Tái sinh sau thảm họa

Tái sinh sau thảm họa

Mức độ phóng xạ gây chết người đã được phát hiện tại nhà máy điện hạt nhân Fukushima của Nhật Bản sau khi nhà máy này bị phá hủy bởi một trận động đất và sóng thần làm ít nhất 15.000 người thiệt mạng.
* * *
Tái sinh sau thảm họa ảnh 1

Ba vụ nổ và ít nhất bốn vụ nổ lõi kinh hoàng tại 6 lò phản ứng Daiichi do nhà máy điện hạt nhân của Fukushima thiết kế vào tháng 3/2011 vẫn là cơn ác mộng hạt nhân tồi tệ nhất thế giới từ đó đến nay.

Tính đến ngày 27/2/2017, chính quyền tỉnh Fukushima, Nhật Bản đã xác định được 2.129 người chết liên quan đến thảm họa. Ít nhất 1.368 trong số những cái chết này đã được liệt kê là liên quan trực tiếp đến vụ nổ nhà máy điện hạt nhân. Dự đoán các ca tử vong do ung thư trong tương lai do phơi nhiễm phóng xạ tích lũy trong dân số sống gần Fukushima sẽ lên đến hàng trăm, thậm chí là hàng ngàn trường hợp.

Công ty Điện lực Tokyo (Tepco), nơi vận hành tổ hợp và hiện chịu trách nhiệm dọn dẹp, đã thực hiện khám xét bên trong một tàu chứa lò phản ứng đầu năm 2018. Họ đã tìm thấy 8 sievert mỗi giờ bức xạ, trong khi 42 đơn vị cũng được phát hiện bên ngoài nền tảng của nó.

Các chuyên gia phát biểu trên NHK World của Nhật Bản rằng việc tiếp xúc với khối lượng phóng xạ mức độ đó chỉ trong một giờ có thể gây chết người, trong khi một vụ rò rỉ khác cảnh báo có thể dẫn đến một thảm họa toàn cầu, nếu mọi thứ không được xử lý đúng cách.

Số lượng lớn nước bị ô nhiễm nặng đã đổ ra Thái Bình Dương. Hàng trăm xe tăng khổng lồ, mỏng manh đang rò rỉ hàng tấn chất lỏng phóng xạ cao ra bên ngoài. Hơn 1.300 thanh nhiên liệu, với hơn 400 tấn vật liệu cực kỳ phóng xạ, có chứa bụi phóng xạ tiềm năng tương đương với 14.000 quả bom ở Hiroshima, bị mắc kẹt trong không khí 100 feet.

Tái sinh sau thảm họa ảnh 2
Nhà máy điện hạt nhân Fukushima I nhìn từ vệ tinh sau động đất. Ảnh: AFP

Thảm họa Fukushima khiến không khí quanh khu vực xảy ra nổ chứa nhiều chất ô nhiễm phóng xạ như Caesium-134, Caesium-137, strontium-90, iodine-131, plutonium-238 và các hạt phóng xạ khác được gọi là các hạt phóng xạ (alpha và beta). Với tuổi thọ hơn hàng trăm năm, các chất ô nhiễm phóng xạ này được các chuyên gia dự báo sẽ tiếp tục gây ra mối đe dọa phóng xạ trong nhiều thập kỷ tới.

Hàng núi túi nhựa đen, chứa đầy đất hoặc mảnh vụn bị ô nhiễm, có thể được nhìn thấy ở nhiều nơi của Fukushima. Công tác khử nhiễm không phải là bức xạ đã biến mất; nó chỉ đơn giản là chuyển bức xạ đi nơi khác. Tuy nhiên, ở các vùng nông thôn, nơi nhiều rác thải hiện đang được xử lý, cách xa người dân thành thị, cư dân nông thôn vẫn bị buộc phải sống gần các địa điểm lưu trữ. Nhiều người dân nông thôn đã chỉ trích hiệu quả thực tế của các dự án khử nhiễm. Ví dụ, túi nhựa vinyl có dấu hiệu bị hỏng do sự tích tụ khí thoát ra từ đất thối. Cây và hoa cũng đã bắt đầu mọc bên trong các túi, và làm chúng bị rách. Với các yếu tố thời tiết, phóng xạ còn lại bên trong các túi cuối cùng sẽ bị phân tán trở lại môi trường.

Tepco đã thừa nhận rằng có thể đến năm 2020 các vấn đề ô nhiễm mới triệt để được giải quyết. Sau đó họ mới có thể chuyển sang giai đoạn thứ hai để loại bỏ các mảnh vụn hạt nhân tại địa điểm này, bao gồm cả các lò phản ứng bị hư hỏng.

Richard Black - Giám đốc Đơn vị Tình báo Khí hậu và Năng lượng cho biết mức độ phóng xạ cao được tìm thấy trong và xung quanh lò phản ứng hồi đầu năm 2018 trước đã được dự đoán trước và không có khả năng gây nguy hiểm. Ông trả lời trên tờ The Independent: “Mặc dù mức độ phóng xạ được xác định là cao, nhưng mối đe dọa đối với sức khỏe con người là rất khó xảy ra vì ngoài công nhân đang làm việc tại địa điểm này, không có bất cứ ai đến đó cả”.

Nhưng với Mycle Schneider - một nhà tư vấn năng lượng độc lập và là tác giả chính của Báo cáo tình trạng ngành công nghiệp hạt nhân thế giới: nước bị ô nhiễm đang rò rỉ tại địa điểm này có thể chảy ra đại dương nếu dự án xử lý đang diễn ra thất bại và gây ra thảm họa toàn cầu.

Ông Schneider nói thêm rằng: “Đây là khu vực bị ảnh hưởng thời tiết nặng nề. Khi các chất thải được lưu trữ trên mặt đất theo những cách không phù hợp, nó có thể bị cuốn trôi và bạn có thể bị nhiễm bẩn khắp nơi. Điều này có thể gặp vấn đề bất cứ lúc nào, nếu nó làm ô nhiễm đại dương thì không có ô nhiễm cục bộ, đại dương là toàn cầu, vì vậy bất cứ điều gì đi vào đại dương đều thuộc về mọi người. Đây là một vấn đề vô cùng nan giải”.

Tái sinh sau thảm họa ảnh 3

Thảm họa kép năm 2011 đã buộc hàng chục nghìn người phải sơ tán, biến các thị trấn, làng mạc nơi đây thành khu vực cấm. Tám năm sau thảm họa, những khu phố gần sát nhà máy điện Fukushima Daiichi vẫn mắc kẹt trong thời gian với những ngôi nhà xuống cấp, những con đường, vỉa hè, những khu vườn vốn được chăm sóc cẩn thận cũng phủ đầy cỏ dại, lợn rừng và các loại động vật hoang dã khác lang thang trên phố.

Tái sinh sau thảm họa ảnh 4
Cư dân quay trở lại thị trấn. Ảnh: Tomohiro Ohsumi/Getty.

Đến năm 2019, mọi thứ dường như đang được "hồi sinh". Theo hãng tin AP, Nhật Bản đã dỡ bỏ một phần lệnh sơ tán khỏi một trong hai thị trấn bị ảnh hưởng nặng nhất trong sự cố rò rỉ phóng xạ tại nhà máy hạt nhân Fukushima 8 năm trước do thảm họa kép sóng thần-động đất năm 2011.

Chính quyền Nhật Bản thông báo chương trình khử ô nhiễm phóng xạ được đẩy mạnh, bằng các biện pháp đào xới và di chuyển tầng đất phía trên, chặt cây và rửa sạch nhà ở, đường phố… đã giảm đáng kể lượng phóng xạ tại khu vực cách nhà máy hạt nhân 7km về phía Tây Nam. Qua thời gian, các nỗ lực không nghỉ của chính quyền đã giúp sự sống hồi sinh tại nơi từng được coi mà "vùng đất chết" này.

Tái sinh sau thảm họa ảnh 5
60% diện tích thị trấn Okuma vẫn áp dụng lệnh sơ tán vì lượng ô nhiễm phóng xạ cao vượt ngưỡng cho phép. Ảnh: Tomohiro Ohsumi/Getty.

Việc dỡ bỏ lệnh cấm của Chính phủ Nhật Bản cho phép người dân được trở về sinh sống tại một phần Okuma. Các thị trấn còn lại, trong đó có Futaba, lệnh cấm vẫn còn áp dụng.

Tuy được thông báo khu vực đã an toàn cho sinh hoạt nhưng nhiều cư dân vẫn còn lo ngại và chần chừ quay trở về. Những người phản đối dỡ bỏ lệnh cấm cho biết chính phủ đang tuyên truyền cho thực trạng cư dân quay trở về chỉ nhằm mục đích thể hiện mức độ an toàn trước khi Olympics Tokyo diễn ra. Tuy nhiên, ý kiến ủng hộ cũng không ít.

Ở những khu phố xa hơn một chút, dấu hiệu của sự hồi sinh đã xuất hiện. Các cửa hiệu, nhà hàng và các tòa nhà công cộng phục vụ cho số lượng nhỏ những người quyết định trở lại thành phố. Dịch vụ đường sắt đang được khôi phục và các tuyến đường đã được mở lại.

Quan chức thị trấn Okuma cho biết việc dỡ bỏ lệnh sơ tán tại hai khu vực trong thị trấn sẽ giúp khuyến khích công tác hồi sinh khu vực.

Tái sinh sau thảm họa ảnh 6
Nhân viên phụ trách khử ô nhiễm phóng xạ tại thị trấn Okuma. Ảnh: Mainichi.jp.

Theo Thị trưởng Okuma Toshitsuna Watanabe 50 ngôi nhà mới cùng một cửa hàng tiện lợi đang được tiến hành xây dựng.

Tuy nhiên, trung tâm thị trấn gần trạm xe hỏa chính vẫn trong tình trạng bị hạn chế người qua lại do lượng phóng xạ được đo cao hơn mức độ cho phép thông thường. Bệnh viện cũng sẽ không mở trong vòng hơn 2 năm nữa. Chính vì vậy, với những cư dân quay trở về, họ sẽ phải lái xe hoặc ngồi xe buýt tới thị trấn bên cạnh để nhận được hỗ trợ y tế.

Bên cạnh đó, nhiều cư dân không muốn trở về quê hương vì lo lắng về bức xạ. Nhiều người cũng đã thích nghi với công việc và chỗ ở mới sau hơn 8 năm xa quê hương bản quán. Chỉ có 367 người, hoặc ít hơn 4% dân số trong tổng số 10.000 người trước đó sống tại Okuma, đăng ký quay trở lại 2 quận được dỡ bỏ lệnh cấm.

Trong một cuộc khảo sát năm 2018, kết quả cho thấy chỉ có 12,5% cư dân cũ muốn trở về quê hương. Chính phủ hy vọng sẽ cho phép một phần trong 5.980 cư dân của Futaba trở lại trong năm tới.

TIN LIÊN QUAN
Khách tham quan triển lãm “Tranh truyện Hàng Trống”.
Khai mạc Triển lãm “Tranh truyện Hàng Trống”
(Ngày Nay) - Lễ khai mạc Triển lãm “Tranh truyện Hàng Trống” đã diễn ra chiều 18/3 tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam (số 36, Lý Thường Kiệt, Hoàn Kiếm, Hà Nội). Triển lãm do Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam phối hợp với Họa sỹ Phan Ngọc Khuê, nhà nghiên cứu nghệ thuật các dân tộc Việt Nam tổ chức.
Chương trình hòa tấu nhạc cụ dân tộc tại lễ hội.
Thanh Hoá: Nhiều hoạt động đặc sắc tại lễ hội Mường Xia
(Ngày Nay) - Tối 18/3, tại xã Sơn Thủy, huyện miền núi Quan Sơn (Thanh Hóa), Lễ hội Mường Xia đã diễn ra với sự tham gia của hàng nghìn đồng bào dân tộc Thái và người dân nước bạn Lào ở khu vực biên giới miền Tây Thanh Hóa và tỉnh Hủa Phăn (Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Lào).
Những quan điểm cần “gác qua một bên”
Những quan điểm cần “gác qua một bên”
(Ngày Nay) - Sinh thời, khi được hỏi về các vấn đề siêu hình thì Thế Tôn im lặng, “gác qua một bên”. Sau khi Thế Tôn nhập diệt, một số người đã đến hỏi Tôn giả A-nan vấn đề này. Hiện nay, các quan điểm này vẫn đang được đặt ra.
Bầu trời Iceland rực đỏ vì núi lửa phun trào
Bầu trời Iceland rực đỏ vì núi lửa phun trào
(Ngày Nay) - Đài truyền hình RÚV của Iceland đưa tin, hiện tượng núi lửa phun trào ở Bán đảo Reykjanes đã buộc người dân sống xung quanh Vũng biển Blue nổi tiếng và thị trấn Grindavik gần đó phải sơ tán khẩn cấp.
Tràn lan nội dung độc hại do AI sáng tạo trên TikTok
Tràn lan nội dung độc hại do AI sáng tạo trên TikTok
(Ngày Nay) - Theo báo cáo của tổ chức phi lợi nhuận Media Matters, người dùng TikTok đang có xu hướng kiếm tiền từ các video đưa ra những thông tin vô căn cứ về những “thuyết âm mưu” liên quan đến ngày tận thế của thế giới.
Khai mạc Lễ hội Nữ tướng Lê Chân
Khai mạc Lễ hội Nữ tướng Lê Chân
(Ngày Nay) - Tối 17/3, tại Tượng đài Nữ tướng Lê Chân, UBND quận Lê Chân (thành phố Hải Phòng) khai mạc Lễ hội truyền thống Nữ tướng Lê Chân năm 2024.