Để được trở thành miko chuyên phục vụ trong các đền thờ đạo Nhật Bản, người phụ nữ phải bảo toàn trinh tiết, nhằm gìn giữ ý nghĩa linh thiêng của buổi lễ. Miko theo âm Hán Việt là các “vu nữ” (nữ pháp sư), được xem là một thứ nghề truyền thống thuộc về tôn giáo tại Nhật Bản.
 |
Vào thời xa xưa, miko đã tồn tại ở xứ phù tang, được phân thành hai kiểu: miko chuyên phục vụ trong các thần xã của cung đình và miko theo quan niệm dân gian.
Miko trong chốn cung đình có nhiệm vụ nấu rượu, đàn ca múa hát, truyền đạt lời tiên tri của các vị thần với nội dung chủ yếu hướng về chính trị. Còn theo quan niệm của dân gian, miko thời bấy giờ chỉ những người phụ nữ được “ăn lộc trời”, sau khi rơi vào trạng thái nhập tràng, trở thành các "bà đồng" biết truyền đạt lời sấm truyền. Tới thời Minh Trị, dù ma thuật bị triều đình cấm đoán, nhưng sự sùng bái của người dân với miko vẫn không hề nguội lạnh.
Về sau, miko được hiểu là những “trinh nữ hiến thần”, tức các cô gái trẻ đẹp chuyên phục vụ trong các thần xã (đền thờ đạo). Họ chuyên biểu diễn các điệu múa truyền thống (miko-mai), hỗ trợ pháp sư trong việc cúng bái và kiêm cả nhiệm vụ dọn dẹp đền. Theo quy định, chỉ khi còn trinh trắng, các cô gái mới được chọn làm miko. Nếu muốn lấy chồng, họ buộc phải từ bỏ nhiệm vụ tại đền nhằm gìn giữ ý nghĩa thiêng liêng, cao cả của công việc này. Theo thời gian, tục lệ trên dần bị bãi bỏ, nhưng bản thân các cô gái vẫn luôn có ý thức gìn giữ giá trị bản thân khi làm miko.
Trong xã hội hiện đại, miko phần lớn được thuê làm bán thời gian hoặc đó là những cô gái trẻ tình nguyện phục vụ trong đền. Nhưng không phải ai cũng đủ tư cách và phẩm chất để làm công việc này. Tuổi trung bình của một miko chỉ giới hạn từ 25 tuổi trở xuống. Riêng các thiếu nữ vừa tốt nghiệp ĐH khi tròn 22 tuổi chỉ có cơ hội làm miko trong vòng ba năm. Vì vậy, các ngôi đền đặt ra tiêu chuẩn khá nghiêm ngặt khi tuyển chọn miko. Sau tuổi 25, những phụ nữ này sẽ thuận theo quy định, trở thành những người phục vụ đơn thuần trong đền.
Ngày nay, đến với Nhật Bản, bạn sẽ không khó nhận ra miko bởi trang phục của họ vẫn giữ nhiều nét truyền thống, gồm hakama màu đỏ, áo kimono trắng trong tinh khiết. Điểm đặc biệt là tóc của miko luôn được cột ngay ngắn bởi dải lụa đỏ hoặc trắng, thể hiện tâm hồn thuần khiết và sự nhiệt huyết với công việc thiêng liêng này.
Tuệ Linh
