Đại lễ diễn ra trong không khí trang nghiêm và thành kính. Các đại biểu, phật tử, du khách thập phương ôn lại cuộc đời, sự nghiệp trị nước an dân, sự nghiệp Hoằng dương Phật pháp sáng lập dòng Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử của Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông.
Vua Trần Nhân Tông được sử sách ngợi ca là một trong những vị hoàng đế anh minh, hiền tài trong lịch sử nước Đại Việt. Dưới sự trị vì của ông, triều đại nhà Trần trở thành một triều đại hiển hách nhất về võ công và văn trị trong lịch sử Đại Việt. Cùng với vua cha Trần Thánh Tông, ông trực tiếp lãnh đạo hai cuộc kháng chiến chống quân xâm lược Nguyên Mông và giành được thắng lợi vẻ vang. Thắng lợi trong hai cuộc kháng chiến giúp nhà Trần giữ vững nền độc lập dân tộc, đặt nền móng cho việc mở mang bờ cõi, yên định biên cương và xây dựng nền văn hóa Đại Việt phát triển hưng thịnh.
Sau khi rời phủ Thiên Trường, vua Trần Nhân Tông về tập tu, xuất gia tại hành cung Vũ Lâm (huyện Gia Khánh, tỉnh Ninh Bình). Đến năm 1299, vua Trần Nhân Tông rời hành cung Vũ Lâm về Yên Tử tu hành khổ hạnh tại am Tử Tiêu, núi Yên Tử (Uông Bí, Quảng Ninh) lấy hiệu là Hương Vân Đại Đầu Đà, xưng là Trúc Lâm đại sĩ. Tại đây ngài sáng lập thiền phái Trúc Lâm Yên Tử - một dòng thiền Phật giáo mang đậm màu sắc Việt Nam với chủ trương cư trần lạc đạo tức là gắn đạo với đời, gắn xu thế nhập thế của việc thiền với việc gìn làng, giữ nước. Tháng 11 năm Mậu Thân (1308), vua Trần Nhân Tông an nhiên, viên tịch tại am Ngọa Vân, vị trí ngài nhập niết bàn chính là am Ngọa Vân ngày nay.
Theo Hòa thượng Thích Thanh Nhiễu, Phó Chủ tịch Thường trực Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông là vị hoàng đế anh minh, lãnh tụ thiên tài, anh hùng dân tộc. Ngài là nhà văn hóa lớn, nhà tư tưởng lớn, đồng thời là nhà tu hành giác ngộ để lại hệ thống tư tưởng đặc sắc về Phật giáo. Người sáng lập nền Phật giáo Trúc Lâm và dòng thiền Trúc Lâm Yên Tử được nhân dân ta tôn xưng là Vua phật Việt Nam.
Trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước, vua Trần Nhân Tông là một trong những lãnh tụ thiên tài, anh hùng của dân tộc; đối với đạo pháp, ông là vị vua duy nhất trên thế giới từ bỏ ngôi vua để đi tu và đắc đạo, thống nhất được Phật giáo Việt Nam bấy giờ, hình thành tổ chức Giáo hội Trúc Lâm mang đậm nét Phật giáo Việt Nam.
Bà Nguyễn Thị Hạnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh chia sẻ, đây là dịp quý báu để chúng ta tưởng nhớ công lao, bày tỏ sự tri ân sâu sắc tới Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông; là dịp để giáo dục truyền thống uống nước nhớ nguồn, biết ơn đối với công lao của những người đi trước trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Việc tổ chức Đại lễ tưởng niệm thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó, cùng hướng tới sự phát triển chung, ổn định xã hội, nâng cao vị thế các tổ chức tôn giáo, chất lượng cuộc sống người dân.
Đại lễ 715 ngày Đức vua - Phật hoàng Trần Nhân Tông nhập niết bàn năm nay gắn với khánh thành Cung Trúc Lâm Yên Tử được xây dựng tại Bến xe Giải Oan cũ thuộc xã Thượng Yên Công, thành phố Uông Bí. Đây là công trình văn hóa tâm linh có giá trị lớn, tổng diện tích xây dựng giai đoạn I là hơn 6.000 m2, chất liệu bê tông kiên cố, kiến trúc hoành tráng, phần thờ tự và nội thất bằng chất liệu gỗ sơn son thếp vàng mang bản sắc văn hóa dân tộc, hài hòa với quần thể Trung tâm văn hóa lễ hội Trúc Lâm và quần thể Di tích danh thắng Yên Tử.
Công trình có sức chứa 5.000 nghìn người, là nơi tôn vinh giá trị của Phật giáo Trúc Lâm Yên Tử, nơi tổ chức các sự kiện tưởng niệm, lễ hội, hội thảo và hoạt động văn hóa Phật giáo. Đặc biệt, nguồn kinh phí xây dựng hoàn toàn từ xã hội hóa do Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh vận động và nguồn công đức của phật tử tại chùa Yên Tử với khoảng 250 tỷ đồng.
