Năm 2023 là dịp kỷ niệm 90 năm ngày sinh của đồng chí Phan Văn Khải - Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng nước CHXHCN Việt Nam. Lúc sinh thời, ông là một trong những nhà chính trị cấp cao nhất của Đảng, của đất nước. Trong lòng ông Sáu Khải luôn đau đáu làm sao để quy hoạchmột đất nướcViệt Nam đổi mới ngày càng vững chắc, thêmphầnvữngmạnh, người dân càng ngày càng có cuộc sống tốt đẹp hơn. Khi bước vào thời kỳ Đổi mới, nhiệm vụ chính là ổn định xây dựng và phát triển đất nước trong điều kiện hòa bình. Sau thời đại của “nhà khai phá” Võ Văn Kiệt, đất nước lại xuất hiện “nhà quy hoạch” Phan Văn Khải, người vạch ra những chủ trương, chính sách, biện pháp phù hợp với tình hìnhmới để thúc đẩy kinh tế – xã hội đất nước phát triển theo một định hướng, khuôn khổ phù hợp. Đã có rất nhiều bài báo, công trình nghiên cứu sâu sắc về vấn đề Đổi mới, tuy nhiên tôi vẫn nhớ những câu hỏi bình dị của ông Sáu Khải từ gần 30 năm trước, ví dụ như: “Trồng cây gì? Nuôi con gì?” Thoạt nhiên nghe qua những câu hỏi này sẽ có người cười, nhưng phải chăng đây lại là những câu hỏi mà ngành nông nghiệp Việt Nam vẫn chưa thể giải Suốt tối hôm đó, ông không uống nhưng vẫn ngồi tâm tình cùng chúng tôi như một người cha thuần hậu ngồi cùng con cháu chứ không hề có bóng dáng của một Thủ tướng. Chúng tôi ngồi rất khuya và uống cũng rất say nhưng ông Sáu vẫn cười hề hề tiếp chuyện, mà những câu chuyện cũng “chẳng đầu, chẳng đuôi”, có lẽ đây là lúc ông tạm xa đi những phức tạp của đời sống chính trị, cũng như cương vị cao cả của ông. Khi về, ông cũng không quên dặn: - Tụi bây khi nào rảnh lại qua đây tán dóc cho vui. Nghe ông nói thế thôi, chứ chúng tôi sao dám đến phiền ông nữa, khi đó tôi mới chỉ là Cục trưởng Cục 12 (Bộ Quốc phòng) ở miền Nam, còn ông đã là lãnh đạo cấp cao của Đảng và Nhà nước. Những lần báo cáo Sau này, khi đảm nhiệm cương vị phụ trách ngành Tình báo Quốc phòng, theo quy chế tôi được phục vụ trực tiếp ông Sáu Khải vềmặt tin tức. Trong suốt chín năm, từ 1997 đến 2006, hàng tuần tôi thường xuyên được gặp gỡ và báo cáo tình hình với ông Sáu. Điều tôi ấn tượng nhất chính là sự nghiêm túc và kỹ lưỡng, cùng tinh thần chịu khó lắng nghe của ông Sáu Khải - lúc này đã là một lãnh đạo cao cấp. Mỗi lần tôi đến làm việc đều thấy ông đã chờ sẵn để nghe báo cáo. Ông luôn muốn nghe tận tai từng tin tức thay vì đọc tài liệu, cógì ông lại hỏi thêm. Điều lạ nhất với tôi là dù báo cáo có đầy đủ, nhưng ông vẫn ghi chép lại kỹ lưỡng vào một cuốn sổ cá nhân và lần nào ông cũng dành cho tôi nhiều câu hỏi hóc búa. Mỗi lần làm việc, tôi không có thời gian và cũng không dám có những tâm tình riêng với ông Sáu, mà đáp thấu đáo cho đất nước và nhân dân? Cá nhân tôi được gặp ông Sáu Khải từ rất sớm, khi còn là bạn thời ấu thơ của con trai ông, anh Phan Minh Hoàn. Dù chúng tôi ít gặp nhau, nhưng luôn có cùng tâm sự của những người con có “ông bà già” là người miền Nam tập kết ra Bắc, và cũng chính họ đã quay trở lại miền Nam để chiến đấu và xây dựng quê hương. Đó là điểm chung thiêng liêng nhất mà tôi và anh Hoàn, cùng một số bạn bè khác cùng chia sẻ trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ. Chai rượu quý của ông Sáu Khải Một tốimùahènăm1997, tôi và PhạmNgọc Hùng (Tổng cục trưởngTổng cục II, lúc bấy giờ là Cục phó Cục 12), đang ngồi ở nhà với nhau thì nhận được một cuộc điện thoại của ông Sáu Khải. - Cháu đang ở đâu? - Thưa chú, cháu đang ở nhà. - Ờ, có rảnh thì tới chú. Tôi và Hùng lật đật chạy sangnhà ông Sáu, tưởng cógì hệ trọng, đến nhà thấy có cả Phan Minh Hoàn đang ngồi đó, té ra là ông được tặngmột chai rượuwhisky rất ngon, mà “hai cha con ngồi đối ẩm thì vắng quá”- ông bảo thế. - Chú chẳng có gì cho tụi bây. Bọn nó bảo chai rượu này ngon lắm, nên gọi tụi bây tới cho chai rượu. - Vậy thì chú cho cháu xin phép mở chai rượu uống tại đây. Nhân dịp chúcmừng chú lên chứcThủ tướng. ÔngSáuKhải lập tứcđồng ý, rồi lom khom đứng dậy đi vào trong. Tưởng ông đi ngủ, té ra ông vào bếp mở tủ lạnh lấy ra một hộp tôm khô, lạc rang, dưa kiệu NamBộ cầm ra cho chúng tôi nhắm. - Chú không uống rượu. Tụi bây ngồi với nhau đi. Anh em làm sao bảo nhau sống cho tốt, ở cương vị nào cũng vậy. Tác giảbài viết: Thượng tướngNguyễnChíVịnh. NHÀ QUY HOẠCH của THỜI ĐẠI ĐỔI MỚI Trong tâm trí tôi, ông Sáu Khải không hiện lên như một chính trị gia thông thường. Nếu cho tôi được hình dung, thì đó là hình bóng của một vị kiến trúc sư vĩ đại, luôn trầm ngâm đứng trước tấm bản đồ của đất nước. Thượng tướng NGUYỄN CHÍ VỊNH N G A Y N A Y . V N 6 TIÊUĐIỂM
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA3Mzg1MA==