư nước ngoài; đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công.
Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho rằng, cần tiếp tục chủ động rà soát, kịp thời điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện hệ thống pháp lý và các chính sách cho phù hợp với bối cảnh mới; loại bỏ những quy định chồng chéo, cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh; xây dựng, triển khai những chính sách tạo tiền đề cho chuyển đổi mô hình tăng trưởng, chuyển đổi số trong quản trị, hoạt động của chính quyền, người dân và doanh nghiệp, tạo sự đột phá trong chuỗi giá trị toàn cầu.
