Nhiều bảo tàng tư nhân đã bắt đầu vắng bước chân người, lối đi vào đã rêu phủmòn lối... Xuống cấp Thành lập năm 2011, Bảo tàng Chứng tích chiến tranh của cựu binh Nguyễn Mạnh Hiệp là một trong những bảo tàng tư nhân về chiến tranh nổi tiếng ởHà Nội. Bảo tàng sở hữu hàng ngànhiện vật chiến tranhnhư máy thông tin quân sự, cây nhiệt đới, bộ quần áo chiến đấu của quân đội Mỹ, cùng nhiều hình ảnh và tư liệu quý giá về các vị tướng lĩnh của Quân đội nhân dânViệt Nam. Tuy vậy, hiện bảo tàng đang xuống cấp nghiêm trọng. Nhiều hiện vật bị bọc kín trong bao tải rồi cất sâu trong tủ kính, dưới gầm bàn thờ, gầm cầu thang hay góc nhà, biến căn phòng trưng bày nhỏ hẹp chỉ rộng 30m2 thành một nhà kho lưu trữ. Những mảnh xác máy bay, đầu đạn tên lửa, bom… phải xếp tạm ở ngoài sân vì không còn chỗ để trưng bày. Hàng chục bức ảnh quý giờ đã bạc màu, trắng xóa, không còn nhìn rõ hình. Đáng tiếc nhất là gần 300 tuyển tập, tư liệu quý đã bị mối mọt tấn công, giờ chỉ còn vài chục quyển nguyên vẹn. Gần như không có khách tới thăm bảo tàng suốt vài nămqua. Sau khi ông Hiệp qua đời vài tháng trước, sức sống của bảo tàng lại ngàymột cạnkiệt. Đángbuồn là hiện vẫn không có cơ quan, tổ chức nào quan tâmtới thực trạng này. “Gia đình chúng tôi luôn mong nhà nước tạo điều kiện cho xây bảo tàng ở một nơi khang trang, rộng rãi hơn và hỗ trợ kinh phí để bảo quản hiện vật. Nhưng đến nay, chúng tôi vẫn đang chờ sự hỗ trợ đầu tiên”, bà Phan Thị Liên, vợ ông Hiệp nói. “Biết bảo tàng đang trong cơn hấp hối, nhưng vì không đủ trình độ chuyên môn và điều kiện kinh tế nên chúng tôi rất bất lực”. Bảo tàng Nguyễn Văn Huyên (thôn Lai Xá, xã Kim Chung, huyện Hoài Đức, Hà Nội) cũng đang đau đầu vì không thu hút được khách du lịch. Theo PGS.TS Nguyễn Văn Huy - người thành lập bảo tàng và cũng là con trai của GS Nguyễn Văn Huyên, bảo tàng thường chỉ đón những đợt khách lẻ tẻ từ địa phương, các trường học… chứ chưa có một lượng khách thường xuyên. Ông Huy cho biết, đến nay vẫn chưa có lãnh đạo nào của các cơquanvănhóa vàdu lịch tới bảo tàng tham quan, nghiên cứu phương án phát triển du lịch. “Các cơ quan du lịch nói rằng thôn Lai Xá vẫn chưa được coi là một ‘sản phẩm du lịch’, vì chưa hội tụ đủ các yếu tốnhưđịađiểmlưu trú, giải trí, chất lượng dịch vụ… Vì vậy, họ không nghĩ việc phát triển du lịch cho bảo tàng chúng tôi là cần thiết trong thời điểm này,”ôngHuy cho biết. Biến tài sản trở thành di sản Theo nhà sử học Dương Trung Quốc, Tổng thư ký Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam, đầu tư phát triển các bảo tàng tưnhân là điều cần thiết trong tương lai, bởi đóng góp của bảo tàng tư nhân vào nền di sản văn hóa nước nhà là rất lớn. Ông Quốc cho biết, mọi bảo tàng nổi tiếng trên thế giới đều bắt nguồn từ các bộ sưu tập cá nhân của vua chúa, quý tộc, thương gia…Khi đó, họ sẽ hiến tặng toàn bộ hiện vật của mình cho những bảo tàng công lập, hoặc tự mình lập nên những bảo tàng tư nhân để trưng bày. Qua thời bộ sưu tập đẹp và quý hiếm đều thuộc quyền sở hữu của người dân chứ không phải nhà nước, nhưng do không được hỗ trợ về nghiệp vụ chuyênmôn, cơ sở hạ tầng và cơ sở pháp lý nên nhiều nhà sưu tập chưa thể thành lập bảo tàng tưnhân”, ôngDương TrungQuốc nói. Bên cạnh đó, một số nhà sưu tập chưa đủ niềm tin để hiến tặng các hiện vật của mình cho nhà nước. Bởi theo ông Quốc, trong quá khứ, đã có những lần nhà nước từ chối tiếp nhận các bộ sưu tập có giá trị, hoặc đồng ý ‘Đánh thức’ những bảo tàng tư nhân sắp... ngủ quên VIỆT THẮNG gian, các bộ sưu tập cá nhân sẽ được xã hội hóa và trở thành di sản quốc gia. “Chúng ta vẫn chưa khám phá hết phần chìm của ‘tảng băng’ di sản văn hóa Việt Nam, bởi phần lớn những Đóng góp khá nhiều cho nền di sản văn hóa Việt Namnhưng các bảo tàng tư nhân và nhiều bộ sưu tập cá nhân tại Việt Nam vẫn chưa nhận được sự quan tâmđúngmức. Một bức thưdoChủ tịchHồChíMinhgửi GS NguyễnVănHuyên. Một sốhiện vật như các thùngđạnnày được cất dưới gầmbàn thờ. Nhiềubức ảnhbị bạcmàu, không cònnhìn rõhình. Một góc trưngbày tại Bảo tàngNguyễnVănHuyên. NGAYNAY.VN 14 VĂNHÓA - DI SẢN SỐĐẶCBIỆT
RkJQdWJsaXNoZXIy MTA3Mzg1MA==