Từ năm 2020, Raj đã tới Việt Nam để thực hiện việc chụp hình, làm phim tài liệu cho các sứ mệnh, hoạt động của UNESCO – Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc. Với anh, nghệ thuật, nhiếp ảnh và làm phim không chỉ là nghề nghiệp, mà còn là đam mê cả đời. Đôi mắt của Raj luôn tìm kiếm nét đẹp nghệ thuật và những câu chuyện ở mọi nơi trên thế giới. Ngày Nay đã có cuộc trò chuyện đầy thú vị với vị nhiếp ảnh gia Ấn Độ này.
 |
Raj Mayukh Dam là nhiếp ảnh gia đang làm việc cho các dự án của UNESCO Việt Nam. |
Xin chào Raj, anh có thể cho bạn đọc biết về công việc nhiếp ảnh và phim tài liệu của mình tại UNESCO Việt Nam?
- Tôi đến Việt Nam từ tháng 1/2020, làm việc với rất nhiều dự án và sứ mệnh khác nhau cùng UNESCO Việt Nam. Công việc này đem đến cho tôi nhiều cơ hội và thử thách thú vị khi thực hiện các bộ ảnh, phim tài liệu về nhiều sự kiện, hoạt động và chuyến đi thực địa đa dạng của tổ chức, từ đó tìm hiểu về sự độc đáo của lịch sử và văn hóa bản địa. Đó là phần hấp dẫn nhất trong công việc tại UNESCO Việt Nam. Du lịch khám phá và gặp gỡ mọi người chính là đam mê lớn nhất của tôi bên cạnh công việc nhiếp ảnh.
Gần đây, nhân chuyến thăm Việt Nam của Tổng Giám đốc UNESCO - bà Audrey Azoulay, tôi đã tháp tùng và thực hiện bộ ảnh tài liệu về chuyến đi thực tế đến Ninh Bình và cố đô Huế.
 |
Anh có thể chia sẻ một kỷ niệm đáng nhớ tại Việt Nam?
- Tôi rất thích du lịch. Hành trình khám phá Việt Nam của tôi luôn có sự đồng hành của chiếc xe máy. Tôi thực sự yêu mến đất nước xinh đẹp này, bởi sự thân thiện và giúp đỡ của mọi người ở mỗi vùng đất mình đi qua.
Một trong những trải nghiệm đáng nhớ nhất là khi tôi khám phá miền Trung Việt Nam, cụ thể là Tây Giang (một huyện miền núi thuộc tỉnh Quảng Nam) để chụp ảnh tư liệu về cuộc sống của người dân tộc thiểu số.
 |
Tôi bắt đầu chạy xe máy từ Đà Nẵng lúc 8 giờ sáng. Tây Giang cách thành phố Đà Nẵng gần 4 giờ chạy xe, qua một con đường núi dài và lầy lội vì mưa gió. Khoảng cách không quá xa, nhưng đường núi ngoằn ngoèo nên khó có thể lái nhanh. Những cung đường gồ ghề, đòi hỏi kỹ thuật lái xe, xử lý tình huống tốt.
Khi đến nơi, không khí và cảnh vật thiên nhiên ở Tây Giang đã khiến tôi cảm thấy vô cùng khoan khoái. Cảnh sắc thiên nhiên miền núi hoang sơ tuyệt đẹp và những người Cơ Tu thì vô cùng đáng mến.
Sau đó, thử thách lớn nhất là trở về Đà Nẵng ngay trong ngày, vẫn lái chiếc xe máy đó trên con đường núi tối đen như mực. Cuối cùng, tôi đã trở về Đà Nẵng an toàn vào 8 giờ tối, sau 400 km ngược xuôi trong 12 tiếng đồng hồ. Đây thực sự là một trong những trải nghiệm đáng nhớ nhất của tôi tại Việt Nam.
 |
Vậy là anh đã đến Việt Nam đúng vào thời gian đại dịch COVID-19 bắt đầu khởi phát toàn cầu, và ở lại cho đến tận giờ?
- Đúng vậy. Trong thời gian đại dịch diễn ra căng thẳng nhất ở Việt Nam, tôi không thể đi lại tự do như trước đó. Về cơ bản, trong thời gian này, tôi chỉ thỉnh thoảng tác nghiệp chụp ảnh đường phố và đôi khi thực hiện một số chuyến đi xe máy ngắn gần Hà Nội.
Thành thật mà nói, trong thời gian đại dịch, tôi cảm thấy rất an toàn ở Việt Nam. Đất nước các bạn đã kiểm soát đại dịch COVID-19 một cách hiệu quả hơn nhiều so với phần còn lại của thế giới. Người dân làm theo hướng dẫn, chính quyền địa phương cùng bộ đội phối hợp, làm việc ngày đêm để đảm bảo các chốt chặn có hiệu quả. Tôi rất ấn tượng với sự tâm huyết, quyết liệt của đội ngũ tuyến đầu, cũng muốn bày tỏ sự tôn trọng sâu sắc nhất đối với những người đã không ngại hy sinh để hỗ trợ, giúp đỡ những người khác trong thời điểm khó khăn nhất đó.
 |
Được biết anh từng có thời gian làm việc trong lĩnh vực tư vấn chăm sóc sức khỏe và quản lý quan hệ công chúng, trước khi chuyển sang làm nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp. Những trải nghiệm đó đã ảnh hưởng đến góc nhìn nhiếp ảnh của anh như thế nào?
- Kinh nghiệm chuyên môn trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và quan hệ công chúng đã giúp tôi kết nối với mọi người sâu sắc hơn, khiến tôi trở thành một người hướng ngoại, cũng sẵn sàng hiểu và lắng nghe câu chuyện của mỗi người.
Tôi vẫn luôn nói, cần yêu thương con người để hiểu được sự độc đáo của mỗi nền văn hóa.
Là một nhiếp ảnh gia tài liệu nhân văn, tôi tin rằng khi chúng ta tôn trọng sự đa dạng của thế giới này và cố gắng hiểu các giá trị văn hóa của mỗi quốc gia, điều đó sẽ giúp ích cho chúng ta về nhiều mặt cho dù chúng ta đi du lịch hay sinh sống ở bất cứ nơi nào.
Đó là lý do tại sao tất cả những kinh nghiệm trong cuộc sống đều giúp chúng ta hiểu thế giới tươi đẹp này một cách tốt hơn. Cuộc sống sẽ tươi đẹp, nếu chúng ta muốn làm cho nó trở nên tươi đẹp, bằng sự tương tác xã hội và văn hóa, đồng thời tôn trọng các giá trị truyền thống và con người trên toàn thế giới.
 |
Anh có thể chia sẻ thêm về con đường đến với nhiếp ảnh của mình?
- Từ những ngày thơ ấu, hội họa, tranh và sáng tạo luôn chiếm phần quan trọng trong cuộc sống hàng ngày của tôi.
Tôi vẫn còn nhớ khi tôi mua chiếc điện thoại đầu tiên - Nokia 3230 vào năm 2007. Hồi đó, đi đâu và gặp điều gì thú vị, tôi luôn dùng nó để chụp lại. Máy ảnh điện thoại lúc ấy chỉ có 1,3 megapixel, nhưng tôi vẫn học được nhiều điều cơ bản về bố cục nhiếp ảnh thông qua nó.
Sau đó, tôi mua chiếc máy ảnh chuyên nghiệp DSLR đầu tiên, và bắt đầu chụp ảnh gần như một thói quen hàng ngày. Rồi tôi bắt đầu đi du lịch và khám phá các quốc gia khác nhau, ghi lại những tấm hình liên quan đến con người, văn hóa và lối sống bản địa.
 |
Nhiếp ảnh đến với cuộc sống của tôi một cách rất tự nhiên, không cần nhiều kỳ vọng và kế hoạch. Rồi thời gian trôi qua, chẳng biết từ bao giờ tôi đã dấn thân vào lĩnh vực này một cách sâu sắc và say mê. Đôi mắt tôi bắt đầu quan sát và nhìn thấy những điều đơn giản của cuộc sống hàng ngày nhưng bằng một cách sáng tạo. Vì vậy, một ngày đẹp trời, tôi quyết định bỏ công việc toàn thời gian của mình trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe và bắt đầu sự nghiệp làm phóng viên ảnh.
Chà, vào thời điểm đó, theo quan điểm của gia đình và bạn bè tôi, đó hẳn nhiên không phải là một quyết định sáng suốt khi đột ngột thay đổi sự nghiệp như vậy. Nhưng, như đã nói, từ những kinh nghiệm chuyên môn trong quá khứ về tư vấn chăm sóc sức khỏe và quản lý quan hệ công chúng, tôi có cơ hội để khám phá và hiểu câu chuyện của mỗi người một cách sâu sắc hơn. Dần dần, tôi hiểu những gì mình đang làm và những gì mình mong đợi từ sự nghiệp này. Không chỉ để tạo ra những bức chân dung hay những câu chuyện tư liệu, mà là chụp trong khi có thể hiểu sâu sắc và kết nối bản thân với đối tượng được chụp về mặt tâm lý, trước khi bấm nút.
 |
Anh muốn truyền tải điều gì qua những tác phẩm của mình?
- Một bức ảnh tuyệt vời là sự thể hiện đầy đủ những gì ta cảm nhận - về những gì đang được chụp - theo ý nghĩa sâu sắc nhất, và do đó, là sự thể hiện chân thực những gì ta cảm nhận về cuộc sống theo một cách trọn vẹn.
Đôi khi, thật thú vị khi nghe câu chuyện đằng sau bức ảnh, và bạn sẽ nhìn thấy bức ảnh theo cách hoàn toàn mới. Nhưng trong hầu hết các trường hợp, một bức ảnh không nên, hay không cần một câu chuyện để giải thích. Bức ảnh đó phải tự kể câu chuyện của mình.
Mỗi nghệ sĩ đều cố gắng truyền tải câu chuyện của họ thông qua nghệ thuật thị giác hoặc nghệ thuật biểu diễn. Đối với tôi, nhiếp ảnh và phim tài liệu là thứ mà qua đó, tôi có thể thể hiện tầm nhìn và ấn tượng của mình về cuộc sống.
 |
Con người Việt Nam qua ống kính máy ảnh Raj Mayukh Dam |
Trong các chuyến thám hiểm nhiếp ảnh, bạn sẽ học các mẹo và kỹ thuật liên quan đến du lịch và chụp ảnh tài liệu, cũng như cách xóa bỏ rào cản giao tiếp và văn hóa để kết nối với đối tượng của bạn.
Bạn có biết bạn đã chụp bao nhiêu bức ảnh cho đến bây giờ? Bạn sẽ phải chụp hàng nghìn bức ảnh để đạt được điểm mà bạn có thể bắt đầu đánh giá chúng một cách khách quan. Xem ảnh của bạn như thể bạn đang nhìn chúng qua con mắt của người khác là một cách hay để đưa ra những lời phê bình mang tính xây dựng cho bản thân. So sánh những bức ảnh đầu tiên của bạn với những bức ảnh gần đây nhất, bạn có thấy sự cải thiện không? Bạn có nhớ bạn đã yêu một số bức ảnh đầu tiên của mình như thế nào không - bạn vẫn yêu chúng hay bây giờ chúng không còn đẹp nữa?
Không bao giờ ngừng chụp ảnh. Rất có thể bức ảnh đẹp nhất của bạn vẫn chưa được chụp.
 |
Anh có thể kể về những dự án sắp tới của mình?
- Trước mắt, tôi sẽ tập trung vào việc thực hiện nhiệm vụ của mình tại Liên hiệp quốc và đặc biệt là công việc ghi chép (bằng ảnh và phim tài liệu) các hoạt động, sứ mệnh của UNESCO tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, tôi luôn sẵn sàng cộng tác với các tổ chức đa dạng thuộc Liên hiệp quốc, ghi lại công việc thực địa của họ. Đồng thời, tôi cũng tìm kiếm những cơ hội cộng tác với các đơn vị truyền thông tại Việt Nam và quốc tế, nhằm trau dồi thêm kiến thức và kinh nghiệm trong lĩnh vực công việc của mình.
 |
Bức ảnh trong bộ ảnh "Nghề làm nước mắm Phú Quốc" của Raj Mayukh Dam. |
- Xin cảm ơn anh !
