nhau. Nhiều kỹ thuật được sử dụng để giải quyết tổn thất do xungđột gây ra đangđược nghiên cứu, định vị lại để giải quyết tổn thất do biến đổi khí hậu, như lập bản đồ dữ liệu và hình ảnh hóa 3D nhằm tạo hồ sơ về các di sản dễ bị sụp đổ. Cơ quan nhiếp ảnh của Pháp Iconem hiện đang hợp tác với công ty CyArk của Mỹ tạo ra hình ảnh 3D của các nhà thờ Hồi giáo ở Agadez và Bagerhat, bổ sung tư liệu cho nền tảng số Google Arts & Culture – một “bảo tàng số” của nhân loại nhằm lưu giữ và giới thiệu những giá trị văn hóa, nghệ thuật đặc sắc của các quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, sự phức tạp của vấn đề và thực tế là nhiều địa điểm có nguy cơ cao nằm ở các quốc gia nghèo có nghĩa là các cảnh quan di sản văn hóa dễ bị ảnh hưởng bởi biến đổi khí hậu có thể sẽ rơi vào nhịp điệu phụ thuộc vào sự hỗ trợ của các nhà tài trợ quốc tế. Hậu quả từ việc Taliban tiếp quản Afghanistan còn cho thấy, nguồn tài trợ này phụ thuộc rất nhiều vào các mục tiêu chính trị rộng lớn hơn. Maiwandi cho biết, hiện ông dành phần lớn thời gian để thuyết phục các nhà tài trợ tiếp tục hỗ trợ cho việc bảo tồn di sản của Afghanistan bất kể sự khác biệt chính trị của họ với Taliban. n hậu năm 2019 (tiêu đề “The Future of Our Pasts: Engaging cultural heritage in climate action”). Vào tháng 12/2021, ICOMOS phối hợp với UNESCO và Ủy ban Liên chính phủvềBiếnđổi khí hậu (IPCC), tổ chức sự kiện đầu tiên quy tụ các nhà khoa học và những người làm việc trong lĩnh vực bảo vệ văn hóa. Một kết quả quan trọng đạt được của cuộc gặp là đưaVăn hóa vàoNhóm dễ bị tổn thương để thảo luận tại Hội nghị Thượng đỉnh về Khí hậu của Liên hợp quốc vào tháng 10,11/2021 COP26 ở Glasgow, Scotland. Các cơ quan ở địa phương cũng đang nỗ lực chống lại mối đe dọa từ biến đổi khí hậu. Cơ quan mới Safina Projects nỗ lực bảo tồn các nghề thủ công truyền thống của Iraq đang bị mai một vì khan hiếm nước, như kỹ thuật đóng thuyền. Mạng lưới Nahrein gần đây đã bổ sung biến đổi khí hậu như một mục tiêu chính thứ sáu trong hiến chương của mình, trong đó tập trung vào sự phát triển bền vững của các di sản Iraq - một nỗ lực nhằm bù đắp thực tế là Iraq vẫn thiếu một cơ quan chính phủ giám sát tác động của biến đổi khí hậu trên các lĩnh vực khác hoặc tái tạo, không thể làmgì để bảo tồn các loài sống trong khu vườnmột khi hệ sinh thái xung quanh chúng thay đổi. Đối với biến đổi khí hậu đang diễn ra rộng rãi và phức tạp, mặc dù các nhà khoa học và môi trường kêu gọi gia tăng hành động, nhưng cảm giác thất vọng chung về cơ hội thànhcôngquá thấpvẫn luôn hiện hữu. Các cơ quan di sản văn hóa đang cố gắng tiếp cận nhà khoa học Hội đồng Quốc tế về Di tích và Di chỉ (ICOMOS) đã phát đi một báo cáo rộng rãi về việc gắn kết di sản văn hóa vào hành động vì biến đổi khí hồ sơ lên UNESCO nhằm công nhận những khu vườn Mughal trở thành Di sản Thế giới. Trên thực tế, lượng tuyết rơi trên núi giảm và việc khai thác nước từ giếng sâu của dân số đô thị ngày càng tăng đã làmgiảmmực nước ngầm ở thủ đô Afghanistan. Theo ông Ajmal Maiwandi, trong 15 nămqua, mực nước ngầm ở Kabul giảm độ sâu từ 2-3m xuống khoảng 39-60m dưới bề mặt. Điều này khiến cho thảm thực vật tại các vườn Mughal rời vào trạng thái thiếu nước. Nhiệt độ toàn cầu tăng cũng đồng nghĩa với việc xuất hiện các loại sâu bệnh mới. “Sự gia tăng các loại sâu bệnh có khả năng chống chịu với biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến việc trồng trọt trong vườn - và các đội bảo trì của chúng tôi không được chuẩn bị đủ để giải quyết những thách thức đang ngày càng lớn hơn,” Maiwandi nói: “Chúng tôi đang gặp rất nhiều khó khăn, những kiến thức truyền thống trong việc xử lý những vấn nạn này cũng không còn hiệu quả. Chúng tôi đang đối mặt với tỷ lệ mất mát cây cối và thực vật cao hơn nhiều”. Trong khi các di tích và hiện vật có thể được bảo tồn như hạn hán và mất mùa còn có thể kéo theo xung đột, dẫn đến phá hủy hoàn toàn hoặc hạn chế khả năng tiếp cận các nơi cónềndi sảnvănhóadễbị tổn thương nhất. Agadez, giống như hầu hết các địa điểmcó di sản văn hóa đang bị đe dọa, cũng trở nên dễ bị tổn thương về kinh tế và an ninh. Theo nghiên cứu “When rain turns to dust” (Khi mưa hóa thành bụi) do Ủy ban Chữ thập đỏ Quốc tế thực hiện năm 2020, trong số 20 quốc gia hàng đầu bị ảnh hưởng bởi xung đột, 12 quốc gia cũng nằm trong số những quốc gia chịu nhiều tác động của biến đổi khí hậu nhất. Ở Kabul, Afghanistan, những khu vườn Mughal với cấu trúc Charbagh, xây dựng những năm 1504-1505 là những di sản lâu đời và đáng kinh ngạc nhất của thời đại Mughal. Chúng được bảo tồn, vận hành trong suốt thời kỳ cai trị của Mughal ở Afghanistan, nhưng sau đó phần lớn bị bỏ hoang trong quá trình xung đột của đất nước vào thế kỷ 20. Quỹ Aga Khan đã bắt đầu khôi phục chúng vào năm 2003. Thế nhưng giờ đây, chúng lại rơi vào tình trạng dễ bị tổn thương một lần nữa. Afghanistan gần đây đã nộp QuétmãQRđể theodõi Chuyênđề trên www.ngaynay.vn Một trongnhững sựbất công tànkhốc nhất củabiếnđổi khí hậu là tác độngquá lớn củanóđối với các quốc giaphát ít nhất khí thải carbon. Nhiềukỹ thuật được sử dụngđểgiải quyết tổn thất doxungđột gây ra đangđượcnghiêncứu, địnhvị lại đểgiải quyết tổn thất dobiếnđổi khí hậu, như lậpbảnđồdữ liệuvàhìnhảnhhóa3D nhằmtạohồsơvề cácdi sảndễbị sụpđổ. NGAYNAY.VN 13 CHUYÊNĐỀ Số284 - ThứNăm, ngày30/6/2022
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA3Mzg1MA==