Tại buổi giao lưu trực tuyến "Công nhận văn bằng do cơ sở giáo dục nước ngoài cấp cho người Việt Nam" tổ chức chiều 25/1 ở Hà Nội, ông Mai Văn Trinh, Cục trưởng Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục và Đào tạo) thông tin việc quản lý văn bằng, trong đó có văn bằng cơ sở nước ngoài cấp cho người Việt Nam được thực hiện từ cách đây 10 năm. Đến nay, khoảng 24.000 văn bằng đã được công nhận, đồng thời cũng có văn bằng chưa hoặc không được công nhận.
Tuy nhiên, hiện hệ thống văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến văn bằng chưa có phần nào bắt buộc người học phải công nhận văn bằng. "Việc công nhận văn bằng nước ngoài không phải là yêu cầu của Bộ Giáo dục mà do đề nghị của cơ quan, tổ chức, đơn vị sử dụng lao động, hoặc nhu cầu cá nhân. Bộ chỉ làm thủ tục để công nhận", ông Trinh nói.
Cục trưởng Quản lý chất lượng giáo dục chia sẻ, Bộ Giáo dục đã có những cải tiến trong suốt hai năm qua nhằm đơn giản hóa thủ tục công nhận văn bằng. Bộ xây dựng website để người có nhu cầu có thể gửi hồ sơ trực tiếp và sắp tới mọi người có thể làm thủ tục công nhận qua mạng. Hệ thống website của Bộ có tương đối đầy đủ thông tin về các cơ sở giáo dục trên thế giới và danh sách này liên tục được cập nhật. Đó đều là trường đã được xác thực, người có nhu cầu công nhận văn bằng có thể nghiên cứu trên website để đỡ mất thời gian đi lại.
Từng làm Phó vụ trưởng Giáo dục đại học 19 năm, TS Lê Viết Khuyến khẳng định suốt một thời gian dài, vấn đề công nhận văn bằng luôn nhức nhối nhưng chưa có biện pháp giải quyết triệt để. Dù Bộ đưa ra giải pháp nhưng vấn đề liên quan đến công nhận văn bằng ngày càng phức tạp. "Nếu như bây giờ chúng ta vẫn theo đuổi việc công nhận văn bằng thì sẽ rất rườm rà. Vì vậy, tôi đề nghị để việc đó cho đơn vị sử dụng lao động làm", ông Khuyến đề xuất.
Ông Trần Văn Nghĩa, Vụ trưởng Tổ chức cán bộ (Bộ Khoa học và Công nghệ) cho rằng chưa có một đơn vị nào bắt buộc làm xác nhận văn bằng, nhưng nếu không làm Vụ Tổ chức cán bộ ở đơn vị đó phải chịu trách nhiệm. Nếu như yêu cầu vị trí bổ nhiệm là tiến sĩ thì phải công nhận văn bằng.
Từng nhiều năm làm Cục phó Quản lý chất lượng (Bộ Giáo dục), ông Nghĩa nhìn nhận việc công nhận văn bằng hiện nay có hai vấn đề. Thứ nhất là hệ thống văn bằng nước ngoài không giống Việt Nam hoàn toàn. Ví dụ, một số nước có loại bằng cao hơn bằng đại học nhưng thấp hơn thạc sĩ mà ở Việt Nam không có. Vì vậy việc sắp xếp vị trí các văn bằng như thế nào cần xem xét.
Thứ hai là việc xác minh bằng thật - bằng giả. Có nhiều người làm bằng giả của các trường rất giống, cơ quan quản lý nhà nước đã phát hiện ra bằng cách liên hệ với hệ thống giáo dục nước ngoài để thẩm định. Việc xác minh cần thời gian.