Số374 - ThứNăm, ngày25/4/2024 TÂMTÌNH FACEBOOK Phiên bản của một nhân vật Có lẽ, ai trong chúng ta rồi cũng sẽ phải chịu số phận: Tồn tại trong câu chuyện của những người khác, và phụ thuộc vào cách kể lại của những người khác. Chúng ta sẽ dành cả cuộc đời để loay hoay kểmột câu chuyện của đời mình, và ngay khi nó chớmhoàn thiện, ta lại rời cõi tạm - và việc kể lại nó chuyển giao cho người khác. Hoặc thậmchí là ngay bây giờ, khi còn đang sống, câu chuyện cuộc đời anh đã tồn tại ở dămbảy phiên bản. Các phiên bản này phụ thuộc vào trí nhớ, vào những dữ liệu chắp vá trênmạng, vào những văn bản (vô cùng) chắp vá mà chính anh đã để lại cho đời; phụ thuộc vào cảmxúc và lợi ích của kẻ kể lại kia nữa. Và không thể kỳ vọng cómột phiên bản đúng. Không có phiên bản đúng, có lẽ ta chỉ có thể kỳ vọng vào những phiên bản có ý nghĩa nhất. Là phiên bảnmà bác tôi giữ trong lòng về bố, và kể lại cho các con các cháu. Là phiên bảnmà tôi đã nghe từ bố tôi và nhớ lại. Hômnay tôi đã nghĩ về điều này lúc đi đón con trai ở trường. Tôi hỏi,“Hoàng Anh có biết sao tủ lạnh nhàmình bố mua rất nhiều phômai tươi không?”. Hoàng Anh nghĩ một lúc,“Vì con thích ăn phômai. Bốmuốn con ăn nhiều”. Ok, biết thế tốt rồi. Tôi mừng quá. Chuyện rất vớ vẩn về nội hàmcủa tủ lạnh này, về lâu dài, có thể quan trọng hơn các giải thưởng nào đó đến với cuộc đời mình. n ĐINHĐỨC HOÀNG ĐINH ĐỨC HOÀNG Việc đặt “viên mãn” và hôn nhân tan vỡ thành một cặp phạm trù đối lập làmột thói quen phổ biến trong giao tiếp của Việt Nam. Chính tôi cũng chưa bao giờ nghĩ đến điều đó, và cũng thấy cái nhị nguyên đó là bình thường. Cho đến một ngày, một đồng nghiệp của tôi tâm sự nhỏ nhẹ, làm thế nào để nhắc mọi người đừng giật tít thế nữa nhỉ. “Dàn sao phim X sau 20 năm: Người viên mãn, người ly hôn”. Ly hôn đối lập với viên mãn. Mọi người nói, và thẳm sâu nghĩ thế. Người nữ đồng nghiệp đó, trải qua nhiều ngày tháng cơ cực trong hôn nhân, với nhiều dạng bạo hành tinh thần, đã ly hôn. Nhưng chính chị, cũng hay thở dài, “chị là một người thất bại mà”. Bạn tưởng tượng rằngnếumột người thânbênmình nói thế, chúng ta sẽ rất cáu. “Chị làm sao thế”, chúng ta sẽ gắt, “sai thì sửa chứ làm cái gì mà thất bại”. Nhưng ngày thường, ta vẫn sẽ vô thức dùng viên mãn và hôn nhân rạn nứt là một cặp đối lập. Trong giao tiếp và trong truyền thông đại chúng, trong các bài giảng đạo đức. Ta lên án, bài xích, kỳ thị ly hôn một cách âm thầm và tinh tế mà chính bản thân không nhận ra. Điều này, đã tạo ra một áp lực có bề dày lịch sử lên những người đàn ông và phụ nữ trong xã hội Việt Nam - mà chủ yếu là phụ nữ. Đôi khi, hay thậm chí là rất thường xuyên, việc vợ chồng rạn nứt - dù ta không muốn - là một chỉ dấu khách quan mà người vợ và người chồng cần xem xét từ nhiều góc độ. Đó có thể là một cơ hội, chứ không phải mất mát. Với tỉ phú Bill Gates và Melinda đó có thể là một cơ hội, và thậm chí Melinda không chắc đã đủ dũng cảm để nắm bắt cơ hội đó sớm hơn chưa.Với người phụnữ thuyền chài bị đánh trong“Chiếc thuyền ngoài xa”, đó có thể là cơ hội. Với rất nhiều người phụ nữ khác khắp đất nước này, đó có thể là một cơ hội, mà họ sẽ vuột mất vì định kiến. “Chị cố giữ cho con”, họ sẽ nói não nề. Và bạn sẽ lại cáu: “Đừng nhân danh trẻ con. Nó không khiến đâu”. Bạn sẽ ức chế thay cho thái độ chịu đựng đó, và bạn nhận thức rất sâu sắc rằng đó là kết quả của một định kiến. Tôi cũng là một người bảo vệ gia đình hạt nhân, ăn cơm nhà 330 ngày một năm, và không xem nhẹ mối quan hệ vợ chồng, thậm chí có thể tự tin rằng mình và vợ đã cùng đầu tư cho nó ở một cấp độ hiếm gặp. Nhưng tôi không tin vào việc tuyệt đối hóa cái gì cả. Hôn nhân chỉ là một ý niệm khách quan, giống cái đinh ghim thôi. Dùng lên xấp giấy thì tốt; còn bấm lên da thịt như trong phim gangster thì đấy là tra tấn. Mỗi người, mỗi hoàn cảnh, sẽ đòi hỏi một cách tiếp cận khác. Và rạn nứt có thể là một cơ hội. Đó là cơ hội không dễ nhận ra, thậm chí cần nhiều quyết tâm để tận dụng nếu nó đến. Ly hôn là một quyết định cần rất nhiều đánh đổi, nhưng nó cũng thường xuyên mang lại cuộc đời mới, ít nhất là chủ động hơn cho con người. Đã không dễ nhận ra, nên bạn đừng gópmồmchôn vùi cuộc đời của nhiều người, bằng sự tuyệt đối hóa hôn nhân, và khéo léo phỉ báng những sự“tan vỡ”nữa. Chuyện nhỏ lắm. Nhưng tôi biết, và bạn cũngbiết, baongười đã gánh cái định kiến đó trên lưng. Nên từ mai chúng ta có thể nhớ điều này: Đừng đặt viên mãn và ly hôn làmột cặp đối lập, vậy là được rồi. n Viết về một định kiến NGAYNAY.VN 21 TẢNVĂN
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA3Mzg1MA==