Hội nghị có sự hiện diện tham dự của Trưởng lão Hòa thượng Thích Đức Nghiệp, Phó Pháp chủ kiêm Giám luật, Trưởng ban Giám luật Hội đồng Chứng minh; Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Nhơn, Phó Pháp chủ, Chủ tịch Hội đồng Trị sự; chư vị Phó Pháp chủ: Trưởng lão Hòa thượng Chau Ty, Trưởng lão Hòa thượng Thích Giác Quang, Trưởng lão Hòa thượng Viên Minh, Trưởng lão Hòa thượng Tăng Nô; chư Trưởng lão Phó Thư ký, Ủy viên Thường trực Hội đồng Chứng minh GHPGVN.

Tham dự còn có chư vị giáo phẩm Ban Thư ký Văn phòng Đức Pháp chủ, Văn phòng Hội đồng Chứng minh GHPGVN.

Phát biểu khai mạc, Đức Pháp chủ GHPGVN sau khi thăm hỏi chư vị Trưởng lão, ngài nói về nhân duyên và ý nghĩa của phiên họp, đặc biệt nêu các vấn đề quan trọng: Kiểm điểm về việc triển khai thực hiện các vấn đề được thông qua trong Đại nghị lần thứ I của Hội đồng Chứng minh và thảo luận một số nội dung quan trọng chuẩn bị cho Đại nghị lần thứ II diễn ra vào ngày mai, 10-12-2024.

Đức Pháp chủ GHPGVN chủ trì Hội nghị, nói về nhân duyên và ý nghĩa của phiên họp

Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Nhơn, Phó Pháp chủ, Chủ tịch Hội đồng Trị sự GHPGVN đã giải trình Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh về việc Hội đồng Trị sự tiến hành triển khai thực hiện Nghị quyết số 23/NQ-HĐCM. Trước đó, Hội đồng Trị sự đã tổ chức hai Hội nghị Tăng sự để triển khai và đã ra quyết định tiến hành tổ chức Đại giới đàn theo khu vực trên cả nước, phân công cho vị Phó Chủ tịch, Phó ban Tăng sự Trung ương phụ trách khu vực chịu trách nhiệm điều hành. Theo đó, sang năm 2025, GHPGVN tỉnh Bình Dương sẽ đăng ký tổ chức Đại giới đàn mang tôn hiệu Trí Tấn cho khu vực Đông Nam bộ, để làm hình mẫu cho toàn quốc.

Báo cáo với Hội nghị, Trưởng lão Hòa thượng Thích Thiện Nhơn cũng cho biết, Hội đồng Trị sự sẽ giới hạn trong mỗi năm chỉ tổ chức từ 5 đến 6 Đại giới đàn trên cả nước.

Nhìn lại hoạt động một năm qua, Trưởng lão Hòa thượng Thích Giác Quang, Phó Pháp chủ đã phát biểu ý kiến, “vấn đề tổ chức Đại giới đàn theo khu vực đã được Giáo hội lắng nghe ý kiến và làm theo nguyện vọng của Tăng Ni trước khi thông qua Đại nghị của Hội đồng Chứng minh để ban hành Nghị quyết số 23/NQ-HĐCM".

Theo đó, Ban Kiến đàn thuộc trách nhiệm của Hội đồng Trị sự nhưng Hội đồng Thập sư thực hiện tác pháp truyền giới do Hội đồng Chứng minh hướng dẫn Ban Kiến đàn cung thỉnh.

Trưởng lão Hòa thượng Thích Giác Quang nhận định với sự chủ trì của Đức Pháp chủ, Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh đã có Trưởng lão Hòa thượng Chủ tịch với phẩm vị Phó Pháp chủ, cùng 2 vị Trưởng lão Hòa thượng Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Trị sự; Thượng tọa Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hội đồng Trị sự làm Thư ký Văn phòng Hội đồng Chứng minh, kiêm Trợ lý Đức Pháp chủ. Như vậy, nhân sự lãnh đạo chủ chốt của Hội đồng Trị sự đều ở trong Ban Thường trực Hội đồng Chứng minh, do đó tất cả các nội dung được thông qua đều có sự nhất trí cao của cả 2 Hội đồng, biểu thị sự tôn trọng và thống nhất ý chí trong Giáo hội.

“Sau khi các nội dung liên quan tới các Phật sự quan trọng của Giáo hội đã thông qua và có sự thống nhất, Hội đồng Chứng minh ban hành thành nghị quyết, đặc biệt là các Tăng sự quan trọng, thì Hội đồng Trị sự cũng vậy, cụ thể hóa bằng văn bản ban hành để thi hành như pháp. Đây là việc làm chấn chỉnh việc đào tạo Tăng Ni nên phải có tính lập quy, không được tùy tiện.”, Trưởng lão Hòa thượng Phó Pháp chủ Thích Giác Quang đề nghị.

Sau khi đã thống nhất về việc tổ chức Đại Giới đàn, Trưởng lão Hòa thượng Thích Minh Thông, Phó Thư ký Ban Thường trực đọc tờ trình của Ban Thư ký liên quan đến việc xét duyệt danh sách tấn phong do Hội đồng Trị sự, Ban Tăng sự Trung ương trình lên Hội đồng Chứng minh. Theo đó, Trưởng lão Hòa thượng Phó Thư ký cho biết căn cứ danh sách 749 vị do Hội đồng Trị sự đề nghị, có 107 vị không đủ điều kiện theo quy định của Hiến chương và Quy chế Tăng sự, như vậy có 642/749 vị đủ điều kiện, Ban Thư ký thỉnh chỉ giáo của Đức Pháp chủ và chư vị Trưởng lão Hòa thượng Thành viên Hội đồng Chứng minh về danh sách này, trong đó có một trường hợp đặc cách.

Dịp này, chư tôn Trưởng lão cũng đã thông qua biểu mẫu mới Giáo chỉ tấn phong, Giáo chỉ truy phong được thiết kế mang tính đặc trưng Phật giáo, thể hiện nét mỹ thuật đậm tính Dân tộc và phù hợp với thời đại. Qua đó, Hội nghị cũng thống nhất: Cần xem xét vấn đề đạo hạnh và phụng sự trong việc tấn phong cũng như truy phong giáo phẩm.

Quang cảnh phiên họp tại Văn phòng Đức Pháp chủ - Việt Nam Quốc Tự (Q.10, TP.HCM)

Dưới sự điều hành của Đức Pháp chủ, chư tôn Trưởng lão đã thống nhất giao cho Trưởng lão Hòa thượng Phó Pháp chủ, Chủ tịch Hội đồng Trị sự chỉ đạo Ban Nghi lễ Trung ương tiến hành biên soạn nghi thức Tang lễ, để làm căn cứ lập quy cho việc đặt định thiết chế tổ chức Lễ tang cho hàng Giáo phẩm của Giáo hội. Theo đó, chỉ thị của Đức Pháp chủ cần phải đơn giản hóa, hạn chế tính hình thức rườm rà để phù hợp với Thiền gia quy củ, theo định hướng mà Đức Đệ nhất Pháp chủ - cố Đại lão Hòa thượng Thích Đức Nhuận đã nêu trong Vài lời để lại trước khi ngài viên tịch.

Đức Pháp chủ cũng khuyến nghị Hội đồng Trị sự cần tiến hành tinh giản các Ban, Viện Trung ương, chú trọng đến tính hiệu quả trong việc thực hiện Phật sự hơn là tính hành chánh. Theo đó, cần hạn chế tình trạng kiêm nhiệm nhiều chức vụ dẫn đến không làm tốt phận sự. Trưởng ban Trị sự tỉnh (thành phố) nên đề cử các vị có trụ xứ tại địa phương nhằm thuận tiện cho việc điều hành. Đặc biệt, Hội nghị cũng đề xuất Hội đồng Trị sự thúc đẩy Viện Nghiên cứu Phật học VN tập trung toàn lực hoàn thành Đại tạng kinh Việt Nam, không thành lập thêm các phân viện trong nhiệm kỳ này.

Liên quan tới Đại giới đàn và Giới sư, Trưởng lão Hòa thượng Thích Minh Thông phát biểu ý kiến cho rằng Hội đồng Trị sự và Ban Tăng sự Trung ương cần thỉnh thị Hội đồng Chứng minh về việc cung thỉnh Hội đồng Thập sư; cần tổ chức bồi dưỡng Giới luật để phục vụ trực tiếp cho việc tổ chức Đại giới đàn tập trung. Qua đó, Trưởng lão Hòa thượng nhận định, “để xứng đáng được tấn phong là Giáo phẩm, vị đó phải am tường Giới luật”. Ngoài ra, trong việc khảo thí Đại giới đàn cần phải nghiêm túc trong việc gìn giữ quy củ Thiền môn, giới luật tương ứng.

Quý Trưởng lão Hòa thượng đã thống nhất khuyến nghị các Ban Trị sự tỉnh (thành phố) chỉ đạo các quận huyện tổ chức Bố-tát định kỳ và cùng khuyến tấn nhau hành trì giới luật, đồng thời quan tâm tới việc thuyết giới cho Phật tử tại gia.

Theo đó, dưới sự điều hành của Đức Pháp chủ, các nội dung đã lần lượt được nêu ra, nhận định, chư tôn Trưởng lão đóng góp ý kiến, từ nhiều góc độ giới luật, truyền thống, biệt truyền hệ phái, Hiến chương và các quy định Tăng sự cùng thực tế ở các vùng miền và tính kế thừa lịch sử.

Chư tôn đức Trưởng lão trong nghi thức tâm linh trước và kết thúc buổi họp

Trưởng lão Hòa thượng Chủ tịch Hội đồng Trị sự cũng xin ý kiến Đức Pháp chủ và chư tôn Trưởng lão về một số đề xuất của các Ban, Viện Trung ương; trên cơ sở đó, Đức Pháp chủ cũng đã lấy ý kiến chư tôn đức, định hướng cho Trưởng lão Hòa thượng Phó Pháp chủ, Chủ tịch Hội đồng Trị sự một cách cụ thể, nhằm tháo gỡ những khó khăn và để hoạt động của Hội đồng Trị sự đạt hiệu quả hơn.

Toàn bộ nội dung đã được chư tôn Trưởng lão thảo luận, cho ý kiến và đồng thuận tuyệt đối bằng hình thức biểu quyết sẽ được trình tại Đại nghị lần thứ hai của Hội đồng Chứng minh khóa IX vào ngày mai, 10-12-2024.