Nobel Kinh tế cho nghiên cứu về lý thuyết hợp đồng

Giải Nobel Kinh tế 2016 được trao cho nhà kinh tế học các nhà khoa học Oliver Hart và Bengt Holmström cho "lý thuyết về hợp đồng".
GS Bengt Holmstrom. Ảnh: CMEGroup.
GS Bengt Holmstrom. Ảnh: CMEGroup.

Theo Ủy ban Nobel, các đóng góp về lý thuyết của Oliver Hart của Đại học Harvard và Bengt Holmström của Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) "có giá trị giúp hiểu các hợp đồng và thể chế" trong đời sống kinh tế hiện đại. 

“Kinh tế hiện đại được cấu thành bởi vô số hợp đồng,” thông báo của Ủy ban Nobel viết. Các hợp đồng này có thể bao gồm mối quan hệ giữa những cổ đông và lãnh đạo hàng đầu, giữa công ty bảo hiểm với chủ sở hữu xe...

Những mối quan hệ này thường kéo theo mâu thuẫn lợi ích và các hợp đồng cần được thiết kế phù hợp để đảm bảo mỗi bên sẽ đưa ra các quyết định mà các bên đều có lợi. 

Các nhà khoa học năm nay đã phát triển lý thuyết về hợp đồng, khung nghiên cứu toàn diện, phân tích nhiều vấn đề đa dạng trong thiết kế hợp đồng như việc tính chi trả theo hiệu quả lao động cho các lãnh đạo tập đoàn, chính sách khấu trừ và đóng góp của bảo hiểm, hay việc tư nhân hoá. 

Vào cuối những năm 1970, Bengt Holmström thể hiện cách người chủ nên thiết kế hợp đồng lý tưởng thế nào cho người làm thuê. Nguyên tắcinformativeness principle của Holmström nói chính xác hợp đồng nên được kết nối thế nào dựa trên hiệu quả của người làm.

Dùng mô hình người uỷ quyền – người thừa hành (principal-agent model) này, ông chỉ ra cách hợp đồng lý tưởng nên cân đối giữa yếu tố rủi ro với các biện pháp khích lệ.

Vào giữa những năm 1980, ông Oliver Hart có thêm những đóng góp quan trọng mới với lý thuyết hợp đồng cho các trường hợp hợp đồng không đầy đủ (incomplete contracts).

Điều này bởi vì không phải hợp đồng nào cũng có thể đưa ra được cái kết quả cuối cùng của thoả thuận. 

Nobel Kinh tế cho nghiên cứu về lý thuyết hợp đồng ảnh 1
GS Oliver Hart. Ảnh:Harvard.edu.

Giáo sư Oliver Hart, người gốc Anh, là nhà kinh tế học và đang giảng dạy, nghiên cứu về kinh tế tại ĐH Harvard. Ông là chuyên gia trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt về lý thuyết hợp đồng, lý thuyết về doanh nghiệp, tài chính doanh nghiệp, luật kinh tế. Các nghiên cứu của ông chủ yếu xoay quanh vai trò về cấu trúc sở hữu và thỏa thuận hợp đồng trong quản trị doanh nghiệp.

"Tôi đã thức dậy từ 4h và tự hỏi năm nay tôi có cơ hội hay không. Và thật may mắn là chuông điện thoại đã reo. Sau khi hay tin đoạt giải, tôi đã ôm chầm lấy vợ, đánh thức con trai và nói chuyện với những chủ nhân giải Nobel khác", giáo sư Hart nói.

Giáo sư Bengt Holmstrom là nhà kinh tế Mỹ gốc Phần Lan, hiện là giáo sư kinh tế tại trường MIT. Lĩnh vực nghiên cứu của ông tập trung vào lý thuyết hợp đồng và ưu đãi. Ông cũng đóng góp lớp vào những nghiên cứu lý thuyết về doanh nghiệp, quản trị tập đoàn, gần đây là cung - cầu của thanh khoản và mối quan hệ của nó với khủng hoảng tài chính.

Một trong những nội dung của lý thuyết hợp đồng đặt ra các vấn đề như: Liệu giáo viên, nhân viên y tế và cai ngục nên nhận lương cố định hay dựa trên hiệu quả làm việc; Liệu những nhóm cung cấp các dịch vụ công, như trường học, bệnh viện, nhà tù, nên theo chế độ sở hữu công hay tư?

Kinh tế là hạng mục thứ 5 trong các ngành, lĩnh vực được vinh danh tại giải Nobel. Hôm 3/10, mùa giải Nobel 2016 chính thức khởi động với giải Nobel Y sinh, rồi đến Vật lý, Hóa học và Hòa bình.

Trước đó, giải Nobel Kinh tế 2015 được trao cho nhà kinh tế học Angus Deaton vì những phân tích của ông về "tiêu dùng, tình trạng nghèo đói và phúc lợi".

Từ năm 1969 đến năm 2016, giải Nobel Kinh tế đã được trao 48 lần. Người trẻ nhất nhận giải là Kenneth J. Arrow năm ông 51 tuổi, còn người lớn tuổi nhất được trao giải là Leonid Hurwicz năm 90 tuổi.

Theo Vnexpress
Tranh truyện Hàng Trống - tinh hoa đất Kinh Kỳ
Tranh truyện Hàng Trống - tinh hoa đất Kinh Kỳ
(Ngày Nay) - Những bức tranh dân gian Hàng Trống với nội dung thể hiện các tích truyện dân gian, được các nghệ nhân khắc họa cầu kỳ, tinh xảo, toát lên nét sinh động, ý nhị, trở thành nét tinh hóa văn hóa của vùng đất Kinh Kỳ.
Lượng khách quốc tế tăng, du lịch Hà Nội lấy lại đà tăng trưởng
Lượng khách quốc tế tăng, du lịch Hà Nội lấy lại đà tăng trưởng
(Ngày Nay) - Theo Sở Du lịch Hà Nội, quý I/2024, tổng khách du lịch đến Hà Nội ước đạt 6,54 triệu lượt khách, tăng 10,9% so với cùng kỳ năm trước; trong đó khách du lịch quốc tế ước đạt 1,4 triệu lượt khách, tăng 40%. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt 25.487 tỷ đồng, tăng 17,8%.
Cửa Lò sẵn sàng cho mùa du lịch biển
Cửa Lò sẵn sàng cho mùa du lịch biển
(Ngày Nay) - Trước thềm mùa du lịch biển, thị xã Cửa Lò (tỉnh Nghệ An) đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng chỉ trang đô thị, nâng cấp cơ sở hạ tầng.
Seoul chìm trong bụi mịn
Seoul chìm trong bụi mịn
(Ngày Nay) - Cảnh báo bụi mịn đã được ban bố ở hầu hết các khu vực thuộc tỉnh Gyeonggy và thủ đô Seoul của Hàn Quốc trong sáng 29/3.
Cần tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa thép nhập khẩu và thép trong nước
Cần tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa thép nhập khẩu và thép trong nước
(Ngày Nay) - Nếu áp thuế chống bán phá giá đối với thép cán nóng (HRC) nhập khẩu sẽ khiến nguồn cung ngày càng khan hiếm và vô hình chung sẽ tạo ra thế độc quyền cho doanh nghiệp sản xuất trong nước. Khi đó, các doanh nghiệp trong ngành tôn mạ và ống thép sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng và trên hết là người tiêu dùng cũng sẽ phải sử dụng thép nội giá cao.
Hai cựu tổng thống Mỹ ra mặt ủng hộ ông Biden
Hai cựu tổng thống Mỹ ra mặt ủng hộ ông Biden
(Ngày Nay) - Chiến dịch vận động tái tranh cử của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nhận được cú hích nhờ sự hỗ trợ của hai người tiền nhiệm là cựu Tổng thống Bill Clinton và Barack Obama.