Vốn dĩ là một con rạch trong xanh, đầy cá, tôm nhưng hiện tại Rạch Mọi chảy qua ấp Bình Thạch, xã Bình Hòa, huyện Vĩnh Cửu, tỉnh Đồng Nai đã trở thành một dòng nước đen ngòm, bốc mùi hôi thối.
Tình trạng ô nhiễm này xuất hiện và đã kéo dài hơn 10 năm nay khiến mọi sinh hoạt của người dân tại Khu 1, Khu 2, Khu 3, ấp Bình Thạch (đoạn dọc 2 bên bờ Rạch Mọi) gần như bị đảo lộn hoàn toàn.
 |
| Đoạn Rạch Mọi người dân phản ánh bị ô nhiễm sau khi chảy ngang một công ty sản xuất đinh, ốc. |
Chỉ tay về hướng dòng Rạch Mọi sau nhà, anh Trần Văn Thời (35 tuổi) ngán ngẩm lắc đầu cho biết “Cái Rạch Mọi giờ mà nói xuống bắt cá là giờ không dám xuống nữa rồi. Hồi xưa con gì cũng có dưới đó hết, tôm, cá rô, cá lóc, cá trê, đầy đủ hết tất cả cá loại cua rồi ốc này kia mà giờ hầu như là biến hết rồi”.
Theo người dân sinh sống 2 bên bờ Rạch Mọi đoạn qua Khu 1, Khu 2, Khu 3, ấp Bình Thạch, xã Bình Hòa, huyện Nhơn Trạch, tỉnh Đồng Nai cho biết con rạch này vốn có nguồn nước dồi dào, trong vắt, nhiều loại cá, tôm tự nhiên sinh sống, là nguồn cung cấp nước thủy lợi và là nơi đánh bắt thủy sản để mưu sinh của người dân trong vùng. Thế nhưng hơn chục năm qua, khi một số công ty đến hoạt động và sản xuất trên địa bàn, dòng suối ngày càng ô nhiễm.
Anh Trương Hoài Nhân (28 tuổi) cho biết “Nó xả thải ra nó hôi lắm, nước nó ô nhiễm chịu không nỗi. Lúc mà trời mưa, nước bắt đầu nó rút là nó hôi chịu đâu có nổi đâu. Dân ở đây nhờ có nước máy vô xài chứ giờ giếng đào ở đây cũng đâu có xài được”.
Tại khu vực Rạch Mọi mà người dân phản ánh, quan sát bằng mắt thường phóng viên cũng dễ dàng nhìn thấy dòng nước đen sì, đậm đặc đang chảy có mùi hăng nồng, rất hôi, khó chịu. Theo người dân cho biết mùi hăng nồng này chính là mùi tanh của gỉ sắt và mùi hôi của hóa chất mạ đinh ốc.
 |
| Dòng nước đen ngòm, nổi bọt trắng sau mỗi trận mưa lớn. |
Dòng nước đen, trên mặt nước còn có nhiều váng dầu chỉ xuất hiện sau hàng rào của một công ty sản xuất đinh, ốc, vít. Khi người dân cùng phóng viên di chuyển lên phía đầu nguồn dòng nước trước khi chảy qua khu vực công ty này, thì nguồn nước ở đây lại hoàn toàn trong xanh.
Anh Dương Quốc Bình (45 tuổi) nói với phóng viên “Chỗ cái công ty hãng đinh á, trời mưa mà canh tối đó trời mưa lớn là sẽ rút ống xả thải ra cái Rạch Mọi mà nó ô nhiễm khủng khiếp lắm. Nó xả ra thì ở chỗ thượng nguồn của nó rất kinh khủng, ở hạ nguồn thì mỗi ngày mình đều đi qua để cho cá ăn thì có cái mùi axít bốc ra rất là ghê gớm”.
Mang nợ vì ô nhiễm và lo trở thành “làng ung thư”
Người dân sinh sống 2 bên bờ Rạch Mọi cho biết từ ngày công ty sản xuất đinh, ốc hoạt động và xả thải đến cây cối trồng còn èo uột không sống nổi chứ chưa nói đến việc nuôi cá thì nuôi mẻ nào là chết mẻ đó.
Ông Trần Văn Tư (58 tuổi) cho biết nhà ông nuôi vụ cá cuối cùng là vào khoảng năm 2019, lúc đó ông vay nợ để mua cá giống nhưng chỉ sau 1 ngày thả cá thì hàng nghìn con cá giống của ông đã chết hàng loạt.
Ông Tư cho biết không chỉ riêng mình và gia đình bị ảnh hưởng bởi ô nhiễm của Rạch Mọi mà còn nhiều nông dân khác sinh sống tại khu vực này cũng lâm vào cảnh nợ nần do trót vay tiền để nuôi cá, trồng cây nhưng cuối cùng lại mất trắng.
Tuy nhiên thiệt hại về kinh tế vẫn chưa phải là điều khủng khiếp nhất đối với người dân sinh sống 2 bên bờ Rạch Mọi, mà nỗi lo sợ lớn nhất chính là việc phải mang bệnh tật bởi tiếp xúc với nguồn nước ô nhiễm này.
 |
Đoạn Rạch Mọi hơn chục năm bị chuyển thành màu đen khiến người dân lo sợ bị nhiễm bệnh do tiếp xúc với dòng nước ô nhiễm. |
Chia sẻ với phóng viên, anh Dương Quốc Bình cho biết “Có những người, người ta bị ô nhiễm thì chỉ 1 vết thương nhỏ thôi mà nó làm nhiễm trùng, thì nó làm cho người ta lở loét da thịt. Nói chung là mình cũng đã từng bị rồi, rồi thằng em nói chung mấy người phòng trọ ở đó cũng bị luôn. Nói chung không phải 1-2 năm đâu mà nó kéo dài mười mấy năm nay rồi, nguyên cả cái khu vực đó nó ô nhiễm mà nếu như mình không làm triệt để thì sau này toàn bộ khu vực đó nó sẽ trở thành làng ung thư như ở ngoài Thanh Hóa”.
Trước nỗi lo lắng và bức xúc của người dân sinh sống tại khu vực Rạch Mọi, phóng viên đã liên hệ với chính quyền xã Bình Hòa để tìm hiểu nguyên nhân cũng như hướng giải quyết xử lý.
Trả lời những câu hỏi của phóng viên về tình trạng ô nhiễm của Rạch Mọi có liên quan đến công ty sản xuất đinh ốc đang hoạt động tại đây hay không, ông Nguyễn Thanh Bình - Chủ tịch UBND xã Bình Hòa (huyện Vĩnh Cửu) xác nhận chính quyền xã đã nhận được nhiều phản ánh của người dân về tình trạng ô liên quan đến Công ty Header Plan (chuyên sản xuất đinh, ốc). Tuy nhiên về việc kết luận công ty này có xả thải và gây ô nhiễm hay không thì cấp xã không đủ khả năng để tiếp cận, cũng như kiểm tra và xác định nguồn nước đen đó là nước gì? Gồm những tạp chất nào?
Ông Bình cho biết “Công ty đinh ốc Header Plan này nó đã tồn tại, xây dựng gần 20 năm này rồi. Việc nguồn nước đen này thì Chi cục bảo vệ môi trường rồi xã cũng đã có kiến nghị nhiều lần rồi, có cái báo cáo nhưng vẫn không đủ cơ sở kết luận là nó xả thải ra môi trường, còn phạm vi ở xã thì xã cũng theo dõi. Cái này phải phụ thuộc vào các cơ quan chuyên môn phải là có Chi cục bảo vệ môi trường của tỉnh về kiểm tra bằng các biện pháp nghiệp vụ, máy móc tính toán thì mới được”.
UBND xã Bình Hòa cũng cho biết trước đó cũng đã có đoàn kiểm tra về làm việc, nhưng sau đó không đủ cơ sở để kết luận là Công ty Header Plan xả thải nên một thời gian dài sau đó tình trạng ô nhiễm tại Rạch Mọi lại tiếp tục bị bỏ ngõ trong sự bất lực của người dân.
Rất mong trong thời gian tới Phòng Tài nguyên môi trường huyện Vĩnh Cửu và Chi Cục bảo vệ môi trường tỉnh Đồng Nai sẽ sớm có những biện pháp kiểm tra, đặc biệt là các hoạt động xả thải ra Rạch Mọi từ đó xử lý dứt điểm tình trạng ô nhiễm, sớm trả lại môi trường sống trong lành cho người dân.
