SỐ437 (10/7/2025) TẠPCHÍ W W W . N G AY N AY. V N MIỄN PHÍ CƠQUAN NGÔN LUẬN CỦA LIÊN HIỆP CÁC HỘI UNESCOVIỆT NAM ORGAN OF VIETNAM NATIONAL FEDERATION OF ASSOCIATIONS FOR UNESCO Ảnh: TRẦNTHỊ NGỌC HIẾU khuyết từ
Xây dựng các chuẩn mực về định danh, xác thực và truy xuất Là gian trưng bày đầu tiên tiếp cận người dân khi đến với Triểnlãmgiới thiệu6sảnphẩm dữ liệu tiên phong do Trung tâmDữ liệu quốc gia phối hợp cùngHiệphội Dữ liệuquốcgia tổ chức hôm 4/7, NDAChain - Nền tảng Blockchain Quốc gia khiến nhiều người phải dừng chân vì những ưu việt vượt trội của nền tảng Blockchain mang dấu ấn trí tuệ Việt Nam, do người Việt làmchủ. Ông Nguyễn Huy, Trưởng Ban Công nghệ, Hiệp hội Dữ liệuquốcgiachiasẻ: “Rấtnhiều quốc gia tiên tiến đã triển khai blockchain quốc gia để đáp ứng nhu cầu cấp thiết của kỷ nguyên mới. Tại Trung Quốc, mạng dịch vụ Blockchain (BSN) đã ra đời từ năm 2020, hỗ trợ hơn 200 ứng dụng. Tại Hàn Quốc, blockchain quốc gia Klaytn được đưa vào sử dụng từ năm 2019, xử lý hơn 50 triệu giao dịch mỗi tháng. Liên minh châu Âu với EBSI được triển khai từ năm 2020 giúp rút ngắn thời gian xác minh dịch vụ công xuyên biên giới 30%... Còn tại Việt Nam, Quyết định số 1236/QĐ-TTg ngày 22/10/2024 đặt mục tiêu trở thành quốc gia số hàng đầu vào năm 2030 đòi hỏi chúng ta phải có một hạ tầng kỹ thuật sốmạnhmẽ”. NDAChain là nền tảng blockchain công nghệ lõi, được xác định là một trong các trụ cột chiến lược được triển khai dựa trên tinh thần của Thông báo số 171 của Thủ tướng Chính phủ tháng 3/2025. Không giống các blockchain công khai đại chúng, NDAChain vận hành theo mô hình blockchain cấp phép (permissioned blockchain), nơi mỗi nút xác thực đều được lựa chọn và giám sát kỹ lưỡng. Hiện mạng lưới đã có 49 nút xác thực đại diện cho các bộ ngành, tập đoàn kinh tế lớn như Masan, VNVC, SunGroup, Sovico, VNG, Misa…Với đặc tínhbất biếnvà truyxuấtdữ liệuthời gianthực, NDAChain có thể được ứng dụng trong đa dạng ngành nghề. Chẳng hạn, trong lĩnh vực thực phẩm, dược phẩm, sản phẩm sức khỏe nơi các doanh nghiệp thường xuyên đối mặt với tình trạng hàng nhái, hànggiả, NDAChaingiúp xác thực nguồn gốc, giám sát toàn bộ hành trình của sản phẩm từ nhà sản xuất đến tay người tiêudùng. Tại các doanh nghiệp sản xuất và logistics, việc ứng dụng NDAChain vào quản trị chuỗi cung ứng sẽ minh tính bền vững và cũng không thể thực hiện cam kết thương mại số mà Việt Nam đang theo đuổi. Đây không còn là vấn đề kỹ thuật, mà là một điều kiện tiên quyết cho phát triển kinh tế số công bằng, minh bạch và bền vững. Việc xây dựng các chuẩn mực chung về định danh, xác thực và truy xuất không chỉ phục vụ cho doanh nghiệp, mà còn là bước đi chiến lược để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia trong một thế giới ngày càng đòi hỏi trách nhiệm, minh bạch và dữ liệu làm trung tâm. Nội lực công nghệ Việt với 6 sản phẩm tiên phong NgoàinềntảngBlockchain quốc gia NDAChain, Triển lãm còn giới thiệu thêm 5 sản phẩm dữ liệu khác, đều là những sản phẩm tiêu biểu nhất trong nghiên cứu, phát triển và ứng dụng công nghệ lõi do các doanh nghiệp công nghệ Việt Nam phát triển. Năm sản phẩm dữ liệu đó bao gồm: Nền tảng tích hợp, chia sẻ, điều phối dữ liệu quốc gia: Công cụ quan trọng để kết nối các hệ thống dữ liệu cục bộ, tạo nên dòng chảy dữ liệu xuyên suốt phục vụ điều giúp tự động hóa kiểm tra, đối soát, chứng thực tài liệu và dữ liệu liên quan đến vận chuyển, phân phối, tồn kho. Điều này không chỉ giảm chi phí vận hànhmà còn tăngniềmtin với đối tác trong và ngoài nước… “Sự bùng phát hàng giả, hàng nhái, gian lận thương mại và thiếu minh bạch trong chuỗi cung ứng đã khiến người tiêu dùng mất lòng tin, doanh nghiệp bị thiệt hại nghiêm trọng, và thậm chí ảnh hưởng tới uy tín của hàng hóa Việt Nam trên thị trường quốc tế. Bên cạnh đó, các yêu cầu ngày càng khắt khe từ các hiệp định thương mại thế hệ mới, truy xuất chuỗi giá trị và minh chứng nguồn gốc, đang buộc chúng ta phải nhìn nhận vấnđề này không chỉ ởgóc độ kỹ thuật, mà là một yêu cầu mang tính chiến lược quốc gia”, Trưởng ban Công nghệ, Hiệp hội Dữ liệu quốc gia Nguyễn Huy chia sẻ. Chuyển đổi số không thể chỉ là số hóa quy trình; nó cầnmột kiến trúc đồng bộ, một chiến lược dữ liệu quốc gia toàn diện. Trong lĩnh vực truy xuất nguồn gốc, ba yếu tố then chốt cần được đặt lênhàngđầu là: Địnhdanh - Xác thực - Truy xuất. Định danh giúp gắn cho mỗi sản phẩm, mỗi tổ chức một mã số nhậndiệnduy nhất giốngnhư “căn cước”của công dân trong thế giới vật lý. Xác thực là quá trình đảm bảo rằng thông tin gắn với sản phẩm là đúng sự thật không bị làm giả, không bị can thiệp. Và truy xuất nguồn gốc là khả năng theo dõi toàn bộ vòng đời của sản phẩm, từ sản xuất, chế biến, đóng gói, vận chuyển, đến tay người tiêu dùng, tất cả được ghi nhận minh bạch và có thể kiểmchứng. Ông Nguyễn Huy nhấn mạnh: Nếu không có một nền tảng định danh và xác thực mạnh mẽ cho hàng hóa, chúng ta sẽ không thể đảm bảo chất lượng sản phẩm, không thể kiểm soát chuỗi cung ứng, không thể chứng Trong bối cảnh chuyển đổi số đang trở thành xu thế toàn cầu, Việt Nam đã có những bước đi tiên phong với nỗ lực làm chủ công nghệ, củng cố chủ quyền dữ liệu số. Phát triển kinh tế số VIỆT ĐAN Thiếu tướngNguyễnNgọcCươngvà các đại biểu trải nghiệmcác sảnphẩmdữ liệu tại triển lãm. NGAYNAY.VN 2 TIÊUĐIỂM Số437 | ThứNăm, ngày 10/7/2025
hành và hoạch định chính sách; Ứng dụng định danh phi tập trung quốc gia: Giải pháp tiên phong trong đảm bảo an toàn định danh, cho phép người dân kiểm soát dữ liệu cá nhân một cách chủ động; Trợ lý ảo quốc gia Rabbi: Biểu tượng của trí tuệ nhân tạo “Make in Vietnam”, hỗ trợ hiệu quả trong giao tiếp, truy xuất thông tinvà tựđộnghóahành chính; Hệ thống thư điện tử quốc gia: Do người Việt làm chủ toàn diện từ công nghệ đến vận hành, hệ thống này đảm bảo chủ quyền số, bảo mật và khả năng tích hợp sâu với các nền tảng dịch vụ công. Cuối cùng là Sàn dữ liệu - Một cơ chế vận hành minh bạch, hiện đại cho phép trao đổi, muabánvàchia sẻdữ liệumột cách hợp pháp và hiệu quả. Cả 6 sản phẩm được giới thiệu tại Triển lãm không chỉ là thành quả khoa học, công nghệ mà còn là minh chứng cho khả năng tự chủ, sáng tạo và tư duy chiến lược trong lĩnh vực dữ liệu số. Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu quốc gia đã trực tiếp cùng các lãnh đạo thăm quan các gian hàng, trao đổi với chuyên gia công nghệ và đại diện doanh nghiệp phát triển sản phẩm. Ông khẳng định: “Mỗi sản phẩm trong triển lãm hôm nay không chỉ là thành quả kỹ thuật mà còn là tuyên ngôn cho thấy Việt Nam hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ dữ liệu lõi - yếu tố then chốt trong xây dựngmột quốc gia số độc lập, tự cường”. Triển lãm không chỉ dừng lại ở khía cạnh trình diễn công nghệ. Theo các chuyên gia, đây là nơi phản ánh rõ nhất tinh thần đổi mới sáng tạo, ý chí độc lập công nghệ và khát vọng làm chủ vận mệnh dữ liệu quốc gia. Các giải pháp AI, dữ liệu lớn, nền tảng định danh, sàn giao dịch... đều hướng tới một mục tiêu: Xây dựng hệ sinh thái số Việt Nam hiện đại, bền vững và có năng lực cạnh tranh toàn cầu. Cơ hội lịch sử để bứt phá Bắt đầu từ ngày 1/7/2025, Việt Nam chính thức bước vào một trang mới - Trang của tinh thần cải cách mạnh mẽ, của khát vọng đổi mới bộ máy để kiến tạo tương lai khi cả nước còn 34 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và mô hình chính quyền địa phương hai cấp chính thức được triển khai đồng bộ trên toàn quốc. Song song với cuộc đại cải tổ về tổ chức, một cuộc cách mạng dữ liệu nhằm đưa dữ liệu trở thành “bàn đạp” vận hànhbộmáy chínhquyềnmới trơn tru, hiệu quả cũng được thực hiện. Ngày 1/7 không chỉ là ngày đánh dấu thay đổi về tổ chức bộ máy, mà còn là thời khắc Luật Dữ liệu chính thức có hiệu lực. Lần đầu tiên trong lịch sử lập pháp Việt Nam, dữ liệu được xác lập tư cách pháp lý như một tài sản có giá trị, có thể giao dịch, trao đổi, khai thác và bảo vệ. Dữ liệu đã và đang hiện diện khắp nơi, trở thành yếu tố then chốt trong mọi quyết định, đồng hành cùng các quyết sách lịch sử của đất nước. Trong bối cảnh đó, Trung tâm Dữ liệu quốc gia và Hiệp hội Dữ liệu quốc gia được thành lập với nhiệm vụ trở thành đầu mối chia sẻ dữ liệu, hỗ trợ hoạch định chính sách, cải thiện dịch vụ công và thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Ngày 4/7, Trung tâm Dữ liệu quốc gia chính thức ra mắt hai đơn vị chiến lược, đó là Trung tâm Sáng tạo, khai thác dữ liệu và Phòng an ninh, an toàn hệ thống, nhằm thúc đẩy nhanh hơn nữa mục tiêu làm chủ công nghệ dữ liệu lõi tại Việt Nam. Trong đó, Thiếu tá Đào Đức Triệu, Tổng Thư ký Hiệphội Dữ liệuquốcgiađược giao nhiệm vụ làm Giám đốc Trung tâm sáng tạo, khai thác dữ liệu. Thượng tá Đặng Văn Hiệu làm Trưởng phòng An ninh, an toàn hệ thống. Sự ra đời của Trung tâm Sáng tạo, khai thác dữ liệu và Phòng An ninh, an toàn hệ thống đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong tiến trình xây dựng nền kinh tế số và thực thi chiến lược chuyển đổi số quốc gia. Đây không chỉ là sự ra đời của hai đơn vị chuyên môn, mà còn là sự hiện thực hóa tầm nhìn quốc gia về việc dữ liệu là tài sản chiến lược. Đặc biệt, Trung tâm Sáng tạo, khai thác dữ liệu được định vị như một “bộ não” đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực dữ liệu, nơi thúc đẩy khai thác, ứng dụng và chuyển hóa dữ liệu thành giá trị phục vụ quản trị, điều hành và phát triển kinh tế - xã hội. Trong khuôn khổ Lễ ra mắt Trung tâm Sáng tạo, khai thác dữ liệu và PhòngAnninh an toàn hệ thống đã diễn ra Lễ ký kết Thỏa thuận hợp tác về phát triển khoa học côngnghệ, đổi mới sáng tạo giữa Trung tâm Sáng tạo, khai thác dữ liệu với 26 đơn vị đối tác công nghệ chiến lược đại diện cho nhiều lĩnh vực khác nhau và các các tổ chức tài chính ngân hàng. Các thỏa thuận này đánh dấu bước khởi đầu quan trọng trong thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, sáng tạo các nền tảng dữ liệu lõi của quốc gia. n từ nềnmóng dữ liệu Toàn cảnh Triển lãm6 sản phẩmdữ liệu tiênphong tại trụ sởBộCông anngày 4/7. Thiếu tướngNguyễnNgọcCương, Giámđốc Trung tâmDữ liệuquốc gia trao cácQuyết địnhvề công tác cánbộ chohai đơnvị. Mỗi sản phẩm trong triển lãm hôm nay không chỉ là thành quả kỹ thuật mà còn là tuyên ngôn cho thấy Việt Nam hoàn toàn có thể làm chủ công nghệ dữ liệu lõi - yếu tố then chốt trong xây dựng một quốc gia số độc lập, tự cường. Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương NGAYNAY.VN 3 TIÊUĐIỂM Số437 | ThứNăm, ngày 10/7/2025
Trong thiên nhiên có rất nhiều loài hoa kiên cường, sức sống và vẻ đẹp vượt lên hoàn cảnh khó khăn như tam giác mạch mọc trên đá, hoa dại nở từ những vết nứt tường… Chúng cho thấy khả năng sinh tồn và vẻ đẹp tiềm ẩn có thể xuất hiện ngay cả trong những điều kiện khắc nghiệt nhất. Và trong cuộc sống, cũng có những bông hoa được nảy nở từ nghị lực và niềm tin của nhữngphụnữ khuyết tật. Khởi nghiệp từ những thiệt thòi “Hoavải tái chế tạo sinhkế cho phụ nữ khuyết tật” là một trong những dự án đạt giải trong cuộc thi “Phụ nữ Thủ đô khởi nghiệp - chuyển đổi xanh” năm 2024 của Hà Nội, thậmchí được ban giámkhảo “chốt đơn” và hứa hẹn hỗ trợ đưa sản phẩm ra thị trường. Trong dự án này, những tấm vải vụn được người khuyết tật bằng sự khéo léo và nghị lực của mình, tái chế thành tác phẩm nghệ thuật, giúp họ có sinh kế để tự chủ cuộc sống. Người khởi xướng dự án này là chị PhạmThị Hiền, một giáo viên nghỉ hưu, là Chủ tịch Hội Người khuyết tật (NKT) quận Hoàn Kiếm (từ ngày 1/7 nơi này thuộc sự quản lý của Hội NKT TP Hà Nội). Chị Hiền chia sẻ, chị và các chị em được học nghề làm hoa vải từ khóa học nghề khâu tay của nhà thiết kế thời trang Trịnh Bích Thủy hướng dẫn. Ban đầu chỉ có 5 chị em học. Đến năm 2024, chị Hiền chính thức khởi động dự án làm ra những bông hoa từ vải vụn, với mong muốn tạo sinh kế chochị em. Bởi họcho rằng, những tấm vải vụn thường bị coi là rác thải, không có giá trị sử dụng, nhưng nếu khéo léo tận dụng thì sẽ trở thành sản phẩm ý nghĩa, góp phần bảo vệ môi trường. Khóa học lần này thu hút đông học viên hơn và kéo dài hơn. Từ đây, chị Hiền chứng kiến nỗ lực vươn lên của các chị em khuyết tật, cùng nỗi đau đáu về khó khăn tìm việc làm. Chị tìm cách kết nối với các nhà xưởng, công ty thời trang may mặc để đồng hànhhỗ trợphụnữ khuyết tật. Vừađi tìmđầu ra, chị cũng trực tiếp hướng dẫn, chỉ dạy các hội viênnữgia công sảnphẩm hoàn thiện. Dưới bàn tay khéo léo và tâm huyết của chị em phụ nữ, tấm vải vụn thô ban đầu, dần biến hóa thành sản kiên trì nhờ người thân bế, cõng đến đây để làm hoa đó!”, chị Hiền chia sẻ. “Di chứng của cơn sốt bại liệt hồi 4 tuổi khiến đôi chân không còn đi lại được. Tôi muốn được đi làm. Rồi tôi đi xinhọcnghề làmtranhđáquý. Nhưng thấy tôi đến, người ta thở dài. Họ sợ tôi làmmất thời gian đào tạo của họ”, chị Trần Thị Ngọc Hiếu (sống tại TP Hồ Chí Minh) – người phụ nữ khuyết tật nổi tiếng với các tác phẩm hoa làm từ vỏ ốc, đoạt giải thưởng sáng tạo của cuộc thi Phụ nữ khởi nghiệp lần thứ 4 do Hội LHPN Việt Nam tổ chức, kể lại. Hành trình của rất nhiều phụ nữ yếu thế, như chị, thường bắt đầu trong thiệt thòi như thế. “Nhưng tôi có một thuận lợi là mê mẩn cái nghề làm tranh này. Ai chê gì tôi cũng kệ, mặc dù trong lòng đã khóc nhiều lần, vì đôi tay không làm theo cái đầu mình mong muốn”, chị Hiếu kể. Hơn 10 năm theo nghề, từ những tiếng thởdài, chị dầnđượcgiới làm nghề ca tụng là “thổi hồn vào đá”. Rồi chị chuyển từ làm tranh đá sang làm tranh vỏ ốc phẩm nghệ thuật độc đáo. Đó là những bông hoa đủ sắc màu, chiếc nơ nhỏ xinh, giỏ hoa, chiếc khẩu trang hay bức tranh tinh xảo... và có người mua. Không phải vì nó là sản phẩm của người khuyết tật, mà nó rất sinh động và khiến người ta không thể rời mắt. Câu chuyện của chị Phạm Thị Hiền cũng tương đồng với hoàn cảnh của nhiều chị em khuyết tật trong dự án. Sinh năm 1965 tại Hà Nội, chị Hiền bị cơn sốt bại liệt cướp đi khả năng vận động từ rất sớm. Dù thiếu may mắn khi cơ thể bị khiếm khuyết, nhưng sâu thẳm suy nghĩ của mình, chị chưa bao giờ đầu hàng số phận. Chính sự động viên, yêu thương vô hạn từ gia đình đã giúp người phụ nữ này vượt qua đau đớn của di chứng bệnh tật, để lạc quan và đóng góp cho xã hội một cách bình đẳng. “Hơn ai hết, chúng tôi hiểu, với những người khuyết tật, việc cómột công việc, một nguồn thu nhập không chỉ là nhu cầu vật chất mà còn là cách để họ hòa nhập cộng đồng, tìm lại được giá trị bản thân. Bởi thế mà khi thực hiện Dự án này, bạn biết không, có những chị em bình thường phải có người giúp đỡ, không thể tự sinh hoạt nhưng vẫn Cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn khi phụ nữ yếu thế trở nên mạnh mẽ hơn, luôn hướng về phía trước, được lao động để thể hiện vai trò của mình trong sự phát triển đất nước. Hoanở từ khiếm khuyết CHI ANH Chị NgọcHiếu cùngbức tranh làmtừvỏốc củamình, đãđượcmangđi đấugiá. Người khuyết tật chỉ gặp bất tiện một chút chứ không quá bi thương đâu. Nhưng nhờ cái sự bất tiện ấy mà chúng tôi lại có ưu điểm là chủ động tự tìm kiếm, tự tạo ra những thuận lợi để cuộc sống của mình được tốt hơn. Khi có nghề, có đammê, thì như tất cả mọi người, chúng tôi sẽ phấn đấu hết mình. Chị Trần Thị Ngọc Hiếu Nhữngbônghoavải được làmtừ sự cẩn thận, tỉmỉ củanhữngphụnữkhuyết tật. NGAYNAY.VN 4 CHUYÊNĐỀ Số437 | ThứNăm, ngày 10/7/2025
vì thấy có tính kinh tế và phù hợp với mình hơn. Những vỏ ốc vô tri bị bỏ đi, qua đôi tay của chị, trở lên lung linh, đa hình dạng và hữu dụng. Tranh và vật phẩm từ vỏ ốc do chị làm ra rất hút khách. Có những bức tranh chị mang đấu giá để giúp trẻ emnghèo, giúp đồng bào bị bão lũ miền Trung được khách mua đến vài chục triệu đồng. Chị quyết định mở cửa hàng, thu nhận học viên. “Thật ra, người khuyết tật chỉ gặp bất tiện một chút chứ không quá bi thương đâu. Nhưng nhờ cái sự bất tiện ấy mà chúng tôi lại có ưu điểm là chủ động tự tìm kiếm, tự tạo ra những thuận lợi để cuộc sống của mình được tốt hơn. Khi có nghề, có đam mê, thì như tất cả mọi người, chúng tôi sẽ phấn đấu hết mình”, người phụ nữ ấy trải lòng. Sẽ không ai bị bỏ lại phía sau Theo chuyên gia tâm lý, Th.S Lê Thị Thanh Hà (giảng viên tâm lý học, trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2), với phụ nữ yếu thế nói chung và phụ nữ khuyết tật nói riêng, họ đều có thế mạnh của họ. Nhưng có một định kiến là nhiều người cứ nhìn vào điểm yếu, khiếm khuyết mà quên đi thế mạnh của họ mà thôi. Dần dần, chúng ta đều nhìn họ bằng sự thương hại, thậm chí xem thường. Khó khăn của những phụ nữ này chính là tinh thần. Để làmcho họ tự tin hơn thì họ cần có sự ủng hộ, động viên rất lớn từ gia đình và xã hội; sự định hướng - khai phá sức mạnh tiềm ẩn trong mỗi cá nhân và sự duy trì liên tục tư duy, năng lượng tích cực trong suốt quả trình khởi nghiệp.“Điểmyếu cũng có thể trở thành thuận lợi. Vì họ nghĩ rằng mình ít lựa chọn hơn những người phụ nữ khác, nên họ rất cố gắng và tập trung. Ý chí khởi nghiệp của họ rất vững vàng, luôn tiến về phía trước, không sợ thất bại”, Th.S LêThị Thanh Hà nói. Mới đây, chị Hiền cùng các chị em đã có dịp mang sản phẩm hoa vải của mình tới buổi gặp gỡ và trao đổi giữa Hiệp hội Nữ doanh nhân Việt Nam và Quỹ Cherie Blair Foundation for Women - một tổ chức quốc tế hoạt động vì quyền phụ nữ và trao quyền kinh tế cho nữ giới toàn cầu. Buổi gặp gỡ có sự tham dự của Phu nhân Thủ tướng Phạm Minh Chính - bà Lê Thị BíchTrân. Tại đây, khi được thuyết trình về sản phẩm, chị Hiền nói rằng phụ nữ khuyết tật - những người từng mặc cảm, thiếu tự tin, nay đã có thể tự lập và tự hào với công việc của mình. Phu nhân Thủ tướng Việt Nam đã dành tặng phía Quỹ một món quà ý nghĩa được làm từ 12.000 mảnh vải vụn. Món quà trở thành biểu tượng sâu sắc cho tinh thần vượt khó, sáng tạo không ngừng của phụ nữ khuyết tật Việt Nam. Giờ đây, không chỉ là một nghề sinh kế, chị Hiền và các chị em còn mang sản phẩm hoa vải vụn của mình đến với các diễn đàn trong nước và quốc tế về bảo vệmôi trường, mở các lớp học dạy làm hoa vải cho trẻ em, đặc biệt là trẻ emkhuyết tật. Chị Ngọc Hiếu cũng ngày ngày dạy miễn phí cho những người mong muốn biến những thứ bỏ đi thành tác phẩm nghệ thuật. Vỏ ốc năm nào còn thấy cuộc đời sao bất công với mình, nay đã nở hoa, làm đẹp cho đời. Chị hiểu rằng, mỗi người đều nên nhìn nhận cuộc đời bằng nhiều hướng. Không ai quyết định được mình sinh ra lành lặn hay khuyết tật. Chỉ có sống và nỗ lực hết mình, làm tất cả bằng tình yêu thương từ trái tim thì sẽ chạm đến trái tim cua người khác, sẽ góp sức được cho cộng đồng. Ước mơ trong tương lai của chị Hiếu la có thêmnhiều tac phẩmnghệ thuật vươn tầm thế giới để bạn bè quốc tế biết đến nhiều sảnphẩmtinh tếdongườiViệt làm ra. Và chị sẽ giúp đỡ được nhiều hơn những người có hoàn cảnh không may trong cuôc sống, để không ai bị bỏ lại phía sau. Không thể phủ nhận thực tế rằng phụ nữ có khả năng thay đổi cuộc sống. Những người phụ nữ yếu thế như chị Hiền, chị Hiếu, dù khởi đầu thiệt thòi, khiếm khuyết, nhưng được trao quyền đúng cách, được đối xử công bằng, tôn trọng... đã giúp họ làm nên nhiều điều kỳ diệu. Cuộc sống sẽ tốt đẹp hơn khi phụ nữ yếu thế trở nên mạnh mẽ hơn, luônhướngvềphía trước, được lao động để thể hiện vai trò của mình trong sự phát triển đất nước. n Chị PhạmThị Hiền (người đứnggiữa) chụpảnh lưu niệmcùnghai vị kháchquý - bà Lê Thị BíchTrân, PhunhânThủ tướngChínhphủ Việt Namvàbà Cherie Blair, Phu nhân cựuThủ tướngAnh. Một buổi làm hoavải của các thànhviên lớp côHiền. Hơn ai hết, chúng tôi hiểu, với những người khuyết tật, việc có một công việc, một nguồn thu nhập không chỉ là nhu cầu vật chất mà còn là cách để họ hòa nhập cộng đồng, tìm lại được giá trị bản thân. Chị Phạm Thị Hiền NGAYNAY.VN 5 CHUYÊNĐỀ Số437 | ThứNăm, ngày 10/7/2025
Cô giáo nay đã 84 tuổi, tay đã run, chân đã chậm, mỗi ngày vẫn bắt xe ôm đến lớp, dùng chính tiền lương hưu để dạy chữ chonhữnghọc sinh vì nhiều lýdochưa thểhọc trong trường lớp thông thường. Lớp học 15m² ấy, suốt 30 nămqua, đang lặng lẽ làmmột việc có ý nghĩa lớn: Đưa những học trò ấy trở lại con đường học tập. Một lát cắt giáo dục khác biệt Cô Nguyễn Thị Côi, sinh năm1941, từng làHiệu trưởng Trường Tiểu học Hoàng Văn Thụ, HàNội.Tốt nghiệp trường Sư phạm từ năm 1959, cả đời cô gắn bó với giáo dục, và dường như sau khi nghỉ hưu, tình yêu với nghề lại nở rộmột cáchmãnh liệt nhất. Năm 1994, khi UBND quận Hai BàTrưng kêu gọi mở lớp học cho trẻ lang thang, cơ nhỡ, cô là người đầu tiên xung phong. Nhưng các em không đến lớp, vậy là cô lặng lẽ đi tìm từng em. Cô lặn lội đến từng khu nhà trọ, từng “xóm liều”, gặp những em nhỏ bán báo, đánh giày, thuyết phục từng gia đình để các em được đến lớp. Có em có người thân vi phạmpháp luật, mẹ đãmất, cóemsốngvới ôngbàgiàyếu. “Quyền được học là quyền hiển nhiên, không ai được từ chối,”cô nói. Không bảng điểm, không giáo án cứng nhắc, không đồng phục, không áp lực thành tích. Học sinh từ 10 đến hơn 40 tuổi, nhiềuhọc sinh bị khuyết tật, thiểu năng quần áo ấm cho các em khi đông về. Một phụ huynh xúc động nói: “Nếu không có cô Côi, con tôi có thể không bao giờ biết đọc, biết viết.” Hành trình dạy chữ và triết lý giáo dục nhân bản Không có một giáo trình chung nào ở lớp học này. Mỗi học sinh là một thế giới riêng, một ngăn kéo ký ức, tâm lý, tổn thương và khao khát đượcmở ra theo cách rất riêng. Thay vì áp dụng công thức đồng loạt, cô Côi chọn cách lắng nghe, quan sát và cảm nhận từng em, em viết được thì học ghép vần, em chưa biết nói thì học phát âm qua hình ảnh, em không ngồi yên được thì học cách giữ im lặng 5 phút đầu buổi. Sự linh hoạt ấy khôngphải là tùy tiện, mà là một dạng“thiết kế giáo dục theo cá nhân hóa”. Không phải em nào cũng dễ dàng bắt nhịp với việc học. Có emphải mất đến ba tháng mới nhớ được trọn bảng chữ cái, có em chỉ chịu ngồi vào bàn khi được dỗ dành bằng một viên kẹo nhỏ. Nhưng bất kể học bao lâu, dù kết quả ra sao, cô Côi không bỏ cuộc. trí tuệ, tự kỷ, hoặc chưa từng có giấy khai sinh, đều được chàođón. Có emmất cả tháng chỉ để nhớ một chữ cái, có em chỉ ngồi im hoặc la hét suốt buổi học. Nhưng không ai bị loại trừ. Ở đây, mọi người đều có một chỗ ngồi và được gọi là học trò. Cô giáo Côi không nhận lương, không có phụ cấp. Suốt 30 năm, đều đặn 5 buổi/tuần, cô đến lớp, mang theo sách vở, vài viên kẹo thưởng, cái bánh mì nhỏ. Có lúc, cô còn bỏ tiền túi trả tiền thuê trọ giúp học trò, đi xin Giữa Thủ đô tấp nập, tại Nhà văn hóa khu dân cư số 2 phường Hoàng Mai có một “lớp học linh hoạt” luôn sôi nổi. Lớphọcđặcbiệt 15m² MINH NGỌC Dướimái lớphọc nhỏấy, cả côvà tròđềukiên trì từngbước. Ảnh: TuấnMinh. CôCôi kiên nhẫnkèmcặp từnghọc sinh theonăng lực riêng. Ảnh: KhánhAn. Ởtuổi 84, côgiáo Côi vẫnđềuđặn soạnbài, ghi chép và chuẩnbị cho từngbuổi học. NGAYNAY.VN 6 CHUYÊNĐỀ Số437 | ThứNăm, ngày 10/7/2025
Chính sự kiên nhẫn ấy đã tạo ra một không gian giáo dục không dựa trên điểm số hay tiến độ, mà dựa trên sự gắn bó và tiến bộ của từng cá nhân, dù nhỏ đến đâu. Với cô giáo Côi, giáo dục không phải là việc nhồi nhét kiến thức, mà là quá trình đồng hành và chữa lành. Có em từng la hét, đập ghế, không hợp tác, nhưng cô không trách phạt. Chỉ đơn giản đặt tay nhẹ lên vai em và nói: “Con không cần học giỏi, chỉ cầnconởđây là tốt rồi.”Câu nói tưởngnhưgiảndị ấy chính là một thông điệp chứa đựng sự thấu hiểu, ghi nhận và tin tưởng, ba yếu tố này có thể giúp những học sinh dễ bị tổn thương vượt qua được mặc cảmvà rào cản nội tâm. CôCôi hiểu, với nhữnghọc sinh đặc biệt, cảm giác bị từ chối, bị chê bai hoặc thất bại lặp đi lặp lại dễ dàng khiến các em khép lòng. Vì vậy, lớp học của cô khôngphải là nơi“đánh giá”mà là nơi“đón nhận”. Có cậu học trò gần 30 tuổi từng đi nhặt ve chai, người từng không biết mặt chữ, nay là lớp trưởng, dõng dạc hô to: “Cả lớp, đứng. Chúng con chào cô ạ!”. Đó không chỉ là một nghi thức, mà là minh chứng cho sự tự tin dần trở lại. Ngoài chữ nghĩa, lớp học còn dạy kỹ năng sống, điều tưởng nhỏ nhưng lại là chìa khóa để các em hòa nhập cộng đồng. Từ cách rửa tay, đi xe buýt, đến giữ vệ sinh cá nhân, nấu ăn, cảm ơn, xin lỗi... Từng hành động, từng quy tắc ứng xử đều được cô giáo Côi hướng dẫn cặn kẽ, như người mẹ dạy con nhỏ. Có em từng phải ngồi xe đẩy, giờ đã biết tự đứng lên, tự rót nước, cúi đầu chàongười lớn. Nhữngviệc ấy, với trẻ bình thường có thể chỉ mất vài tuần, nhưng với học trò của cô, là hành trình của năm, thậm chí cả tuổi thơ. Và cô giáo Côi đi trọn hành trình ấy cùng các em, không bỏ ai lại giữa đường. Như trường hợp của em Khánh Linh, cô bé sinh năm 2007, bị thiểu năng trí tuệ, bị bố bỏ rơi từ nhỏ, thể chất yếu, không kiểm soát được hành vi. Giờ đây, dưới sự dạy dỗ nhẹ nhàng mà kiên định, Linh đã biết phụ giúp mẹ việc nhà, biết chào hỏi người lạ, và có thể thì thầm chia sẻ ước mơ: “Emmuốn làmbác sĩ để khám bệnh cho mọi người.”Ước mơ ấy, dẫu có xa vời, nhưng tại lớp của cô giáo 84 tuổi Một tìnhnguyệnviênđanghỗ trợhọc sinh trong lớp. CôgiáoNguyễnThị Côi trongmột buổi dạy học tại lớphọc đặc biệt. Ảnh: TuấnMinh. học 15m² này, không ai đánh giá hay cười nhạo. Vì cô Côi biết: khi trẻ em được khích lệ, chúng sẽ tự định hình giá trị của bản thân và nhìn về phía trước, bằngánhmắt tự tin, chứ không phải mặc cảm. Không ít học sinh sau khi học xongởđây đã tiếp tục con đường học vấn tại các trung tâm giáo dục thường xuyên, có em đỗ vào đại học, có em học nghề, tự mở tiệm sửa xe, cửa hàng tạp hóa. Cô Côi vẫn nhớ tên từng người: emHạnh, em Thủy… những đứa trẻ từng bị coi là“vô vọng”, nay đã làmchủcuộc sống.Một sốcòn quay lại thăm lớp, phụ giúp dạy học, mang bánh kẹo đến tặng cô. Với cô, đó không chỉ là những câu chuyện thành công, mà là minh chứng sống cho niềm tin bất biến: Không phải vì các em thiếu năng lực, mà vì các em chưa từng có đủ cơ hội, và thiếu một người đủ kiên nhẫn để đồng hành. Ở lớp học này, mỗi dấu chấm câu trong vở học sinh không chỉ là kiến thức, mà còn là dấu vết của nỗ lực, của nước mắt và cả tình yêu thương. Và mỗi tiếng cười vang lên sau một lần ghép vần thành công, là một chiến thắng, nhỏ bé nhưng đầy ý nghĩa, của cả người học và người dạy. Lặng lẽ gieo hạt, bền bỉ chờ mùa Khi đượchỏi vềđiềumong mỏi lớn nhất, cô giáo Côi chỉ cười nhẹ: “Tôi mong có người kế nhiệm, để sau này tôi nghỉ thì các convẫncòn lớpđểhọc.” Lớp học của cô Côi không có máy chiếu hiện đại, không giáo cụ đa phương tiện. Chỉ có vài chiếc bàn cũ, một bảng viết nhỏ, vàmột bà giáo tóc đã bạc, ngày ngày đi đôi giày cũ bước vào lớp. Nhưng chính tại nơi tưởng như đơn sơ nhất ấy, một định nghĩa đầy nhân văn về giáo dục đang được thắp lên: Giáo dục là cách ta nhìn nhận con người. Hiện nay, lớp học đã có thêm các bạn trẻ tình nguyện như Lê Đình Thắng, sinh viên Trường ĐH Sư phạm Hà Nội, hỗ trợ hướng dẫn.“Cô giáoCôi là tấm gương mà em muốn noi theo. Em hy vọng nhiều bạn trẻ sẽ góp sức để những lớp học như thế này không bị gián đoạn,”Thắng nói. Những mô hình cộng đồng như lớp của cô Côi rất cần được lan tỏa bằng sự ghi nhận, hỗ trợ và khích lệ đúng lúc từ chính quyền, ngành giáodục và cộngđồng. Khi đó, sẽ có thêmnhiều ngôi nhàmở cửamỗi ngày, đểnhữngngười có hoàn cảnh đặc biệt được học, được lắng nghe, và được gọi đúng tên. n Cô giáo Côi là tấm gương mà emmuốn noi theo. Em hy vọng nhiều bạn trẻ sẽ góp sức để những lớp học như thế này không bị gián đoạn. Lê Đình Thắng, sinh viên Trường ĐH Sư phạmHà Nội NGAYNAY.VN 7 CHUYÊNĐỀ Số437 | ThứNăm, ngày 10/7/2025
Lê Hương Giang sinh ra với một bên mắt hoàn toàn không nhìn thấy, mắt còn lại với thị lực 1/10. Đến năm lớp 6, bệnh thoái hoá võng mạc đã vĩnh viễn cướp đi ánh sáng của Giang. Cô học cách tự tìm niềm vui từ trong bóng tối. Thay vì đợi người khác đến giúp đỡ, cô gái trẻ cố gắng chủ động kết nối để hòa nhập với mọi người. Cô chia sẻ: “Mình không sợ bóng tối. Bởi vì nhờ có bóng tối, mình mới nhận ra ánh sáng”. Cơ duyên với nghề từ những ngày thơ ấu Lớn lên trong môi trường đặc biệt của trường Nguyễn Đình Chiểu - một ngôi trường hòa nhập dành cho trẻ khiếm thị tại Hà Nội, Giang đã được tiếp xúc với nhiều hoạt động ngoại khóa đa dạng, từ chơi nhạc, vẽ tranh đến làm gốm. Những trải nghiệm này không chỉ giúp cô khám phá năng khiếu của mình mà còn mang đến cơ hội tiếp xúc với các nhà báo, phóng viên từ các cơ quan truyền thông khi đến lấy tin. Chính những lần gặp gỡ ấy đã gieo mầm tình yêu với nghề báo trong lòng cô bé khiếm thị. Sau khi làm nhân vật cho một số phóng sự ở Đài Tiếng nói Việt Nam (VOV), Giang được các anh chị phóng viên mời thamgia CLB phóng viên nhỏ của VOV2 trong chương trình phát thanh thiếu nhi. Ở đó, cô được trải nghiệm công việc phỏng vấn, lấy tin tại các trại trẻ mồ côi, gặp gỡ và trò chuyện với nhiều bạn nhỏ khác. Thời điểm ấy, công nghệ chưa phát triển, Hương Giang phải ghi nhớ nội dung phỏng vấn, sauđó vềnhà nhờ mẹ viết lại và gửi đến đài cho các cô chú. Những tác phẩm đầu tiên của Giang được phát sóng trênVOVđánhdấubước khởi đầu đầy ý nghĩa trong hành trình theo đuổi lĩnh vực báo chí truyền thông. Bước lên cánh cửa trung học phổ thông, Lê Hương Giang tiếp tục thamgia nhiều hoạt động xã hội, trong đó có cuộc thi “Thách thức Công nghệThông tinvới thanhniên khuyết tật toàn cầu” tại Hàn Quốc. Sau khi giành Huy chương Đồng và trở về nước, Giang được các anh chị tại kênh VOV Giao thông phỏng vấn. Nhận thấy sự hoạt ngôn và tiềm năng của cô, nhân viên Đài đã khuyến khích cô thử sức với vai trò phóng viên. Những ngày đầu khi mới bước chân vào nghề, Hương Giang đối mặt với không ít khó khăn. Cô chưa quen với việc sử dụng máy ghi âm, cầm micro sao cho tránh tiếng ồn, hay dựng một phóng sự hoàn chỉnh. Phóng sự đầu tiên dài 3 phút nhưng Giang mất đến 7 tiếng để hoàn thành. Tuy nhiên, sự kiên nhẫn và tận tâm của các anh chị đồng nghiệp tại VOV đã giúp cô từng bước làm quen với nghề. Từ việc phụ trách một số chuyên mục của chương trình“Niềm tin Ánh sáng” trên VOV Giao thông, Hương Giang dần thành thạo quy trình sản xuất một phóng sự phát thanh từ đầu đến cuối. Những phóng sự phát thanh đầu tiên được Giang thực hiện giống việc mô tả cho thính giả cách cô cảm nhận và ngắm nhìn cuộc sống mỗi ngày. Cô chia sẻ: “Đó là cảm giác rất đặc biệt khi khámphá ra năng lực của bản thân và trải nghiệm một ngành nghề mới mẻ, đặc biệt với những người khuyết tật”. Tranh thủ giờ nghỉ tại trường, Hương Giang nhờ bạn bè cầm điện thoại ghi hình, giả lập trường quay để tập dẫn chương trình. Cô học cách tương tác với camera, lựa chọn trang phục và sử dụng ngôn ngữ cơ thể từ những người bạn và các chương trình truyền hình. Năm 2016, khi chương trình phát thanh của Giang phụ trách dừng phát sóng, cô phóng viên nhỏ đứng trước ngã rẽ mới. Sự chuẩn bị tỉ mỉ ấy đã được đền đáp khi cô trở thành MC khiếm thị đầu tiên của Đài Truyền hình Việt Nam sau khi trở thành Quán quân cuộc thi “The Next MC 2016” do Thành đoàn Hà Nội kết hợp với CLB MC Hà Nội tổ chức. Đó là dấu mốc mở ra hành trình gần một thập kỷ gắn bó với VTV, nơi cô trở thành nữ MC khiếm thị đầu tiên của Đài. Không chỉ là một MC, Hương Giang còn là một thành viên tích cực tham gia vào quá trình sản xuất chương trình, từ việc lên ý tưởng, viết kịch bản đến ghi hình tại hiện trường. Giang chia sẻ: “Các anh chị ở Ban Đối ngoại VTV4 luôn tạo điều kiện để tôi hòa nhập. Họ không bao giờ nói rằng không biết làm việc với một người khiếm thị, mà luôn hỏi làm thế nào để chúng ta có thể làm việc cùng nhau.”Sự hỗ trợ tận tâm từ đồng nghiệp đã giúp cô vượt qua những thử thách về định hướng di chuyển hay sử dụng ngôn ngữ cơ thể - những điều khó khăn với một người khiếm thị. Một trong những kỷ niệm đáng nhớ nhất của Hương Giang là khi tham gia thực hiện chương trình VTV Đặc biệt với chủ đề “Bạn có thấy điều tôi thấy”. Chương trình mất hơn hai năm để hoàn thành. Hương Giang cùng ekip đã đi đến nhiều tỉnh thành, thậm chí ra đảo để ghi lại những thước phim chân thực nhất. Cô tự hào khi chứng kiến sự tận tâm của đồng nghiệp, từ những ngày mất ăn mất ngủ đến việc lặn xuống nước để quay những cảnh đặc biệt. Với cô, công việc truyền hình không chỉ là một nghề, mà là “niềm đammê và hạnh phúc”, nơi cô được sống trọn vẹn với đam mê và cống hiến. Sứ mệnh thay đổi định kiến Hương Giang tin rằng truyền thông là công cụ mạnh mẽ để thay đổi nhận thức xã hội. Mỗi lần xuất hiện trên sóng truyền hình, cô NGỌC ÁNH Tôi chưa bao giờ nghĩ khiếm thị là giới hạn. Nó là điểmmạnh lớn nhất của tôi. MC Lê Hương Giang Sống và làm việc bằng tất cả đammê Lê Hương Giang được biết đến là nữ MC khiếm thị đầu tiên của Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) - một minh chứng sống cho ý chí, sự hòa nhập và khả năng thay đổi nhận thức xã hội. LêHương Giangđược tuyêndương là nhânvật truyền cảmhứng củaVTV Awards 2018. NGAYNAY.VN 8 CHUYÊNĐỀ Số437 | ThứNăm, ngày 10/7/2025
Chúng ta sinh ra không phải để tan biến như một hạt cát vô danh, mà để in dấu trên mặt đất và trong trái tim người khác. Hãy kiên trì và bền bỉ với giấc mơ của mình. MC Lê Hương Giang không chỉ đại diện cho chính mình mà còn là tiếng nói của cộng đồng người khuyết tật, khẳng định rằng họ có đủ năng lực để thamgia vàomọi lĩnh vực của cuộc sống. Hương Giang chia sẻ: “Tôi muốn hình ảnh người khuyết tật trên truyền thông được thể hiện chân thực, không bi lụy hay anh hùng hóa. Chúng tôi chấp nhận tình trạng của mình và sống tích cực nhưbất kỳ ai”. Song song với vai trò MC, cùng tấm bằng Thạc sĩ Tâm lý học lâm sàng, Giang mang trongmìnhướcmơ lớn lao:Trở thành cầu nối giúp cộng đồng người khuyết tật hòa nhập với xã hội. Từ những ngày còn học trung học cơ sở, cô đã chứng kiến nhiều bạn khiếm thị phải rời ghếnhà trườngvì địnhkiến rằng người khuyết tật không thể học tập hay làm việc như người bình thường. Điều này thôi thúc cô theo đuổi ngành tâm lý để xóa bỏ rào cản cho phụ huynh và giúp các bạn khuyết tật tự tin hơn. “Tôi chưa bao giờ nghĩ khiếm thị là giới hạn. Nó là điểm mạnh lớn nhất của tôi”, Giang nói. Với cô, khiếm thị mang đến cơ hội cảm nhận thế giới qua nhiều giác quan khác nhau, giúp cô tiếp cận những câu chuyện đặc biệt mà người khác khó chạm đến. Là một MC khiếm thị, cô dễ dàng kết nối với những nhân vật đặc thù, những người thường từ chối phỏng vấn nhưng sẵn sàng mở lòng với cô. Tương tự trong vai trò nhà tâm lý, Hương Giang nhận được sự tin tưởng đặc biệt từ các thân chủ. Họ cảm thấy thoải mái hơn khi chia sẻ với một người khiếm thị, không lo bị đánh giá. Đối với nữ MC, khiếm thị không phải là rào cản, mà là“món quà”mà cuộc sống ban tặng, mở ra những cơ hội thú vị trong cả lĩnh vực truyền thông và tâm lý học. Với nghị lực sống mạnh mẽ và những đóng góp truyền cảm hứng tới cộng đồng, năm 2014, Hương Giang vinh dự nhận được bằng khen “Người tốt, việc tốt” do Chủ tịch UBND TP Hà Nội trao tặng. Năm 2018, HươngGiang làmột trongnhữngđại biểu tiêubiểu thamdựĐại hội đại biểu Hội LiênhiệpThanhniênViệt NamThànhphốHàNội lần thứVII. LêHươngGianggiànhgiải Ákhôi 1 của Liênhoan “VẻđẹpVầng trăngkhuyết” năm2019. Giang lọt Top Nhân vật truyền cảm hứng của năm của VTV Awards 2018. Năm 2019, Giang là một trong những đại biểu tiêu biểu tham dự Đại hội đại biểu Hội Liên hiệp thanh niên Việt Nam Thành phố Hà Nội lần thứ VII. “Chúng ta sinh ra không phải để tan biến như một hạt cát vô danh, mà để in dấu trên mặt đất và trong trái tim người khác. Hãy kiên trì và bền bỉ với giấc mơ của mình” - thông điệp tích cực mà Hương Giang muốn gửi gắm tới những người trẻ nói chung và cộng đồng khuyết tật nói riêng. n NGAYNAY.VN 9 CHUYÊNĐỀ Số437 | ThứNăm, ngày 10/7/2025
Từ góc nhìn của người điếc Christine Sun Kim, 45 tuổi, một người nghệ sĩ âm thanh tại Mỹ, đã đưa ra cách tiếp cận mới ở buổi triển lãm cá nhân “All Day All Night” (tạm dịch: Cả ngày lẫn đêm) tại Bảo tàng Whitney. Triển lãm đề cập đến việc tránh sử dụng một số thuật ngữ nhạy cảm như: gọi cô bằng cụm từ “nghệ sĩ bị điếc” theo cách ám chỉ bệnh lý, và sử dụng từ “truyền cảm hứng” gán cho những nỗ lực của cô. Ngoài ra, nghệ sĩ Kim cũng chỉ rõ sự khác biệt giữa“deaf”– tình trạng không nghe được về mặt thính học và “Deaf” – cộng đồng hình thành xung quanh ngôn ngữ Ký hiệu Mỹ (ASL). Nhữngdiễn giải này được đưa ra sau những trải nghiệm thực tế của chính nghệ sĩ Christine Sun Kim. “Trong lần tiếp đón một giám tuyển nổi tiếng đến xem tác phẩm cá nhân, tôi đã phải dành 45 phút trong buổi gặp gỡ để truyền đạt về văn hóa người điếc, và chỉ còn vỏn vẹn 15 phút để chia sẻ về tác phẩm của mình. Cuộc gặp kéo dài một giờ đồng hồ ấy đã khiến cho tôi cảm thấy rất bức xúc”, cô chia sẻ thông qua thông dịch viên ngôn ngữ kí hiệu. Với những cách tiếp cận mới được đưa ra tại triển lãm cá nhân “All Day All Night”, người nghệ sĩ này mong muốn phản ánh được tình trạng thực tế hiện nay, đồng thời thể hiện cam kết của cô đối với hoạt động thiết lập các chương trình và nguồn lực do người điếc dẫn dắt. “Tôi bị ám ảnh bởi nhiều thứ. Tôi ám ảnh về cách mình tồn Âm thanh qua lăng kính nghệ thuật Âm thanh luôn được xem là một trong những nỗi ám ảnh của Christine Sun Kim, dù điều này tưởng chừng như đi ngược lại với trực giác thông thường của một nghệ sĩ bị điếc. “Một số tác phẩm của cô ấy là sự hình tượng hóa âm thanh. Âm thanh trông như thế nào? Nó sẽ cảm giác ra sao? Hay âm thanh và ngôn ngữ tác động đến con người như thế nào? Những tác phẩm của Kim mang đến những góc nhìn vô cùng khác biệt”, Tom Finkelpearl, Uỷ viên phụ trách văn hoá thành phố New York, nhận định. Đối với nữ nghệ sĩ, cô hiểu cách âm thanh hoạt động, và những kỳ vọng xung quanh nó. Thay vì chối bỏ, cô lựa chọn sử dụng chúng như chất liệu độc đáo cho tác phẩm của mình. “Âm thanh không phải là một phần trong cuộc sống của tôi, nhưng khi phát hiện ra nghệ thuật âm thanh, nó thực sự đã trở thành một phương tiện rất điểm nổi bật hơn cả. Điều đó đặc biệt đúng với loạt tác phẩm nổi tiếng nhất của cô, “Deaf Rage” (tạm dịch: Cơn thịnh nộ của người điếc) được cho ra mắt vào năm 2018. Tác phẩm phản ảnh sự phân biệt và cô lập mà cô phải trải qua khi tương tác, tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Những bức vẽ than chì có dạng các biểu đồ được cô sử dụng các góc độ khác nhau (nhọn, tù, phản chiếu) để biểu thị mức độ giận dữ của cô trong các tình huống khác nhau. NGỌC PHẠM (Theo NewYork Times) Nghệ sĩ Christine Sun Kim được biết đến là người có ảnh hưởng lớn trong việc làm nổi bật văn hóa người điếc, tái định nghĩa lại trải nghiệm âm thanh vượt ra khỏi năng lực thính giác thông thường. Dấu tay được xemlàđiểmkhác biệt trong các tác phẩmcủaKim. Tác phẩm“TimeOwesMeRest” củaKimtrưngbày tại Bảo tàngQueens. Triển lãmcánhân “ All day all night” củaKimtại Bảo tàngWhitney. giới hạn âmthanh tại trong thế giới này, cách để đạt được điều mình cần. Những điều này luôn chiếm lĩnh tâm trí tôi, cả ngày lẫn đêm”, Christine Sun Kim giãi bày. Theo đánh giá của nhiều giám tuyển, tác phẩm của Kim thường gợi mở cho người xem đối diện với những câu hỏi về cuộc sống của một người điếc, rằng: Họ cảm nhận âm thanh như thế nào? Và xử lý chúng ra sao? Trong các tác phẩm của nữ nghệ sĩ này, cảm xúc tức giận, bức bối, thất vọng đi kèm cùng sự hài hước luôn là NGAYNAY.VN 10 CHUYÊNĐỀ Số437 | ThứNăm, ngày 10/7/2025
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA3Mzg1MA==