Liên quan đến việc phát lệnh truy nã Trịnh Xuân Thanh, luật sư Nguyễn Anh Thơm, Trưởng Văn phòng luật sư Nguyễn Anh - Đoàn luật sư Hà Nội, cho rằng Bộ Công an sẽ phải làm nhiều bước nữa nếu muốn phát lệnh truy nã quốc tế, dẫn độ, hoặc thu hồi tài sản tẩu tán ra nước ngoài (nếu có) của cựu Phó chủ tịch tỉnh Hậu Giang.
Đề nghị Interpol
Theo đó, nếu có căn cứ xác định ông Thanh đã bỏ trốn ra ngoài lãnh thổ Việt Nam, đơn vị ra lệnh truy nã sẽ gửi lệnh đến Văn phòng Interpol Việt Nam (C55, Tổng cục Cảnh sát). Đây là cơ quan đầu mối trong hợp tác quốc tế phòng, chống tội phạm của Cảnh sát Việt Nam với Tổ chức Cảnh sát Hình sự Quốc tế (Interpol).
Văn phòng Interpol Việt Nam sau đó sẽ đề nghị Ban Tổng thư ký tổ chức Interpol ra quyết định truy nã quốc tế ông Thanh.
Theo các nguyên tắc hoạt động của Interpol, dẫn độ tội phạm được thực hiện theo các điều ước quốc tế đa phương hoặc song phương. Tuy nhiên, trình tự, thủ tục dẫn độ tội phạm lại tuân theo quy định của pháp luật quốc gia được yêu cầu dẫn độ và pháp luật quốc gia yêu cầu dẫn độ.
Theo đó, mỗi quốc gia đều có các quy định về dẫn độ tội phạm. Hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới đã ban hành luật riêng về dẫn độ tội phạm. Nội dung của luật này quy định cụ thể trình tự, thủ tục dẫn độ tội phạm. Đối với Việt Nam, việc dẫn độ được thực hiện theo tinh thần của luật Tương trợ tư pháp 2007.
Trong trường hợp Việt Nam chưa ký kết hoặc chưa gia nhập các điều ước quốc tế liên quan, việc dẫn độ tội phạm có thể được thực hiện theo sự thoả thuận giữa hai chính phủ. Thỏa thuận được thực hiện trên cơ sở nguyên tắc có đi có lại, nhưng không trái với pháp luật Việt Nam, pháp luật và tập quán quốc tế.
Nếu ông Trịnh Xuân Thanh bị bắt theo lệnh truy nã quốc tế của Interpol Việt Nam tại một quốc gia trên thế giới, việc dẫn độ sẽ được thực hiện theo quy định của pháp luật nước sở tại, trên cơ sở yêu cầu dẫn độ của Bộ Công an Việt Nam.
 |
| Biệt thự của gia đình ông Trịnh Xuân Thanh ở khu đô thị Ciputra (Hà Nội). Ảnh:Tuyến Phan/Pháp Luật TP.HCM. |
Có thể thu hồi tài sản đã tẩu tán
Việc dẫn độ theo yêu cầu của Việt Nam sẽ căn cứ vào công hàm đề nghị dẫn độ và hồ sơ pháp lý liên quan đến hành vi phạm tội của ông Thanh tại Việt Nam.
Hồ sơ bao gồm: quyết định khởi tố vụ án hình sự, quyết định khởi tố bị can, quyết định truy nã bị can..., và các tài liệu, chứng cứ khác chứng minh hành vi phạm tội mà ông Trịnh Xuân Thanh đã thực hiện.
Trên cơ sở yêu cầu dẫn độ của công an Việt Nam, quốc gia bắt giữ ông Trịnh Xuân Thanh sẽ đưa ra xem xét yêu cầu dẫn độ bằng một phiên tòa hình sự hoặc phiên họp theo quy định của họ. Tòa án quốc gia nơi bắt giữ ông Trịnh Xuân Thanh sẽ là cơ quan ra quyết định việc dẫn độ về Việt Nam.
Trong trường hợp ông Trịnh Xuân Thanh tẩu tán tài sản ra nước ngoài thì Nhà nước Việt Nam vẫn có thể thu hồi. Trước tiên, cần xem xét giữa Việt Nam và quốc gia nơi ông Thanh hợp thức hóa tài sản bằng tiền phạm pháp đã có cơ chế tương trợ tư pháp chưa. Nếu hai bên đã ký kết Hiệp định tương trợ tư pháp, việc thu hồi tài sản sẽ thuận lợi hơn.
Trường hợp Việt Nam và quốc gia có tài sản ông Thanh tẩu tán chưa có Hiệp định tương trợ tư pháp, các cơ quan chức năng trong nước vẫn có thể thực hiện việc thu thồi.
Điều này có thể thực hiện được do Việt Nam và các nước trên thế giới đã gia nhập Công ước Liên hiệp quốc về chống tham nhũng 2003 (Việt Nam đã phê chuẩn Công ước năm 2009).
Nội dung công ước này chủ yếu bao gồm những vấn đề: Hình sự hóa tội phạm tham nhũng; Thu hồi tài sản bị thất thoát; Hợp tác quốc tế và hỗ trợ kỹ thuật.
