Bình Thuận: Trang trại heo Làng Việt Nam xả thải ra môi trường

“Tối hậu thư” cho mùi hôi

Hai xã Hàm Đức và xã Hồng Sơn từ những làng quê yên bình bỗng trở thành điểm nóng trong những lần tiếp xúc cử tri của huyện Hàm Thuận Bắc kể từ khi các trang trại chăn nuôi heo đi vào hoạt động. Nhiều năm qua, mùi hôi phát sinh từ quá trình chăn nuôi heo với số lượng lên đến hàng chục ngàn con gây ra nhiều phiền toái trong sinh hoạt và ảnh hưởng sức khoẻ của hàng trăm hộ dân trong khu vực.

Theo người dân, thời điểm giữa năm có gió nam thổi từ biển vào nên khu vực thôn 7, xã Hàm Đức và thôn 1, xã Hồng Sơn phải hứng chịu mùi hôi. Đến cuối năm, gió bấc từ núi thổi xuống, người dân ở các thôn 2, 3 và 4, xã Hàm Đức cảm nhận rõ rệt mùi “nồng nàn” của chất thải từ các trang trại.

Tập thể bà con ở thôn 7, xã Hàm Đức cho biết, từ khi các trang trại nuôi heo Làng Việt Nam, Làng Việt 1, Làng Việt 2… đi vào hoạt động gây mùi hôi thối nồng nặc ảnh hưởng đời sống, trong bán kính chưa đầy 2km có đến ba bốn trại heo quy mô rất lớn nằm gần nhau.

Trang trại chăn nuôi heo công nghệ cao Làng Việt Nam (huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận) do Công ty TNHH Làng Việt Nam, thuộc Công ty Cổ phần GreenFeed Việt Nam làm chủ đầu tư.

“Chúng tôi ngay cả cái thở cũng phải bịt mũi, có bữa ăn phải bỏ giữa chừng, cả ngày làm việc mệt mỏi tối ngủ không yên vì mùi hôi xộc vào nhà…. Hít mùi hôi lâu ngày chúng tôi thường bị đau đầu, nghẹt mũi, chóng mặt. Chúng tôi còn như thế thì trẻ em còn ảnh hưởng nhiều hơn. Ngay cả những điều tưởng chừng đơn giản như thở, ăn, ngủ cũng không được vì các trại heo thì làm sao có sức khoẻ để làm việc…”, tập thể người dân bức xúc.

Tương tự, người dân tại khu vực thôn 1, xã Hồng Sơn thường xuyên phàn nàn Trang trại Làng Việt Nam bốc mùi khó chịu với tần suất 1 lần/ngày diễn ra liên tục thời gian từ 3 đến 5 ngày. Thời gian vào lúc buổi chiều tối khoảng từ 18 giờ đến 20 giờ (nhất là trời âm u, không có gió), mùi hôi kéo dài khoảng 60 phút.

Người dân hai xã rất nhiều lần gửi phản ánh đến chính quyền địa phương mong được xử lý dứt điểm. UBND tỉnh Bình Thuận, Sở Tài nguyên Môi trường, UBND huyện Hàm Thuận Bắc và hai xã không ít lần đưa vấn đề này ra bàn luận. Mới đây nhất, đầu tháng 6/2024, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Hồng Hải có “tối hậu thư” yêu cầu giải quyết tình hình ô nhiễm môi trường dự án chăn nuôi heo của Công ty TNHH Làng Việt Nam.

UBND Bình Thuận ra tối hậu thư cho các trang trại heo Làng Việt.

Chỉ đạo nêu rõ: “Việc thực hiện các biện pháp xử lý mùi hôi phát sinh từ hoạt động chăn nuôi heo của 02 trang trại tại xã Hồng Sơn và xã Hàm Đức, huyện Hàm Thuận Bắc của Công ty TNHH Làng Việt Nam trong thời gian qua chưa đạt hiệu quả… vẫn còn tình trạng mùi hôi khó chịu, ảnh hưởng đến đời sống người dân tại khu vực. Tình hình phát sinh mùi hôi không theo chiều hướng tốt hơn mà ngày càng xấu đi…

Công ty TNHH Làng Việt Nam chưa thực hiện đúng cam kết về bảo vệ môi trường trong quá trình hoạt động chăn nuôi heo; việc thực hiện nhiệm vụ của Sở Tài nguyên và Môi trường, Tổ giám sát do Sở Tài nguyên và Môi trường thành lập không đạt hiệu quả…”.

UBND tỉnh yêu cầu doanh nghiệp có văn bản cam kết gửi về Sở Tài nguyên và Môi trường liên quan đến việc thực hiện và hoàn thành các hạng mục, công trình xử lý triệt để mùi hôi phát sinh từ hoạt động chăn nuôi heo của Công ty đến ngày 31/01/2025. Nếu sau đó, dự án vẫn còn tình trạng phát sinh mùi hôi, ảnh hưởng đến đời sống của người dân tại khu vực thì cơ quan chức năng sẽ xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.

Hồ chứa chất thải của trại heo.

Xả thải ra môi trường

Trong khi các bức xúc của người dân cũng như chỉ đạo quyết liệt của UBND tỉnh Bình Thuận về khắc phục triệt để mùi hôi còn chưa được thực hiện xong thì một vấn đề nghiêm trọng hơn lại xuất hiện tại trang trại heo của Công ty TNHH Làng Việt Nam.

Các trang trại nằm dọc hai bên đường 715 (người dân địa phương còn gọi là đường Triền). Từ ngã ba núi Tà Zôn trên Quốc lộ 1A, vừa qua khỏi mỏ khai thác đá Tà Zôn, mùi hôi đã thoang thoảng trong không khí, càng đến gần trang trại Làng Việt 1, Làng Việt 2 (thuộc thôn 2, xã Hàm Đức), không khí càng nặng mùi. Hai trang trại này có tổng diện tích khoảng 51ha, quy mô 2.400 heo nái và 24.000 heo thịt. Trang trại mỗi năm nuôi 2,5 đợt, tương đương xuất ra 60.000 heo hậu bị.

Cách đó khoảng 2km đường chim bay là Trang trại chăn nuôi heo công nghệ cao Làng Việt Nam (thuộc thôn 1, xã Hồng Sơn). Đây là dự án có diện tích lớn nhất với khoảng 60ha, quy mô 5.000 heo nái và 60.000 heo thịt. Và cũng tương tự như hai trang trại vừa nêu, càng đến gần không khí càng ngột ngạt khó thở, đặc biệt là khu vực phía cuối dự án, nơi có các hồ chứa chất thải toạ lạc.

Nước thải sục lên ùng ục.

Tất cả các trang trại của Công ty TNHH Làng Việt Nam đều nằm trên đồi đất đỏ rất cao, dưới chân đồi có những mương nước chảy tự nhiên và khu vực có một trạm bơm nước sinh hoạt đến hàng trăm hộ dân trong xã Hàm Đức. Nhiều người cho biết những năm qua chỉ dám sử dụng nước giếng để giặt giũ, tưới cây vì sợ mạch nước ngầm bị ảnh hưởng, có người còn tự lấy mẫu nước đi xét nghiệm, dù họ không dám khẳng định nguyên nhân một vài chỉ tiêu vượt ngưỡng do đâu nhưng cũng làm dấy lên những lo ngại.

Những lo ngại của người dân không phải không có lý do khi nhìn vào tổng quy mô đàn heo lên tới 90.000 con, đồng nghĩa sẽ có một lượng chất thải khổng lồ thải ra mỗi ngày. Chủ đầu tư nhiều lần nhắc đến công tác xử lý chất thải tuần hoàn, bảo vệ môi trường trước chính quyền và cả người dân, nhưng thực tế lại không giống như lời nói.

Khoảng 9h30 phút sáng 28/7, phóng viên phải rất khó khăn băng qua những lùm cây bụi, gai lưỡi long và rừng keo lá tràm để tiếp cận vào khu vực phía bắc Trang trại heo Làng Việt Nam, xung quanh dự án là những bức tường gạch kiên cố cao hơn 2m, phía trên giăng thêm 4-5 hàng dây thép gai sắc nhọn. Tại đây, một ao nước đọng màu nâu đen “đánh” vỡ bức tường, nhiều cây rừng ngập trong nước chết khô.

Ao nước đọng, bức tường vỡ, cây cối chết khô.

Bên trong khuôn viên dự án, hàng trăm ống nhựa lớn nhỏ được đấu nối vào nhau, nằm lộn xộn, có đoạn lộ thiên, có đoạn bị lá khô che khuất. Lần theo đường ống lớn sát mép hàng rào, phóng viên phát hiện hàng chục bãi chứa chất thải màu đen trên mặt đất, xen giữa các gò đất lô nhô dưới những cây keo lá tràm - đây là khu vực cao và xa nhất của dự án này.

Nằm ngay bên cạnh là con mương cạn rộng chừng 6m, kéo dài xuống phía những lùm cây tại khu vực thấp hơn. Trên bề mặt con mương là khoảng 10 túi vải có kích thước 3m x 2m chứa đầy chất thải. Nước rỉ màu đen liên tục chảy ra từ các túi này, một phần thấm vào đất, một phần chảy tiếp xuống hạ lưu.

Hàng chục bãi chứa chất thải màu đen trên mặt đất.

Kế con mương là hồ chứa chất thải, một nam nhân viên của trang trại đeo khẩu trang, tay cầm ống nhựa bơm chất thải màu đen vào hồ. Cạnh đó, một thiết bị sục loãng dung dịch đang hoạt động, mặt hồ chứa sôi lên ùng ục, bốc mùi hôi thối nồng nặc. Một ống sắt được cắm xuống hồ, đầu còn lại là ống nhựa màu xanh dẫn ra các túi vải đặt trên con mương cạn.

Cuối con mương là một bãi túi vải chứa chất thải rộng hàng trăm mét vuông chìm dần xuống mặt đất, trên bề mặt là một màu đen kịt, nhớp nháp, cây cối héo úa. Nhiều vị trí khác, nước thải cũng chảy tràn lan trên mặt đất và đọng lại dưới những tán cây.

Cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý

Chiều hôm sau, ngày 29/7, phóng viên liên hệ UBND huyện Hàm Thuận Bắc cung cấp một số hình ảnh và video về việc các trang trại heo của Công ty Làng Việt Nam xả thải ra môi trường. Lãnh đạo huyện cảm ơn và đề nghị phóng viên phối hợp kiểm tra cùng Chi cục Bảo vệ Môi trường - Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh Bình Thuận, Phòng Tài nguyên Môi trường huyện Hàm Thuận Bắc và UBND hai xã Hàm Đức và Hồng Sơn.

Nước thải chảy ra môi trường.

Khi vào bên trong các trang trại, mùi hôi làm tất cả thành viên đoàn nhiều lần lấy tay bịt mũi, đặc biệt khi có mưa xuống. Tại Trang trại heo Làng Việt Nam, biên bản làm việc được lập cùng ngày, ghi nhận: “Qua kiểm tra thực tế tại khu vực hồ chứa phân (4.500m3), Công ty có sử dụng 01 đường ống mềm phi 42 bơm phân từ hồ chứa vào các túi vải địa kỹ thuật (kích thước 3x2m) lưu chứa lượng phân trên.

Đoàn nhận thấy có nước rỉ màu đen chảy ra từ các túi vải địa kỹ thuật trên thấm vào đất và chảy tự nhiên từ khu vực địa hình cao xuống thấp bên trong Trang trại; tại khu vực có dấu hiệu đào xới, san lấp dòng chảy trên… Khu vực xung quanh hồ chứa phân (4.500 m3) và khu vực xung quanh hồ sự cố 1 và đoạn cuối dòng chảy nước rỉ từ các túi vải địa kỹ thuật, có lượng chất thải rắn, màu đen tích tụ trên bề mặt đất”.

Nước thải chảy ra từ những túi vải nằm trên mặt đất.

Đoàn kiểm tra yêu cầu Công ty TNHH Làng Việt Nam: “Không được tiếp tục bơm phân vào các túi vải địa kỹ thuật. Khẩn trương khắc phục lượng nước rỉ màu đen chảy ra từ các túi vải địa kỹ thuật, không cho thấm vào đất và chảy tự nhiên trong khu vực Trang trại. Có biện pháp xử lý lượng chất thải rắn màu đen tích tụ trên bề mặt đất.

Đoàn sẽ có báo cáo lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường…; mời Công ty TNHH Làng Việt Nam làm việc; đồng thời, sau khi có kết quả làm việc, kiểm tra, sẽ có thông tin phản hồi cho Nhà báo”.

Được biết, ngày 30/7, Sở Tài nguyên Môi trường tỉnh đã có quyết định thành lập đoàn kiểm tra liên ngành, tiến hành làm việc, lấy mẫu chất thải xả ra môi trường của Trang trại heo Làng Việt Nam đi kiểm nghiệm để có hướng xử lý tiếp theo.

Ngày Nay sẽ tiếp tục thông tin khi có diễn biến mới.