Theo báo cáo của Bộ KH&CN, sau 10 năm triển khai Nghị định 115/2005/NĐ-CP quy định cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức KHCN công lập, đã có 488/642 tổ chức KHCN công lập được phê duyệt Đề án thực hiện cơ chế tự chủ (đạt 76%), trước hạn cuối cùng 31/12/2013.
 |
| Các Viện nghiên cứu cơ bản như Viện Toán sẽ không bị cắt kinh phí |
Trong đó, 295 tổ chức thuộc loại hình tự trang trải kinh phí hoạt động thường xuyên, 193 tổ chức sử dụng ngân sách Nhà nước theo phương thức khoán.
Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ KHCN Trần Quốc Khánh cho biết chỉ tổ chức KHCN có nhiều nguồn thu từ hoạt động KHCN và có lợi nhuận ổn định thì mới thực hiện triệt để được cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm.
Những tổ chức KHCN có chức năng đặc thù, năng lực hạn chế, kết quả nghiên cứu không thể hoặc khó thương mại hóa, không có nguồn thu từ hoạt động dịch vụ đang rất khó khăn nếu phải thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm, nhất là tự chủ về tài chính. Thế nhưng đến nay, hầu như chưa có tổ chức KHCN nào bị sáp nhập, giải thể do hoạt động yếu kém hoặc không thực hiện lộ trình tự chủ theo quy định của Nghị định 115.
Đến nay, một số Bộ ngành, địa phương vẫn chưa phê duyệt xong đề án thực hiện tự chủ của các tổ chức KHCN công lập trực thuộc, thậm chí có địa phương chưa phê duyệt được đề án nào, như Hà Nội, Bắc Giang, Đà Nẵng, Hà Nam, Khánh Hòa, Lai Châu,...
Trao đổi với tạp chí Ngày Nay, Đại diện Bộ Tài chính cho biết, sau khi sắp xếp, "cải tổ" các viện nghiên cứu theo hướng tự chủ, tự chịu trách nhiệm thì khối nghiên cứu cơ bản vẫn không bị cắt kinh phí thường xuyên.
"Nguyên nhân chính của việc khó thực hiện Nghị định 115 là do nhiều viện không phải nghiên cứu cơ bản nhưng lại muốn như vậy để được hưởng bao cấp. Mặt khác, cũng chưa có quy định thực sự rõ ràng: thế nào là viện nghiên cứu cơ bản, thế nào là ứng dụng?" - đại diện này cho hay.
Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam khẳng định, năm nay các Bộ ngành, địa phương phải vào cuộc quyết liệt, làm rõ nguyên nhân, nghiêm túc thực hiện tự chủ tất cả các tổ chức KHCN trực thuộc theo kế hoạch, đặc biệt là 154 tổ chức chưa phê duyệt đề án tự chủ, trên tinh thần “không gia hạn nữa, nếu tổ chức nào không chuyển sang tự chủ thì cắt ngân sách”.
Thu Hà
