Các nhà nghiên cứu tại Viện vaccine cho người (DHVI) thuộc Đại học Duke ở Mỹ cho biết họ đã đạt được một bước tiến quan trọng quan trọng trong quá trình nghiên cứu siêu vaccine này.
Họ đang nghiên cứu một loại vaccine hạt nano có thể tạo ra phản ứng miễn dịch chống lại không chỉ với virus SARS-CoV-2 gây ra đại dịch COVID-19 và một số biến thể của nó, mà thậm chí là với cả virus SARS và các chủng virus corona khác được tìm thấy ở dơi.
Dựa vào các thử nghiệm lâm sàng trên động vật, các nhà nghiên cứu cho biết những phát hiện mới đây sẽ có tác động lớn đến việc kiểm soát đại dịch COVID-19 trên phạm vi toàn cầu. Một cuộc thử nghiệm trên khỉ cho thấy, vaccine hạt nano đã giúp vật chủ miễn dịch và tránh được nguy cơ bị nhiễm virus Sars-CoV-2. Nó cũng tạo ra phản ứng miễn dịch mạnh mẽ hơn, với lượng kháng thể trung hòa chống lại virus cao hơn so với các loại vaccine hiện tại.
Theo các nhà nghiên cứu, kết quả cho thấy nếu vaccine này được chấp thuận sử dụng trên người, nó sẽ giống như một mũi tiêm nhắc lại giúp tăng cường khả năng miễn dịch và chống lại các biến thể mới của virus SARS-CoV-2 trong tương lai.
Nhưng siêu vaccine này cũng có thể tạo ra ra những tác động lớn trong mối quan hệ giữa con người và thiên nhiên, khi mà tình trạng bùng nổ dân số, mở rộng đất đai làm gia tăng nguy cơ lây truyền mầm bệnh từ động vật hoang dã sang con người.
“Chúng ta đã từng trải qua hai đợt bùng phát dịch do virus corona gây ra trước đại dịch COVID-19, dịch SARS vào năm 2003 và dịch MERS vào năm 2011. Chúng tôi tin rằng trong tương lai chắc chắn những đợt bùng phát khác sẽ còn xảy ra”, ông Bart Haynes, giám đốc Viện DHVI khẳng định. “Bây giờ là thời điểm cần phải tiến hành nghiên cứu các loại vaccine phòng ngừa để chúng ta có thể kiểm soát và ngăn chặn các đợt bùng phát đại dịch trong tương lai”.
Khái niệm về vaccine hạt nano, hay còn gọi là vaccine “pan-coronavirus” từ lâu đã được một số chuyên gia về bệnh truyền nhiễm thúc đẩy nghiên cứu, tuy nhiên khi đại dịch COVID-19 bùng phát, loại vaccine này lại ngày càng nhận được nhiều sự quan tâm hơn.
Giống như các loại vaccine ngừa COVID-19 khác, siêu vaccine hoạt động dựa trên cơ chế cho phép một phần của virus SARS-CoV-2 liên kết với các tế bào của con người. Tuy nhiên, điểm khác biệt ở đây là phần được chọn không chỉ xuất hiện trong virus SARS-CoV-2 và các biến thể đang lưu hành, mà còn được tìm thấy trong virus SARS và các chủng virus corona ở loài dơi chưa từng lây lan sang người.
Bằng cách đó, vaccine này có thể tạo ra lượng kháng thể trung hòa chống lại một loạt các biến chủng virus corona.
So sánh với vaccine mRNA, các nhà nghiên cứu cho biết loại vaccine mới này đã tạo ra phản ứng mạnh hơn đối với các biến thể của virus được tìm thấy ở Nam Phi và Brazil.
Chuyên gia dịch tễ Kylie Quinn, người không tham gia vào nghiên cứu, nhận định rằng dù việc tạo ra một loại vaccine chống lại tất cả các biến chủng của virus corona là một "thách thức lớn", nhưng cách tiếp cận của nhóm nghiên cứu từ Viện DHVI chắc chắn có thể tạo ra một loại vaccine có khả năng chống lại một một số các biến chủng của virus SARS-CoV-2.
Các nhà nghiên cứu cũng nhấn mạnh rằng phát hiện này không có nghĩa là loại vaccine hạt nano có thể chống lại tất cả các biến thể virus corona ẩn náu trong tự nhiên, bởi hầu hết chúng vẫn chưa được các nhà khoa học xác định. Đơn cử, loại vaccine không gây ra phản ứng miễn dịch đối với chủng virus gây ra dịch MERS.
Nhưng tác giả chính của nghiên cứu, ông Kevin Saunders cho biết do vaccine này chứa "một phần lặp lại" ở nhiều biến chủng virus để kích thích khả năng miễn dịch, nó có thể dễ dàng thích ứng để tạo ra khắng thể với các virus khác.
“Chúng tôi chỉ cần thực hiện một số điều chỉnh nhỏ, bằng cách hoán đổi một số cấu trúc. Điều đó sẽ giúp chúng có thể khả năng tạo phản ứng với các virus MERS”, ông Saunders cho biết. “Chúng tôi đang có cơ hội khá tốt và nhiều khả năng sẽ có thể tạo ra một loại vaccine thực sự hiệu quả và có tính bao phủ”.