Wikipedia là bách khoa toàn thư trên mạng phổ biến nhất và người đọc cũng có thể truy cập để thay đổi, bổ sung nội dung của bách khoa toàn thư. Và đây là sơ hở để những trò đùa tinh nghịch và tai quái xuất hiện.
Hầu như với mỗi kết quả tìm kiếm từ Google chúng ta đều dễ dàng nhận ra những gợi ý chỉ đến những bài viết trên Wikipedia với tổng cộng 17 triệu bài viết trên Wikipedia và 3.5 triệu trong số chúng bằng tiếng Anh.
Được điều hành bởi Jimmy Wales, phương châm của ông là không chấp nhận quảng cáo để có thể cung cấp tri thức một cách độc lập mà không bị chi phối bởi lợi nhuận.
 |
Thay vào đó ông nhận tài trợ từ những cá nhân và tổ chức bằng số tiền tùy ý. Đã nhiều lần Wikipedia đã có thể phải ngừng hoạt động do thiếu kinh phí, nhưng cho đến nay trang web này đã nhận được những sự ủng hộ dồi dào từ người dùng trên khắp thế giới.
Trong đợt quyên góp vào cuối năm 2010 vừa qua, số tiền đóng góp cho Wikipedia từ nhiều cá nhân và tổ chức đã lên đến 16 triệu USD.
Mặc dù tiêu chí của trang web là ai cũng có thể thay đổi nội dung bài viết mà họ muốn, nhưng với một số trang có sự nhạy cảm và gây nhiều tranh cãi, việc sửa bài phải đi qua những cánh cửa bảo mật gắt gao cũng như người viết phải là người đáng tin cậy
Nhưng đối với các thông tin khác, người dùng có thể thoải mái chỉnh sửa và lập nên những trang viết mới theo ý mình. Chính bởi sự tự do này mà truyền thông thế giới đã nhiều lần khốn đốn với những thông tin gây sốc được trích dẫn lại trên trang web.
Edward Owens
“Edward Owens” là một nhân vật hoàn toàn hư cấu, tạo ra bởi các sinh viên tại đại học George Mason vào tháng 12/2008, như một phần của dự án chuyên tạo ra các nhân vật lịch sử không có thật mang tên “Lying About The Past”
Kế hoạch của nhóm này là tạo ra một bài viết trên Wikipedia về nhân vật “Owens” với một lý lịch trích ngang với những thành tựu như có thật.
Sau khi một loạt hãng thông tấn, gồm cả tờ USA Today bị gạt, giảng viên hướng dẫn lớp học của các sinh viên nghịch ngợm quyết định công bố sự thật.
Vụ Seigenthaler
Vào tháng 05/2005, một quản trị viên của Wikipedia tạo ra một bài viết có nội dung không thật, nhằm vào nhà báo lão thành 78 tuổi người Mỹ John Seigenthaler khi cho rằng ông là người ám sát tổng thống John F. Kennedy và tổng chưởng lý Robert F.Kenndy. Điều đáng nói, những dòng tin sai lệnh trầm trọng đã tồn tại đến 4 tháng mà không bị phát hiện.
Sinh viên đại học lừa báo chí cả nước Mỹ
Shane Fitzgerald, sinh viên thuộc đại học Dublin, Scotland, đã chèn một câu nói giả mạo vào danh mục “Quote” (trích dẫn) của nhà soạn nhạc lừng danh Maurice Jarre, nguyên văn: “Cuộc đời tôi là một khúc nhạc dài, âm nhạc là đời tôi âm nhạc mang đến cho tôi sự sống và âm nhạc là thứ sẽ khiến cho tôi được nhớ đến sau khi qua đời. Khi tôi nằm xuống, trong đầu tôi sẽ cất vang một khúc nhạc mà chỉ có tôi nghe thấy…” sau khi ông này qua đời.
Câu nói tuy không ảnh hưởng đến thanh danh của bản thân nhà soạn nhạc nhưng nó lại ảnh hưởng trầm trọng đến uy tín của những hãng tin lớn, trong đó có cả The Guardian của Anh khi các tờ báo này đồng loạt đăng tải câu nói không có thật kia. Mọi chuyện chỉ vỡ lở khi một tháng sau đó chính Shane quyết định tiết lộ mọi chuyện.
Tổng thống Anh Tony Blair sùng bái Hitler
Bài viết về cựu thủ tướng Anh Tony Blair trên Wikipedia từng viết, ông này treo những tấm poster khổ lớn của trùm phát xít Adolf Hitler trên tường trong suốt những năm tháng thơ ấu của mình và sùng bái độc tài người Đức này. Tuy nhiên đây chỉ là thông tin thất thiệt.
 |
Ngoài ra còn có vô số trò nghịch khác được chỉnh sửa trên trang web này như John F. Kennedy "con" bị côn đồ Nga săn đuổi trong ngày bố mình bị hạ sát. Cậu bé sau đó được lực lượng tình báo Trung Quốc đưa tới Siberia và cuối cùng được một bầy sói nuôi dưỡng đến lớn.
Hay các diễn viên nổi tiếng Sharon Stone và Demi Moore thì được vinh dự là giám đốc KGB trong các giai đoạn 1958-1961 và 1961-1967.
Trong định nghĩa về “thế giới mới” lại cho rằng Hitler không chết và người Đức đã kịp nhân bản Hitler trước khi hắn tự sát. Còn Mussolini, Stalin, Thành Cát Tư Hãn và Saddam Hussein được cho là những kẻ đã cướp máy bay đâm vào tòa nhà WTC và Lầu Năm Góc năm 2001.
Trò đùa không dừng lại khi triết gia Platon được định nghĩa là một ngôi sao điện ảnh trẻ con bị chết vì dùng ma túy quá liều, trong khi cuộc cách mạng tư sản Hoa Kỳ được định nghĩa là cuộc chiến giữa khỉ và chuột đồng.
Mạnh Kiên
