Nếu để ý, chúng ta sẽ thấy cách trang trí nhà cửa ngày Tết của người Việt đều có phong thủy, hòa hợp âm dương, ngũ hành và bát quái.
 |
Mâm ngũ quả
Trước hết là mâm ngũ quả bày trong mấy ngày Tết. Mâm ngũ quả thể hiện sự tài lộc, thịnh vượng và no đủ. Nó là đại diện cho ngũ hành Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ.
Mâm ngũ quả thường có năm loại quả nhiều màu sắc, chủ yếu là các màu dương xanh, đỏ, vàng như bưởi, ớt, chuối, táo, quýt… Các màu âm trắng, đen, xám, nâu chỉ nên điểm thêm như măng cụt, hồng xiêm, nho…
Giữa các vùng miền, mâm ngũ quả cũng có đôi chút khác nhau. Điểm giống nhau ở cả hai miền là mâm ngũ quả luôn có nải chuối và quả bưởi, tượng trưng cho sự sinh sôi, nảy nở. Một vài nơi có thể thay chuối bằng phật thủ.
Mâm ngũ quả miền Nam thường có các loại quả sau (với cách đọc chệch rất thú vị): Cầu (mãng cầu) xài (xoài) vừa (dừa) đủ (đu đủ) no (nho), sung (sung). Mâm ngũ quả của người Nam Bộ là biến thể cả về ý nghĩa, cả về âm từ của cây trái, phù hợp với đời sống thực của người miền Nam.
 |
Còn người miền Bắc bày mâm ngũ quả tập trung vào ý nghĩa các loại quả nhiều hơn.
- Nải chuối hoặc quả phật thủ: có ý nghĩa thể hiện sự che chở của trời phật cho con người.
- Bưởi, cam: thể hiện sự tròn vẹn, hứa hẹn năm mới tốt lành phúc lộc viên mãn.
- Quất: thể hiện sự sung túc, đa lộc.
- Đào, hồng: thể hiện sự hồng hào, thăng tiến và thành đạt.
- Táo: có ý nghĩa là phú quý.
- Lựu: có ý nghĩa tượng trưng cho con đàn cháu đống.
Bánh chưng trên mâm cỗ ngày Tết
Bạn có biết ý nghĩa của bánh chưng là gì không? Bánh chưng bao gồm gạo nếp, đỗ xanh, thịt mỡ, hạt tiêu, thịt nạc… biểu hiện của triết lý âm dương ngũ hành. Nguyên liệu để làm nên những chiếc bánh này có cả tính nóng (nếp, tiêu...) và tính hàn (mỡ, đậu xanh).
Lọ hoa và cây cảnh
Trong nhà, mọi người thường đặt một lọ hoa và một chậu cây cảnh như quất, đào hoặc mai với quan niệm cây cối mang đến sự sinh sôi, nảy nở, cả một năm no đủ, phát đạt.
Người xưa cho rằng, lọ hoa nên có nhiều loại hoa và nhiều màu sắc. Lọ hoa ngày Tết nên hạn chế màu trắng vì màu trắng có tính âm. Nên tăng cường các màu có tính dương như xanh, vàng, đỏ. Hầu hết người ta thường cắm hoa theo ba tầng thấp, vừa và cao, nhằm thể hiện theo nguyên lý Tam tài. Cắm bông nhỏ, bông to như một sự cân bằng âm dương.
 |
Phủ vải đỏ trên những vật thiêng
Với người cao tuổi, họ thường rất chú trọng vấn đề này. Những vật thiêng, bài vị, di ảnh, gia phả vốn thuộc về thế giới Âm và không thuộc thế giới này nên ta phải phủ kín những vật đó. Nhưng chúng ta không được dùng vải trắng hay đen để phủ mà phải dùng vải đỏ. Vì cái thiêng không thuộc thế giới này nhưng tồn tại trong thế giới này trong màu đỏ, như hiển hiện đời sống tâm linh vẫn đang sống (dương) trong giá trị tinh thần của người Việt.
Bài trí bàn thờ theo Bát quái
Bát quái khi giải thích theo lý thuyết sẽ rất phức tạp, khó hiểu nhưng thật ra nếu đặt vào thực tế thì dễ áp dụng, nhất là những người trẻ tuổi.
Trước hết, trên ban thờ tổ tiên thường bày ở giữa một bộ đèn lớn, có thể thay bằng đèn điện, đại diện cho Thái Cực (nguồn sáng), hai đèn nhỏ hoặc hai cây nến đặt ở hai bên là Lưỡng Nghi, mâm ngũ quả và 2 bình hoa được ra thành Tứ Lượng, bát hương ở giữa chính là Bát quái.
Khi thắp nhang, người ta thường thắp ba nén tạo thành thế vững chãi theo thuyết Tam tài trong phong thủy. Ngoài ra, ba nén hương còn đại diện cho tâm nhang (lòng thành), giới nhang (theo lời răn dạy của phật thánh tổ đường) và định nhang (tuyệt đối không thay lòng đổi dạ).
Ngoài ra, trong những ngày Tết, người ta thường chú ý bật nhiều đèn để tăng cường yếu tố dương. Nếu ngôi nhà ngày Tết tối quá sẽ khiến người ta có cảm giác một năm mới buồn tẻ, tiêu cực.
Đồng thời, nên bỏ bớt những đồ cũ và hạn chế dùng đồ cũ trong ngày Tết, vì đồ cũ có tính âm. Trong trường hợp sử dụng cần làm mới lại món đồ, chẳng hạn đánh bóng lư đồng để tăng tính dương.
Với những gợi ý trên, hi vọng mọi người sẽ có một cái Tết bình an, gặp nhiều may mắn, thịnh thượng và hợp phong thủy.
An Mai
