Tại sao virus đột biến?
Giáo sư y khoa David Wohl chuyên về các bệnh truyền nhiễm tại Đại học Y North Carolina, Mỹ cho biết virus đột biến và hình thành các biến thể mới “để cố gắng sống sót lâu hơn”.
Giáo sư Wohl giải thích, đột biến là một vấn đề sống còn đối với virus, giúp virus có thể vượt qua các cuộc tấn công miễn dịch, thoát ra ngoài không khí, xâm nhập vào cơ thể người khác và tiếp tục lây lan . Quá trình đó khiến virus sống sót.
“Virus tồn tại ở trong những cơ thể người khoẻ mạnh nhất và điều đó có nghĩa virus “dễ bắt dính” hơn. Có thể virus tồn tại lâu hơn trong mũi và cổ họng và có thể lây lan sang nhiều người” – giáo sư Wohl cho biết.
Virus không đột biến để trốn tránh thuốc và vắc xin, mà là trốn tránh hệ thống miễn dịch của con người. “Không có gì ngạc nhiên trong một năm rưỡi qua, khi chúng ta về cơ bản không làm gì để chống lại virus ngoại trừ việc tiêm phòng, và khi thế giới còn lâu mới được tiêm phòng hết, virus vẫn đang hoạt động và có thể càn quét hệ miễn dịch của con người nhiều hơn nữa”.
Điều gì làm cho các biến thể khác nhau?
Những thay đổi chính trong các biến thể SARS-CoV-2 là sự khác biệt trong các protein đột biến, phần có gai ở bên ngoài của virus gắn vào các thụ thể trên tế bào con người.
Các protein đột biến có thể thay đổi theo những cách khiêm tốn, nhưng giúp tránh khỏi hệ thống miễn dịch có thể có các kháng thể chống lại protein đột biến. Các biến thể có thể giống như “tắc kè hoa”. Với các protein tăng đột biến khác nhau, các kháng thể từ vắc xin hoặc do cơ thể tạo ra chống lại phiên bản trước của SARS-CoV-2 sẽ không nhận ra virus và bỏ qua chúng.
Hiện tại, bốn biến thể chính của virus SARS-CoV-2 là các biến thể alpha, beta, gamma và delta, nhưng các biến thể khác vẫn tồn tại. Theo giáo sư Wohl, các biến thể không nhất thiết đến từ những nơi mà chúng được xác định lần đầu tiên.
Làm thế nào có thể ngăn chặn các biến thể?
Đã có nhiều biến thể khác nhau của virus SARS-CoV-2 kể từ khi bắt đầu đại dịch COVID-19. “Chừng nào mọi người còn lây nhiễm virus và tái tạo nó, điều đó sẽ tiếp tục xảy ra. Còn khi nào cơ thể bạn ngừng phát tán virus, các biến thể sẽ ngừng xuất hiện” – giáo sư Wohl khẳng định. Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng đã lên tiếng cảnh báo khi virus tiếp tục lây lan, các biến thể mới có thể xuất hiện trong tương lai, thậm chí còn khó kiểm soát hơn.
Các chuyên gia y tế khẳng định, tiêm chủng và các biện pháp hạn chế nhằm giảm sự lây lan của dịch bệnh là rất quan trọng trong việc ngăn chặn sự xuất hiện của các biến thể mới. “Điều quan trọng là phải tiếp tục theo dõi sự tiến hóa của các biến thể, đặc biệt là trong giai đoạn toàn cầu đang triển khai chiến dịch tiêm chủng, để xem liệu quá trình tiến hóa của virus có chậm lại hay không và những đặc điểm mới nào mà virus có thể phát triển để né tránh hệ miễn dịch” – bác sĩ Piccoli, một trong những tác giả của bài báo viết về biến thể COVID-19 đăng trên tạp chí chuyên ngành Science hồi đầu tháng 7 vừa qua, cho biết.
Ngày 21/7, trường hợp nhiễm biến thể Lambda đầu tiên được xác nhận tại Houston, Mỹ. Theo Tổ chức Y tế Thế giới, biến thể Lambda lần đầu tiên được phát hiện ở Peru vào tháng 12/2020 và chiếm 81% các trường hợp COVID-19 được phát hiện ở nước này kể từ tháng 4/2021. Hiện tại, WHO chỉ định Lambda là "biến thể được quan tâm". Biến thể này có các đột biến với các biến thể Alpha, Beta, Gamma.
Trong khi đó, tính đến ngày 21/7, biến thể Delta đã có mặt tại 104 quốc gia và được nhận định sớm trở thành chủng COVID-19 chiếm ưu thế trên thế giới.
