Xe 'bẩn' - không khí 'bẩn'

Xe 'bẩn' - không khí 'bẩn' ảnh 1
Giao thông vận tải đang là một trong những nguyên nhân gây ô nhiễm không khí hàng đầu ở Mỹ.

_______________

Những chiếc xe cá nhân đang là nguyên nhân chính gây nên hiện tượng nóng lên toàn cầu. Theo ước tính, cả ngành vận tải Mỹ - bao gồm xe hơi, xe tải, máy bay, tàu hỏa và các phương tiện vận chuyển hàng hóa mỗi ngày thải ra gần 30% lượng khí thải gây nóng toàn cầu ở Mỹ, nhiều hơn tất cả các ngành khác.

Gần một nửa số người Mỹ - ước tính khoảng 150 triệu người – đang phải sống ở những khu vực không đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng không khí của liên bang. Xe khách và xe tải hạng nặng là nguồn ô nhiễm chủ yếu, bao gồm ôzone, khói bụi và các chất thải tạo khói khác.

Kéo theo khói bụi, rủi ro sức khỏe từ ô nhiễm không khí ngày càng nghiêm trọng. Chất lượng không khí kém làm tăng các bệnh hô hấp cho người Mỹ như hen, phế quản, viêm phế quản, làm tăng nguy cơ nhiễm bệnh nguy hiểm đến tính mạng như ung thư, đồng thời gây gánh nặng không nhỏ lên hệ thống chăm sóc sức khỏe ở Mỹ với chi phí y tế khổng lồ.

Xe 'bẩn' - không khí 'bẩn' ảnh 2
Xe 'bẩn' - không khí 'bẩn' ảnh 3

Ô tô, xe tải và xe buýt gây ô nhiễm không khí trong suốt vòng đời của chúng, bao gồm cả ô nhiễm phát thải trong quá trình vận hành xe và sản xuất nhiên liệu.

Ô nhiễm không khí từ ô tô, xe tải và xe buýt được chia thành ô nhiễm sơ cấp và thứ cấp. Ô nhiễm sơ cấp thải ra trực tiếp vào khí quyển; ô nhiễm thứ cấp do phản ứng hóa học giữa các chất gây ô nhiễm trong khí quyển. Bà bầu, thai nhi, trẻ sơ sinh và những người bị bệnh mãn tính là những đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất từ các chất gây ô nhiễm không khí. Các nhà khoa học khẳng định, phương tiện xe cá nhân chứa nhiều chất gây ô nhiễm không khí trầm trọng.

Ô nhiễm không khí từ ô tô, xe tải và xe buýt được chia thành ô nhiễm sơ cấp và thứ cấp. Ô nhiễm sơ cấp thải ra trực tiếp vào khí quyển; ô nhiễm thứ cấp do phản ứng hóa học giữa các chất gây ô nhiễm trong khí quyển. Bà bầu, thai nhi, trẻ sơ sinh và những người bị bệnh mãn tính là những đối tượng dễ bị ảnh hưởng nhất từ các chất gây ô nhiễm không khí. Các nhà khoa học khẳng định, phương tiện xe cá nhân chứa nhiều chất gây ô nhiễm không khí trầm trọng. Chẳng hạn:

Vật liệu hạt (PM): Một loại hạt vật chất màu đen có thể nhìn bằng mắt thường trong ống xả xe. Các hạt mịn này có kích thước nhỏ hơn 1/10 đường kính của tóc người nhưng lại đặt ra mối đe dọa nghiêm trọng với sức khỏe con người, vì chúng có thể đi vào mũi và xâm nhập sâu vào phổi. PM được coi là là chất ô nhiễm chính hoặc chất gây ô nhiễm thứ cấp từ hydrocacbon, oxit nitơ và lưu huỳnh dioxit. Khí thải diesel là nguyên nhân chính gây ra PM.

Xe 'bẩn' - không khí 'bẩn' ảnh 4

Hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOCs): Các chất ô nhiễm này phản ứng với các oxit nitơ trong ánh sáng mặt trời sẽ tạo thành tầng ozone - một thành phần chính trong sương mù. Mặc dù có lợi trong bầu khí quyển ở tầng trên, nhưng ở tầng trệt, khí này kích thích hệ hô hấp của con người, gây nên những cơn ho hắng không ngừng, thậm chí nghẹt thở, giảm khả năng hoạt động của phổi. VOC phát ra từ xe hơi, xe tải và xe buýt - bao gồm các chất ô nhiễm không khí độc hại benzen, acetaldehyde và 1,3-butadien - tất cả đều manh nha liên quan đến nhiều loại ung thư khác nhau mà con người đang phải chiến đấu.

Oxit nitơ (NOx): Các chất ô nhiễm này tạo thành tầng ozone và các hạt vật chất (thứ cấp). Cũng có hại như một chất gây ô nhiễm chính, NOx gây kích ứng phổi của mỗi người lưu thông trên đường, làm suy yếu khả năng đề kháng khiến cơ thể khó chống lại các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp như viêm phổi và cúm.

Carbon monoxide (CO): Khí không mùi, không màu và độc này được hình thành bởi quá trình đốt nhiên liệu hóa thạch như xăng và được thải ra chủ yếu từ xe hơi và xe tải. Khi con người hít phải loại khí này, CO sẽ ngăn chặn oxy từ não, tim đến các cơ quan quan trọng khác trong cơ thể.

Xe 'bẩn' - không khí 'bẩn' ảnh 5

Sulphur dioxide (SO2): Các nhà máy điện và xe có động cơ tạo ra chất ô nhiễm này bằng cách đốt các nhiên liệu chứa lưu huỳnh, đặc biệt là dầu diesel và than đá. Sulphur dioxide có thể phản ứng trong bầu khí quyển để tạo thành các hạt mịn và như các chất gây ô nhiễm không khí khác, nó gây bệnh hen suyễn nguy hiểm cho trẻ em.

Khí nhà kính: Xe cơ giới phát ra các chất gây ô nhiễm chủ yếu là carbon dioxide, tác động mạnh vào sự thay đổi khí hậu toàn cầu. Trên thực tế, phát thải ống khói từ xe hơi, xe tải và xe buýt chiếm hơn 1/5 tổng lượng ô nhiễm nóng lên toàn cầu của Mỹ.

Xe 'bẩn' - không khí 'bẩn' ảnh 6

Ô nhiễm khí thải từ ô tô là một trong những nguyên nhân chính gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu. Ô tô và xe tải thải ra lượng carbon dioxide và các khí nhà kính khác rất lớn đẩy nhiệt độ toàn cầu nóng lên. Nếu không có khí nhà kính, trái đất sẽ bị bao phủ bởi băng, nhưng việc đốt quá nhiều nhiên liệu hóa thạch, chẳng hạn như xăng và diesel đã làm Trái đất tăng 0,6 độ C, hoặc 1 độ F từ thời tiền công nghiệp. Dự báo nhiệt độ của Trái đất sẽ tiếp tục tăng trong những thập kỷ tới. Sự nóng lên toàn cầu ảnh hưởng đến tất cả: nông nghiệp, động vật hoang dã, mực nước biển, cảnh quan thiên nhiên, sức khỏe con người…

Xe 'bẩn' - không khí 'bẩn' ảnh 7

Không khí, đất và nước

Những ảnh hưởng của ô nhiễm khí thải ô tô đang lan rộng, ảnh hưởng đến chất lượng không khí, đất và nước. Ôxit nitơ góp phần làm suy giảm tầng ôzôn - tầng bảo vệ Trái đất khỏi bức xạ cực tím có hại từ Mặt trời. Sulphur dioxide và nitrogen dioxide kết hợp với nước mưa để tạo ra mưa axit, gây thiệt hại cho cây trồng, rừng và thảm thực vật. Sự cố tràn dầu và nhiên liệu từ xe hơi và xe tải thấm vào đất gần đường cao tốc cùng các nhiên liệu bị loại bỏ, các hạt bụi từ khí thải xe gây ô nhiễm hồ, sông và vùng đất ngập nước.

Sức khỏe con người

Các chất ô nhiễm từ khí xả xe ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe con người không chỉ có phổi. Các chất ô nhiễm của ống xả gây nguy hiểm cho sức khỏe ở mọi lứa tuổi, thậm chí nó còn là nguyên nhân gây tử vong sớm. Những tác động của biến đổi khí hậu, do sự phát thải của khí hậu nóng lên toàn cầu cũng ảnh hưởng đến sức khỏe con người và sức khỏe của toàn bộ cộng đồng sinh vật trên trái đất. Sự nóng lên toàn cầu đang dẫn đến sóng nhiệt thường xuyên và dữ dội hơn – vô cùng nguy hiểm cho trẻ em và người cao tuổi.

Các chất ô nhiễm từ khí xả xe ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe con người không chỉ có phổi. Các chất ô nhiễm của ống xả gây nguy hiểm cho sức khỏe ở mọi lứa tuổi, thậm chí nó còn là nguyên nhân gây tử vong sớm. Những tác động của biến đổi khí hậu, do sự phát thải của khí hậu nóng lên toàn cầu cũng ảnh hưởng đến sức khỏe con người và sức khỏe của toàn bộ cộng đồng sinh vật trên trái đất. Sự nóng lên toàn cầu đang dẫn đến sóng nhiệt thường xuyên và dữ dội hơn – vô cùng nguy hiểm cho trẻ em và người cao tuổi.

Vật chất hạt, hydrocacbon, carbon monoxide và các chất ô nhiễm khác gây kích ứng da, mắt và các bệnh dị ứng khiến dịch bệnh bùng phát. Khí thải bám sâu vào phổi gây ra các vấn đề hô hấp nghiêm trọng. Hydrocacbon phản ứng với nitơ dioxit và ánh sáng Mặt trời, tạo thành ozone gây viêm phổi, đau ngực, ho và khó thở… Khí carbon monoxide và khí thải khác đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh và những người bị bệnh tim vì nó cản trở khả năng vận chuyển oxy của máu. Các chất ô nhiễm khác gây hại cho sức khỏe con người bao gồm sulfur dioxide, benzen và formaldehyde, tiếng ồn từ xe hơi cũng gây tổn hại đến thính lực và là nguyên nhân dẫn đến các bệnh tâm lý hiện đại.

Xe 'bẩn' - không khí 'bẩn' ảnh 8
Xe 'bẩn' - không khí 'bẩn' ảnh 9

Nhiên liệu tốt hơn và công nghệ mới được lắp đặt trong xe hơi được kỳ vọng sẽ phần nào giải quyết vấn đề ô nhiễm khí thải từ ô tô.

Theo Cục bảo vệ Môi sinh Mỹ (EPA), những chiếc ô tô đời mới hiện nay thải ra ít hơn 75 - 90% khí thải gây ô nhiễm trên một dặm so với những chiếc xe được sản xuất từ năm 1970. Những chiếc xe cũ và bảo trì kém sẽ gây ô nhiễm cao hơn xe hybrid, xe điện và các loại xe sạch, tiết kiệm nhiên liệu hiện nay.

Các nhà khoa học đưa lời khuyên, khi mua một chiếc xe mới, mọi người hãy kiểm tra khả năng tiết kiệm nhiên liệu và nhãn môi trường. Xe có xếp hạng cao có nghĩa là mức độ ô nhiễm thấp. Tối đa hóa tiết kiệm nhiên liệu bằng cách loại bỏ tất cả các vật dụng không cần thiết, chẳng hạn như giá đỡ mái, duy trì lái xe với tốc độ trung bình suốt hành trình thay vì tăng tốc nhanh và phanh gấp; giữ cho chiếc xe của bạn thường xuyên được bảo trì tốt, với việc điều chỉnh thường xuyên và kiểm tra lốp xe, đi bộ, đi xe đạp hoặc sử dụng phương tiện giao thông công cộng khi có thể… Đó là những hành động nhỏ nhưng góp phần lớn vào việc hạn chế ô nhiễm môi trường, cứu sống hành tinh chúng ta.

Xe 'bẩn' - không khí 'bẩn' ảnh 10
TIN LIÊN QUAN
Tranh truyện Hàng Trống - tinh hoa đất Kinh Kỳ
Tranh truyện Hàng Trống - tinh hoa đất Kinh Kỳ
(Ngày Nay) - Những bức tranh dân gian Hàng Trống với nội dung thể hiện các tích truyện dân gian, được các nghệ nhân khắc họa cầu kỳ, tinh xảo, toát lên nét sinh động, ý nhị, trở thành nét tinh hóa văn hóa của vùng đất Kinh Kỳ.
Lượng khách quốc tế tăng, du lịch Hà Nội lấy lại đà tăng trưởng
Lượng khách quốc tế tăng, du lịch Hà Nội lấy lại đà tăng trưởng
(Ngày Nay) - Theo Sở Du lịch Hà Nội, quý I/2024, tổng khách du lịch đến Hà Nội ước đạt 6,54 triệu lượt khách, tăng 10,9% so với cùng kỳ năm trước; trong đó khách du lịch quốc tế ước đạt 1,4 triệu lượt khách, tăng 40%. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt 25.487 tỷ đồng, tăng 17,8%.
Trùm tiền ảo bị kết án 25 năm tù
Trùm tiền ảo bị kết án 25 năm tù
(Ngày Nay) - Ngày 28/3, người sáng lập sàn giao dịch tiền điện tử FTX Sam Bankman-Fried đã bị kết án 25 tù vì tội lừa đảo khách hàng và các nhà đầu tư trên nền tảng giao dịch tiền ảo này.
Cửa Lò sẵn sàng cho mùa du lịch biển
Cửa Lò sẵn sàng cho mùa du lịch biển
(Ngày Nay) - Trước thềm mùa du lịch biển, thị xã Cửa Lò (tỉnh Nghệ An) đã đầu tư hàng trăm tỷ đồng chỉ trang đô thị, nâng cấp cơ sở hạ tầng.
Seoul chìm trong bụi mịn
Seoul chìm trong bụi mịn
(Ngày Nay) - Cảnh báo bụi mịn đã được ban bố ở hầu hết các khu vực thuộc tỉnh Gyeonggy và thủ đô Seoul của Hàn Quốc trong sáng 29/3.
Cần tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa thép nhập khẩu và thép trong nước
Cần tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh giữa thép nhập khẩu và thép trong nước
(Ngày Nay) - Nếu áp thuế chống bán phá giá đối với thép cán nóng (HRC) nhập khẩu sẽ khiến nguồn cung ngày càng khan hiếm và vô hình chung sẽ tạo ra thế độc quyền cho doanh nghiệp sản xuất trong nước. Khi đó, các doanh nghiệp trong ngành tôn mạ và ống thép sẽ chịu ảnh hưởng nghiêm trọng và trên hết là người tiêu dùng cũng sẽ phải sử dụng thép nội giá cao.
Hai cựu tổng thống Mỹ ra mặt ủng hộ ông Biden
Hai cựu tổng thống Mỹ ra mặt ủng hộ ông Biden
(Ngày Nay) - Chiến dịch vận động tái tranh cử của Tổng thống Mỹ Joe Biden đã nhận được cú hích nhờ sự hỗ trợ của hai người tiền nhiệm là cựu Tổng thống Bill Clinton và Barack Obama.