(Ngày Nay) - Có một câu nói trong Phật giáo rằng: "Tướng tùy tâm sinh, cảnh tùy tâm chuyển." Điều này có nghĩa là thân thể, hoàn cảnh của mỗi người đều chịu sự chi phối rất lớn từ tâm thức của họ. Khi tâm luôn sinh vọng tưởng, lo lắng, bất an, thân thể cũng theo đó mà sinh bệnh. Đây không chỉ là một quan niệm triết lý mà còn là một thực tế đã được chứng minh trong cuộc sống.
Tâm vọng tưởng – Nguồn cội của bệnh tật
Vọng tưởng là những suy nghĩ không ngừng nghỉ về quá khứ hoặc tương lai, là sự lo âu, hối tiếc, sợ hãi, tham lam, sân hận... Khi con người mãi chạy theo những ý niệm ấy, tâm không còn an trú trong hiện tại, mà luôn trôi lăn trong dòng chảy bất tận của phiền não. Điều này tạo ra áp lực lớn cho tinh thần, kéo theo sự suy kiệt của thể xác.
Y học hiện đại cũng đã chỉ ra rằng căng thẳng kéo dài có thể dẫn đến nhiều bệnh lý nghiêm trọng như huyết áp cao, bệnh tim mạch, rối loạn tiêu hóa, mất ngủ và thậm chí là ung thư. Khi một người luôn ở trạng thái lo lắng, cơ thể tiết ra các hormone như cortisol và adrenaline, khiến hệ thần kinh giao cảm luôn bị kích thích, làm mất cân bằng nội tiết tố và suy yếu hệ miễn dịch. Những điều này là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến bệnh tật.
Tâm an thì thân khỏe
Ngược lại, khi tâm an lạc, con người sẽ có một sức khỏe tốt hơn. Người có đời sống nội tâm thanh tịnh thường ít căng thẳng, dễ thích nghi với mọi hoàn cảnh, nhờ đó mà thân thể cũng ít bệnh tật hơn. Những người thường xuyên thực hành thiền định, tụng kinh, niệm Phật hay đơn giản chỉ là giữ tâm tĩnh lặng đều có hệ miễn dịch tốt hơn, tuổi thọ cao hơn và ít bị tác động bởi các yếu tố tiêu cực từ môi trường.
Phật giáo có nhiều phương pháp giúp tâm an, từ việc thực hành chánh niệm, buông xả những vọng tưởng cho đến việc nuôi dưỡng lòng từ bi và sống đơn giản. Một người khi biết cách kiểm soát dòng suy nghĩ của mình sẽ không để tâm chạy theo những điều vô bổ, từ đó tránh được những cảm xúc tiêu cực và áp lực không đáng có.
Học cách buông vọng tưởng để giữ gìn sức khỏe
Nếu thân bệnh là do tâm vọng tưởng mà sinh ra, thì cách chữa trị không chỉ nằm ở thuốc men hay y học mà còn phải bắt đầu từ việc điều chỉnh tâm thức. Để buông vọng tưởng, trước tiên cần nhận diện rõ ràng những suy nghĩ của mình, biết đâu là điều đáng để quan tâm, đâu là thứ nên buông bỏ. Sống trong hiện tại, chấp nhận những gì đang có và không chạy theo những lo lắng vô ích là bước đầu tiên để có một cuộc sống khỏe mạnh hơn.
Một số phương pháp có thể giúp ta buông vọng tưởng, giữ tâm an là:
Thực hành chánh niệm: Dành thời gian thiền định mỗi ngày, tập trung vào hơi thở và cảm nhận từng giây phút hiện tại.
Giữ tâm buông xả: Không quá chấp vào những điều đã qua hoặc lo lắng về tương lai, biết rằng mọi thứ trên đời đều vô thường.
Nuôi dưỡng lòng từ bi: Khi có lòng yêu thương, giúp đỡ người khác, tâm sẽ tự nhiên bớt đi những vọng tưởng tiêu cực.
Sống giản dị và tự nhiên: Không tham cầu quá nhiều, chấp nhận những gì mình có với tâm thái bình an.
Thân bệnh không chỉ đến từ những yếu tố vật lý mà còn do tâm thức bất an. Khi vọng tưởng không ngừng sinh khởi, con người dễ rơi vào vòng xoáy của căng thẳng và lo âu, từ đó kéo theo sự suy giảm sức khỏe. Ngược lại, khi biết buông bỏ vọng tưởng, an trú trong hiện tại, nuôi dưỡng tâm từ bi và thực hành chánh niệm, con người sẽ có một đời sống hạnh phúc hơn, thân khỏe mạnh hơn. Cuối cùng, hãy nhớ rằng: tâm an thì vạn sự an, tâm bệnh thì thân cũng khó lành.
