“Vơ bèo vạt tép”
Đại học Đà Nẵng công bố điểm sàn các ngành phân hiệu tại Kon Tum là 12,5 điểm. Điểm sàn của hầu hết các ngành thuộc phân hiệu ở Thành phố Hồ Chí Minh và Quảng Nam của Đại học Nội vụ Hà Nội cũng chỉ ở mức 12-13 điểm. Tại Trường Đại học Bạc Liêu, hầu hết các ngành bậc đại học có điểm sàn 13, riêng hai ngành Chăn nuôi và Bảo vệ thực vật có điểm sàn chỉ 12 điểm. Tại Trường ĐH Cửu Long, ngoại trừ hai ngành sức khỏe theo điểm sàn của Bộ Giáo dục và Đào tạo là 18, các ngành còn lại của trường đều có điểm sàn 12,5 điểm.
Các ngành đào tạo tại hai phân hiệu của Trường Đại học Nông lâm Thành phố Hồ Chí Minh ở Gia Lai và Ninh Thuận có điểm sàn chỉ từ 13 điểm. Đây cũng là mức điểm sàn các ngành của Đại học Phú Yên, phân hiệu Đại học Huế tại Quảng Trị. Đại học Đồng Tháp có mức điểm sàn nhỉnh hơn cũng chỉ ở ngưỡng 13,5 điểm.
Với mức điểm sàn này, thí sinh chỉ cần đạt trung bình 4 điểm mỗi môn trong kỳ thi Trung học phổ thông quốc gia đã đủ để đỗ đại học. Nếu cộng thêm điểm ưu tiên thì thí sinh thậm chí có thể chưa đạt đến 4 điểm mỗi môn.
Bên cạnh đó còn có hàng loạt trường nhận xét tuyển theo học bạ trung học phổ thông với điểm nhận hồ sơ rất thấp.
Điều này khiến dư luận lo ngại việc chất lượng đầu vào đại học quá thấp sẽ dẫn đến chất lượng nguồn nhân lực ở bậc học này, đặc biệt trong bối cảnh đào tạo đại học ở Việt Nam vẫn thiếu kiểm soát chất lượng đầu ra.
Theo TS Hoàng Ngọc Vinh, thành viên Tổ tư vấn giáo dục quốc gia, nguyên Vụ trưởng Vụ Giáo dục chuyên nghiệp, Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho rằng đây là dấu hỏi với chất lượng đào tạo của các trường.
Thương hiệu trường đi xuống?
Cũng theo ông Vinh, việc quy định điểm sàn bao nhiêu là quyền tự chủ của các trường. Điếm sàn thấp sẽ giúp các trường, nhất là trường ở địa phương, tận dụng nguồn tuyển, nhưng sẽ ảnh hưởng đến thương hiệu, uy tín của trường. Điểm sàn thấp đồng nghĩa với thương hiệu thấp, trường sẽ càng khó tuyển sinh hơn trong các năm tiếp theo.
“Trường đại học lấy điểm sàn 12 là muốn sống hấp hối trong ngắn hạn, nhưng sẽ tự chết trong dài hạn”, ông Vinh phân tích.
Đây cũng là quan điểm của bà Nguyễn Thị Kim Phụng, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Đại học. Theo bà Phụng, tuyển sinh là quyền tự chủ của các trường nhưng lấy điểm chuẩn thấp chính là các khẳng định trường tuy tín thấp. “Theo Luật Giáo dục Đại học, Bộ không có quyền can thiệp nhưng chúng tôi có khuyến cáo các trường về việc lấy điểm sàn, điểm chuẩn quá thấp sẽ ảnh hưởng đến thương hiệu của trường,” bà Phụng chia sẻ.
Với sự khuyến nghị của Bộ Giáo dục và Đào tạo, một số trường đã điều chỉnh nâng điểm sàn. Đại học Đà Nẵng thông báo tăng điểm sàn phân hiệu Kon Tum từ 12,5 điểm lên 14 điểm. Đại học Đồng Tháp tăng điểm sàn từ 13,5 điểm lên 14 điểm. Đại học Phú Yên nâng từ 13 lên 14 điểm. Tuy nhiên, nhiều trường vẫn giữ nguyên mức điểm ban đầu vì nếu tăng sẽ rất khó tuyển sinh. “Năm ngoái, điểm chuẩn của trường không cao nhưng chúng tôi cũng chỉ tuyển được 60% chỉ tiêu”, ông Võ Hoàng Khiêm, Phó hiệu trưởng trường Đại học Bạc Liêu chia sẻ. “Việc xác định điểm sàn 13 điểm tại 2 phân hiệu ở Gia Lai và Ninh Thuận là do tuyển sinh gặp nhiều khó khăn. Nếu mức sàn quá cao, học sinh tại các tỉnh này không thể nộp hồ sơ”, ông Huỳnh Thanh Hùng, Phó hiệu trưởng Đại học Nông lâm Thành phố Hồ Chí Minh phân trần. Cũng theo ông Hùng, không tuyển được người học thì trường sẽ không duy trì được bộ máy hoạt động ở các phân hiệu, các địa phương cũng sẽ không có nhân lực tại chỗ trong khi đây là những ngành học cần cho sự phát triển của khu vực này.
PGS Trần Xuân Nhĩ, nguyên Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, cho rằng đây là thực tế cần chia sẻ với các trường, nhất là các đại học ở các địa phương và các ngành học khó tuyển, ít người theo học như khối nông-lâm-ngư.
Có cái nhìn lạc quan hơn, ông Nhĩ cho biết, trên thế giới, rất nhiều trường đại học có đầu vào rộng mở, không siết chặt về chất lượng nguồn tuyển nhưng lại siết chặt chất lượng trong quá trình đào tạo. Vì thế, chất lượng đầu ra vẫn đảm bảo.
“Điểm thi trung học phổ thông quốc gia cũng không phản ánh hết năng lực của thí sinh. Chỉ tiêu tuyển sinh được xác định dựa trên nhu cầu xã hội và điều kiện của trường. Nếu tuyển không đủ, để thừa chỗ cũng là lãng phí và không nên tước cơ hội học đại học của thí sinh”, ông Nhĩ nói. Theo ông Nhĩ, điều quan trọng là các trường phải có trách nhiệm đào tạo, đầu vào thấp nhưng sinh viên ra trường vẫn đảm bảo đủ năng lực, cơ hội việc làm tốt thì uy tín của trường cũng không vì thế mà đi xuống.
