NGAYNAY.VN Xuân 23 SỐNGXUÂN mày mò, đi điền dã, chiêm ngắm hàng ngàn hiện vật khảo cổ, hàng vạn mảnh vụn của thời gian, cuối cùng giấc mơ đã được thực hiện. Đó là một giấc mơ không chỉ của cá nhân tôi, mà của nhiều anh em trẻ, trong nỗ lực phỏng dựng lại những nét đẹp vàng son đã bị lãng quên trong tâm trí người hiện đại. Sản phẩm phỏng dựng chùa Một Cột- Diên Hựu xây chi tiết từng viên Ca dát vàng nằm ở trung tâm của chùa Diện Hựu. Tháp một cột nằm ở trung tâm của Mạn Đồ La (tiểu vũ trụ theo thế giới quan Phật giáo), bọc bởi hai vòng ao (ao Linh Chiêu và Bích Trì), hai vòng hành lang, và hệ thống cầu, tháp đặt ở bốn phía: “Và tôi cho rằng, muốn phỏng dựng lại Liên Hoa Đài thời Lý thì buộc phải sử dụng phế tích cột đá chùa Dạm- phế tích một cột duy nhất hiện còn mang niên đại xác tín 1094. Năm 2013, tôi xuất bản cuốn sách“Kiến trúc một cột thời Lý” do Tu viện Huệ Quang ấn tống, và được Hòa thượng Thích Minh Cảnh viết lời đề dẫn để ấn chứng. Đến 20152017, tôi đã đặt các giả thuyết khác nhau và nhờ nhà nghiên cứu Đào Xuân Ngọc vẽ lại các ý tưởng của mình. Từ 2018, tôi gặp các anh em trong Sen Heritage, và các kiến trúc sư đã hiện thực hóa nghiên cứu của tôi thành bản phỏng dựng VR3D chùa Diện Hựu thời Lý. Mười năm nghiên cứu, gia nhà Lý. Cũng năm ấy, chùa Một Cột bị mưa dột, báo chí đăng bài phản ảnh chuyện tượng chùa Một Cột phải mặc áo mưa, đội nón lá để tránh khỏi hư nát. Từ đó, tôi bắt đầu viết những dòng đầu tiên về chùa Một Cột, đầu tiên là bài “Chùa Một Cột không phải là chùa”, “Cột đá chùa Dạm có phải là linga?”, “Truy tìm loài thú lạ trên mái chùa Một Cột”,... Tuy nhiên, ban đầu đó chỉ mới dừng lại ở các bài báo, để lan tỏa tri thức đến cộng đồng. Những nghiên cứu chuyên sâu Trần Trọng Dương đăng trên các tạp chí chuyên ngành như Nghiên cứu và Phát triển, Nghiên cứu Mĩ thuật (của Đại học Mĩ thuật), Vietnamese Studies, Journal of Vietnamese Studies (của Đại học California)... Các nghiên cứu này dựa trên nguồn tư liệu bi ký, tư liệu khảo cổ, và kinh điển Phật giáo để chứng minh rằng, chùa Một Cột thời Lý là một tháp Phật (hay Liên Hoa Đài) đặt tượng Thích BOX: Mười nămnghiên cứu, màymò, đi điền dã, chiêmngắmhàng ngàn hiện vật khảo cổ, hàng vạn mảnh vụn của thời gian, cuối cùng giấcmơ đã được thực hiện. Đó làmột giấcmơ không chỉ của cá nhân tôi, mà của nhiều anh em trẻ, trong nỗ lực phỏng dựng lại những nét đẹp vàng son đã bị lãng quên trong tâm trí người hiện đại. TSTrầnTrọng Dương trong những lần đi điềndã, nghiên cứu tư liệukhảo cổ vàHánNôm. gạch, từng họa tiết hoa văn từ hiện vật khảo cổ, nó cho phép người xem có thể “bước vào lịch sử”, “chạm vào quá khứ”, để biết được văn hóa Đại Việt thời Lý lộng lẫy như thế nào, tinh mĩ và hùng tráng ra sao”. Trong thời đại 4.0 phát triển mạnh, nên chúng ta được học hỏi và kế thừa trực tiếp những thành tựu mới nhất về khoa học và kĩ thuật trên thế giới. “Tôi biết các học giả về nhân văn số thức và di sản số thức (digital humanities, và digital heritage) khắp nơi trên thế giới đang thực hiện những dự án lớn và dài hơi, chúng tôi đã dựa vào các kinh nghiệm của họ để làm việc cho văn hóa Việt Nam. Công nghệ có sẵn, kĩ thuật có sẵn, vấn đề là con người, vấn đề là chủ trương, vấn đề là chính sách đầu tư. Sen Heritage chúng tôi, dù mới chỉ làm việc với nhau ba năm, nhưng thực chất là tích lũy công lao động hơn mười năm của mấy chục anh em”. Tuy nhiên, thực tế đáng buồn đây lại là công việc, mà như Trần Trọng Dương gọi là “vác tù và hàng tổng”, các anh làm vì đam mê yêu thích, chứ không phải là đầu tư dài hơi, có bài bản từ phía nhà nước và các tập đoàn. Trần Trọng Dương và các anh em mưu sinh bằng các nghề khác nhau, và chắt chiu thời gian tiền của để làmnhững việc như thế này. “Người ta, không ai có thể sống mãi bằng giấc mơ được, chúng tôi đã tiêu tuổi trẻ của chúng tôi vào dự án này, đó là một cuộc chơi vô định và không biết trước”. Trần Trọng Dương tâm sự. “Đối với các cá nhân thì được, nhưng với nhà nước thì cần một chiến lược dài hơi. Và tôi đang thấy trước mắt những chủ trương đầu tiên, những vận động đầu tiên trong mùa xuân mới này!”. n Người ta, không ai có thể sống mãi bằng giấc mơ được, chúng tôi đã tiêu tuổi trẻ của chúng tôi vào dự án này, đó là một cuộc chơi vô định và không biết trước”. PGS.TS Trần Trọng Dương
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA3Mzg1MA==