Để mục sở thị những gì đang diễn ra tại các dự án lấn biển, chúng tôi đã theo chân tài xế là người địa phương.
Đường Phạm Văn Đồng - đoạn qua phường Vĩnh Hòa có nhiều dự án được phản ánh có sai phạm khi xây dựng, lấn biển.
Cuối đường là dự án Champarama Resort & Spa, một dự án được xây dựng cả chục năm về trước, nhưng đến nay, vẫn chưa hoàn thành.
Người dân địa phương cho biết, không chỉ liên quan đến thủ tục pháp lý về đất đai, khu du lịch này còn vướng phải lùm xùm khi tự ý lấn 1,7ha biển chưa được phép.
Trong khu nghỉ dưỡng, những mái ngói kiểu nhà rông được xây dựng từ lâu, chưa hoàn thiện nhô lên giữa biển.
Bên ngoài, những mảng tường xi măng, nhiều mảng trắng được doanh nghiệp ốp một thứ đá khá lạ mắt.
Người dân địa phương cho biết, toàn bộ đá ốp, là đá san hô.
Toàn bộ khu vực được doanh nghiệp quây tôn, phong tỏa lối đi, chỉ để lại một khe cửa hẹp, cho người dân địa phương có nhu cầu ra biển tắm.
Lần theo con đường này vào phía bên trong khuôn viên Resort, ít ai có thể tưởng tượng được có cả một công trường xẻ đá san hô.
Theo người dân, toàn bộ đá san hô trong khuôn viên của Champarama được doanh nghiệp này lấy từ phía dưới đáy biển. Nơi đây, vốn tồn tại các dải sinh thái san hô, nơi sinh trưởng, phát triển của nhiều loài sinh vật biển. Thế nhưng, vài năm gần đây, khi các doanh nghiệp tiến hành đổ đất đá lấn biển, xây dựng các bãi du thuyền, nhiều dải san hô đã bị chết.
Phải ở đây, những ngày này, mới thấy hết sự bức xúc của người dân với những doanh nghiệp lấn biển. Người ta còn chỉ rõ sự trắng trợn của các doanh nghiệp, khi ngang nhiên sử dụng đá san hô để ốp tường! Những bức tường, bằng máu của biển!
Để làm rõ nội dung câu chuyện này, chúng tôi cũng đã liên lạc với lãnh đạo Champarama, nhưng đến nay, họ vẫn chưa có câu trả lời.
Rồi tới Du thuyền Marina, nơi mà chỉ cần Google Map địa hình, sẽ thấy ngay những dải san hô hiển thị lên trước khi doanh nghiệp này đổ đất đá xuống vịnh. Và người ta đang tâm phê duyệt cho họ lấn biển, để làm nơi neo đậu du thuyền.
Giờ mở Google và ảnh ra so sánh, sẽ thấy dải san hô đã biến mất, thay vào đó là đê bao, là đất đá. Những dự án lấn biển tại Nha Trang không chỉ vi phạm quy hoạch tổng thể, bảo tồn Vịnh mà còn đang bức tử sinh thái của một trong những vùng vịnh đẹp nhất của cả nước.
Kết quả kiểm tra phản ánh của báo chí về các dự án san lấn biển ảnh hưởng đến Vịnh Nha Trang của UBND tỉnh Khánh Hòa cho thấy, chỉ có 3 trong 6 doanh nghiệp được phản ánh có dấu hiệu vi phạm và bị xử lý.
Dự án công viên văn hóa, giải trí, thể thao Nha Trang do Công ty nha Trang Sao làm chủ đầu tư san lấp vượt quá ranh giới dự án 22.968 m2, từng bị UBND tỉnh Khánh Hòa xử phạt 200 triệu đồng và tiếp tục tái vi phạm sau đó.
Dự án Champarama Resort & Spa bị phát hiện lan lấp 17,546 m2 đất ngoài ranh giới dự án, chịu phạt 105 triệu đồng, buộc phải khắc phục hậu quả, chấm dứt hành vi vi phạm và khôi phục lại hiện trạng ban đầu
Dự án Trồng rừng nuôi rong biển kết hợp du lịch sinh thái đảo Hòn Rùa, cũng nhận án phạt hành chính 175 triệu đồng và khôi phục hiện trạng, do san lấp ngoài ranh giới 12.870m2, thi công đường nội bộ ngoài dự án.
Các dự án Alibu do Công ty TNHH Toàn Hưng làm chủ đầu tư, Sao Mai Anh Resort, và bến du thuyền quốc tế do công ty THHH Ana Marina làm chủ đầu tư không bị xử phạt liên quan đến hành vi san lấp biển ngoài phạm vi dự án.
Thế nhưng, kết quả này, có vẻ chưa đề cập đến những gì đang diễn ra dưới lòng biển.
Và điều khiến phóng viên cảm thấy bất ngờ, là khi mang toàn bộ hình ảnh và san hô thu thập tại hiện trường đến đại diện cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực Môi trường của Khánh Hòa là Sở TNMT, thì hoặc là chưa biết đến tác động, hoạt động phá hủy san hô, hệ sinh thái, hoặc đá quả bóng trách nhiệm cho nhau?
Trong khi đó, đại diện của viện Hải Dương học Nha Trang cho biết, Vịnh Nha Trang là nơi tồn tại nhiều dải đá san hô ngầm. San hô hay đá san hô có vai trò vô cùng quan trọng trong hệ sinh thái tồn tại hàng triệu năm tại Vịnh Nha Trang. Và mọi hành vi khai thác, tác động đến san hô, đá san hô hiện nay đều bị cấm!
Việc khai thác, phá hủy san hô là tác động nghiêm trọng đến sinh thái và đi ngược lại với quyết định phê duyệt quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị vịnh Nha Trang, được UBND tỉnh Khánh Hòa phê duyệt tháng 9 năm 2011.
Thực hiện: Lan Anh - Tuấn Linh - Đức Thiện
Đồ họa: Trường Giang