Những câu chuyện ít biết về các nguyên tố hóa học

Hóa học là một bộ môn khá khô khan, nhưng xoay quanh việc tìm ra các nguyên tố trong bảng tuần hoàn lại có nhiều câu chuyện kỳ lạ.
Những câu chuyện ít biết về các nguyên tố hóa học

Ytecbi, ytri, tebi, eribi, gadoleni, honmi, luteti, scandi, tantan, tuli là tất cả nguyên tố hóa học được phát hiện từ một quặng đá thạch anh ở Ytterby, Thụy Điển. Mỏ quặng này hình thành do hoạt động của sông băng trong kỷ băng hà cuối cùng và lúc đầu được mở ra để khai thác felspat, một khoáng chất đóng vai trò chính trong việc tạo ra gốm sứ.

Những câu chuyện ít biết về các nguyên tố hóa học - anh 1

Bari được mệnh danh là đá phù thủy

Bari là một nguyên tố hóa học phổ biến được sử dụng để tạo ra chất tẩy trắng giấy, làm sáng tranh và một loại thuốc nhuộm màu để chặn các tia X và khiến các vấn đề thuộc hệ thống tiêu hóa trở nên dễ thấy hơn trên máy quét. Ở thời Trung Cổ, bari được nhiều người biết đến vì một lý do khác. Những viên đá trơn nhẵn, tập trung nhiều ở Bologna, Italy, rất quen thuộc với các phù thủy và giả kim thuật bởi đặc tính phát sáng trong bóng tối sau khi tiếp xúc với một nguồn sáng trong thời gian ngắn.

Những câu chuyện ít biết về các nguyên tố hóa học - anh 2

Sự trùng hợp trong việc tìm ra heli

Vào năm Pierre Jules Cesar Janssen quan sát hiện tượng nhật thực ở Ấn Độ và tìm ra một loại ánh sáng màu vàng chưa ai phát hiện trước đó. Pierre đã dựng một chiếc kính quang phổ mặt trời để quan sát quá trình phát xạ của Mặt Trời trong ngày. Joseph Norman Lockyer, một nhà thiên văn học người Anh ở cách nửa vòng Trái Đất cũng cùng lúc tiến hành công việc tương tự. Cả hai ghi lại phát hiện của mình và gửi đến Viện khoa học Pháp cùng ngày. Sau khi phát hiện được công nhận, họ đồng thời trở thành người tìm ra nguyên tố heli.

Những câu chuyện ít biết về các nguyên tố hóa học - anh 3

Nguyên tố gây tranh cãi lớn về tên gọi

Nhiều nguyên tố hóa học có tên gọi và ký hiệu không khớp nhau, chủ yếu vì ký hiệu lấy từ phiên âm trong tiếng Latinh. Trường hợp ngoại lệ duy nhất là tungsten, có ký hiệu là "W." Nguyên nhân dẫn tới sự khác biệt là do nguyên tố này gắn với hai tên gọi trong một thời gian dài. Các nước nói tiếng Anh gọi nó là "tungsten" trong khi các nước khác gọi "vonfam" bởi lý do tungsten lần đầu được tách ra từ quặng khoáng volfamit và tên gọi cũ này còn duy trì đến năm 2005. Tuy nhiên, ký hiệu của tungsten trên bảng tuần hoàn hóa học vẫn là "W."

Những câu chuyện ít biết về các nguyên tố hóa học - anh 4

Đèn neon tồn tại trước khi phát hiện nguyên tố neon

Neon là khí hiếm và một trong 6 nguyên tố có tính trơ, không màu, không mùi và gần như không phản ứng. Năm 1898, hai nhà hóa học Morris Travers và William Ramsay làm thí nghiệm về sự bốc hơi của khí hóa lỏng và phát hiện ra neon cùng với các khí hiếm agon và krypton. Tuy nhiên, bóng đèn neon đã ra đời từ những năm 1850 khi Johann Heinrich Wilhelm Geissler dùng ống chân không, bơm chân không và phương pháp lắp các điện cực bên trong ống kính để tạo ra bóng đèn.

Những câu chuyện ít biết về các nguyên tố hóa học - anh 5

Nhôm quý hơn vàng

Trước năm 1880, các nhà khoa học mới chỉ tìm ra phương pháp để tách những mẩu nhôm cực nhỏ, do đó nhôm có giá rất cao. Napoleon III, tổng thống đầu tiên của nền cộng hòa Pháp, chỉ cho bày biện đồ dùng bàn ăn bằng nhôm khi tiếp đãi những vị khách cao quý nhất. Những khách mời bình thường sẽ được mời dùng dao nĩa bằng vàng hoặc bạc. Vua Đan Mạch đội vương miện làm bằng nhôm và các quý bà ở Paris (Pháp) thường đeo trang sức cũng như sử dụng ống nhòm bằng nhôm để thể hiện sự giàu có.

Những câu chuyện ít biết về các nguyên tố hóa học - anh 6

Những tai nạn chết người trước khi tìm ra flo

Trong nỗ lực tìm ra flo, các nhà khoa học đã gặp nhiều tai nạn chết người. Nhà hóa học Humphry Davy bị những tổn thương vĩnh viễn ở mắt và ngón tay. Hai nhà hóa học người Ireland là Thomas và George Knox từng cố gắng tách flo khỏi mẫu vật, một người không may tử vong trong khi người kia nằm liệt giường nhiều năm. Flo cũng là nguyên nhân gây ra cái chết cho hai nhà khoa học khác đến từ Bỉ và Pháp. Chỉ khi Ferdinand Frederic Henri Moissann nghĩ ra cách hạ thấp nhiệt độ mẫu vật xuống –23 độ C, ông mới thành công khi tách được flo ở dạng chất lỏng dễ bay hơi. Bản thân Moissan cũng buộc phải dừng nghiên cứu 4 lần vì bị nhiễm độc flo.

Những câu chuyện ít biết về các nguyên tố hóa học - anh 7

Xem thêm:

- Lại phát hiện ra hành tinh giống Trái Đất chỉ cách 21 năm ánh sáng

- Nếu nước ngọt chảy ra biển, vậy tại sao nước biển vẫn mặn?

Theo VNE

Những thách thức Australia phải đối mặt khi tỷ lệ sinh giảm
Những thách thức Australia phải đối mặt khi tỷ lệ sinh giảm
Dữ liệu mới nhất do Cục Thống kê Australia (ABS) công bố cho thấy tỷ lệ sinh ở Australia hiện thấp gần như ở mức kỷ lục, cho dù nước này đã áp dụng chính sách “tiền thưởng sinh con” từ cách đây 20 năm (2004) để khuyến khích người dân sinh con nhằm khắc phục tình trạng già hóa dân số. Các chuyên gia cho rằng thực tế này có thể gây ra những hậu quả sâu rộng đối với lực lượng lao động, hệ thống y tế và bản sắc văn hóa của đất nước.
Dịch tả nguy hiểm nhất trong hơn 10 năm qua hoành hành miền Nam châu Phi
Dịch tả nguy hiểm nhất trong hơn 10 năm qua hoành hành miền Nam châu Phi
Dịch tả tại khu vực miền Nam châu Phi đang trở nên đáng báo động với các nước Zambia, Zimbabwe và Malawi trở thành tâm điểm của đợt bùng phát nguy hiểm nhất ở châu lục trong ít nhất một thập kỷ này, nhất là trong bối cảnh kho dự trữ vaccine phòng tả toàn cầu đã cạn kiệt.
Đại tá Nguyễn Hữu Tài và Đại tá, PGS, TS Nguyễn Mạnh Hà tham gia buổi giao lưu, tọa đàm.
70 năm - Vang mãi bản hùng ca Điện Biên
(Ngày Nay) - Nhân dịp kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024), ngày 16/4, tại Hà Nội, Thư viện Quân đội (Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam) tổ chức giao lưu, tọa đàm với chủ đề “70 năm - Vang mãi bản hùng ca Điện Biên”.
Ảnh minh hoạ.
Xác thực trên 96,4 triệu thông tin nhân khẩu giữa Cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm và dân cư
(Ngày Nay) - Thông tin về triển khai Đề án 06 (Đề án phát triển ứng dụng dữ liệu về dân cư, định danh BHXH Việt Nam cho biết, thực hiện kết nối, chia sẻ dữ liệu, đến nay, trên 96,4 triệu thông tin nhân khẩu có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về bảo hiểm đã được xác thực với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, trong đó có khoảng 87,7 triệu người đang tham gia, thụ hưởng BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp.
Tập quán xã hội và tín ngưỡng Mo Mường của đồng bào dân tộc Mường (Nho Quan, Ninh Bình) được công nhận Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể
(Ngày Nay) - Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 39/2024/NĐ-CP quy định biện pháp quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể trong các Danh sách của UNESCO và Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Lễ dâng hương Miếu Ông, Miếu Bà tại Lễ hội Chợ Phong lưu Khâu Vai 2023.
Nhiều hoạt động đặc sắc sẽ diễn ra tại Lễ hội Chợ phong lưu Khâu Vai 2024
(Ngày Nay) - Lễ hội Chợ phong lưu Khâu Vai 2024 bao gồm nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thể thao phong phú, đa dạng, như: Lễ dâng hương miếu Ông, miếu Bà; giao lưu văn hóa, văn nghệ, trò chơi dân gian truyền thống thi leo cột chinh phục tình yêu, đánh yến, trình diễn thổi khèn Mông, múa nhảy lửa, múa trống đồng; điệu nhảy trên cây của dân tộc Lô Lô, trưng bày và giới thiệu các sản phẩm nông sản đặc trưng...
Đèn Maple Leaf của Tiffany Studios. Ảnh: The Lamps of Louis Comfort Tiffany
Họa tiết lá phong: Khi nghệ thuật hòa quyện cùng thiên nhiên trên đèn kính màu Tiffany
(Ngày Nay) - Cuốn hút như những chiếc lá phong mùa thu, đèn Maple Leaf của Tiffany Studios là một kiệt tác nghệ thuật kết hợp tinh tế giữa vẻ đẹp tự nhiên và sự sáng tạo của con người. Từng đường nét, từng sắc thái màu sắc đều được trau chuốt tỉ mỉ, mang đến một bức tranh đầy ấn tượng.