“Vũ điệu” của những ngón tay

11/11/2015 | 07:00 In bài viết

Không còn tiếng ú ớ, không còn trạng thái hoảng sợ hay cáu gắt, với ngôn ngữ ký hiệu, các buổi vừa học vừa chơi của những bạn nhỏ thiệt thòi tham gia dự án “Giáo dục trẻ điếc trước tuổi đến trường” (gọi tắt là IDEO) ngày càng trở nên vui nhộn, gần gũi và hiệu quả hơn. Những ngón tay bé xíu giờ đã biết cùng các em khám phá thế giới theo cách của riêng mình.

Niềm vui từ những đổi thay

Căn phòng trọ bé xíu, ọp ẹp của gia đình bé Nguyễn Thị Khánh Linh (6 tuổi) ở quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh hơn ba năm nay cứ mỗi tuần hai buổi lại đầy ắp niềm vui. Hôm chúng tôi ghé thăm, Linh cùng anh trai của mình là Nguyễn Văn Tú đang say sưa học kể chuyện với thầy Hùng và cô Lan, hai tình nguyện viên của dự án.

Cả buổi học diễn ra trong im lặng nhưng nhìn ánh mắt hai anh em Linh, ai cũng có thể thấu hiểu niềm vui đang lớn dần trong các em. “Trước kia, các cháu không nghe được, không thể bày tỏ suy nghĩ, mong muốn của mình nên thường hay cáu gắt, khóc quấy. Tôi và bố mẹ các cháu muốn giúp đỡ nhưng chẳng biết tìm cách nào. May mà có dự án này, giờ tụi nhỏ suốt ngày hớn hở kể chuyện bằng ngón tay. Các cháu vui, là ông bà, tôi cũng vui lây”, ông Nguyễn Văn Trọng, ông nội của hai anh em Linh phấn khởi nói. Từ Vĩnh Phúc vào chăm cháu giúp gia đình con trai, ngày nào có lớp, ông Trọng lại cùng học để hiểu mà làm thông dịch viên cho cả nhà. Sau hơn ba năm miệt mài tích góp, giờ đây, ông cháu Linh đã dễ dàng giao tiếp với nhau bằng những ngón tay. Ông Trọng cho biết thêm: “Ban đầu học khó lắm nhưng thương cháu và muốn làm cầu nối giữa các cháu với bố mẹ nên tôi cố tập ngày đêm. Giờ thì quen rồi. Ông cháu nói chuyện cùng nhau rất vui”.

“Vũ điệu” của những ngón tay - anh 1

Anh em bé Linh đang học ngôn ngữ ký hiệu tại nhà.

Linh, Tú là hai trong số 255 trẻ điếc bẩm sinh có hoàn cảnh khó khăn ở nước ta được nâng cao năng lực ngôn ngữ thông qua dự án “Giáo dục trẻ điếc trước tuổi đến trường”. Đây là dự án phi lợi nhuận do Tổ chức Quan tâm Thế giới hợp tác thực hiện cùng Bộ Giáo dục và Đào tạo với sự tài trợ của Quỹ Phát triển Xã hội Nhật Bản ủy thác thông qua Ngân hàng Thế giới. Được triển khai từ năm 2011 tại bốn tỉnh, thành phố là Hà Nội, Thái Nguyên, Quảng Bình và TP Hồ Chí Minh, đến nay, IDEO đã tạo được những chuyển biến tích cực bước đầu cho nhiều trẻ điếc tại Việt Nam. Ngoài việc học tại nhà hai buổi/tuần, trẻ còn được tham gia các lớp học nghe tại một vài trung tâm chuyên biệt trên địa bàn.

Hiệu quả của một mô hình

Ban đầu, phần lớn phụ huynh trẻ điếc chưa tin tưởng hiệu quả của dự án. Nhưng sau một thời gian triển khai, nhận thấy những đổi thay thú vị từ trẻ, hàng trăm phụ huynh đã tự nguyện đăng ký học cùng. “Mô hình này gắn kết người điếc trưởng thành, trẻ điếc và gia đình của trẻ. Qua cách tiếp cận thân thiện này, chúng tôi hy vọng sẽ giúp trẻ điếc phát triển tiềm năng một cách tốt nhất vì đây là “tuổi vàng” để các em làm quen với ngôn ngữ”, bà Lê Thị Kim Cúc, quản lý dự án IDEO, Tổ chức Quan tâm thế giới tại Việt Nam chia sẻ.

Sau gần 5 năm triển khai, IDEO không chỉ tạo ta môi trường lý tưởng giúp trẻ điếc từng bước hòa nhập cộng đồng mà còn là cơ hội tốt để những người điếc trưởng thành, cũng như đội ngũ hướng dẫn viên hỗ trợ giao tiếp có điều kiện cọ xát thực tế, nâng cao tay nghề. Là một cử nhân tốt nghiệp chuyên ngành giáo dục đặc biệt nên khi nghe thông tin về dự án, chị Trần Thị Ngọc Lan, giảng viên Trường đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh liền đăng ký tham gia với vai trò phiên dịch viên ngôn ngữ ký hiệu.

Chính những ngày cùng làm bạn với trẻ điếc đã giúp chị rút ra nhiều kinh nghiệm về mặt chuyên môn. Chị Lan chia sẻ: “Trước đây, khi còn là sinh viên, tôi được học rất nhiều về việc giáo dục trẻ khiếm thích, trẻ điếc nhưng đến khi tham gia dự án, tôi mới được trải nghiệm thực tế, gần gũi với các em. Đây là môi trường rất tốt giúp tôi áp dụng những kiến thức chuyên môn của mình vào thực tiễn, từng bước nâng cao tay nghề”.

Tuy vẫn còn không ít khó khăn như thiếu nguồn nhân lực người điếc trưởng thành có trình độ học vấn cao, nhận thức của cha mẹ trẻ điếc và cả cộng đồng về tầm quan trọng của ngôn ngữ ký hiệu với trẻ điếc chưa cao…, nhưng theo bà Vũ Lan Anh, chuyên gia giáo dục của Ngân hàng Thế giới, Chủ nhiệm dự án “Giáo dục trẻ điếc trước tuổi đến trường”, hiệu ứng xã hội của dự án sẽ tiếp tục được lan tỏa.

Hợp tác cùng Thời Nay

Xem thêm:

Những sáng kiến thúc đẩy bình đẳng giới

Đại gia đình giữ lửa Tuồng xứ Quảng

Người gieo “hạt giống đỏ”