Bệnh sán lợn là do người bệnh ăn phải thức ăn bị ô nhiễm có nhiễm trứng sán dây lợn hoặc ấu trùng sán lợn (như thịt lợn gạo) chưa được nấu chín kỹ. Khi người bệnh mắc phải thì ấu trùng sán lợn gạo từ đường tiêu hóa, theo máu đến các cơ, mắt hay não của người và sẽ hóa nang. Tùy thuộc vào vị trí ký sinh của nang sán mà có những biểu hiện khác nhau.
Những nguy cơ về sức mà người bệnh phải đối mặt khi bị bệnh sán lợn gồm: nang sán nằm trong cơ sẽ thấy có những u nhỏ, chắc, kích thước khoảng 1 - 2 cm hoặc bằng hạt đỗ, hạt lạc, di động dễ, không ngứa, không đau, nằm ở vị trí cơ vân, không ở trên đường đi của hạch bạch huyết. Nếu nang sán nằm trong não, người bệnh có thể bị động kinh, liệt tay, chân hay liệt nửa người, nói ngọng, rối loạn trí nhớ hoặc đau đầu dữ dội. Nếu nang sán nằm trong mắt có thể gây tăng nhãn áp, giảm thị lực hoặc mù.
Được biết, triệu chứng nhiễm sán lợn trên cơ thể người là thường không rõ rết. Để phát hiện ấu trùng sán lợn ở não và ở cơ thì phải tiến hành làm một số xét nghiệm dưới da hoặc chụp cộng hưởng từ, CT não để phát hiện bệnh. Người bệnh cần được phát hiện và điều trị sớm để tránh bệnh lây lan rộng ngoài cộng đồng.
Bệnh sán lợn chủ yếu gây những triệu chứng như đau bụng, rối loạn tiêu hóa nhẹ… khiến người bệnh dễ nhầm tưởng mình đang bị mắc những bệnh về tiêu hoá thông thường. Ngoài ra, người bệnh thường xuyên có những cảm giác khó chịu, bứt rứt, có những đốt sán tự rụng theo phân ra ngoài. Đốt sán là những đoạn nhỏ, dẹt, trắng ngà như xơ mít, đầu sán phẳng, một số trường hợp phát hiện thấy có trứng sán trong phân.
Nếu sán làm tổ trong não sẽ gây ra hiện tượng co giật và kéo theo nhiều biến chứng nghiêm trọng về sau. Còn với trẻ em sẽ làm ảnh hưởng tới vấn đề học tập và khả năng phát triển của não bộ, đồng thời cũng có thể gây ra những cơn co giật, ngất xỉu đột ngột. Chính vì thế mà người bệnh cần nắm rõ thông tin về những triệu chứng thường gặp của bệnh, để từ đó có được nhận thức đúng nhất về các dấu hiệu của cơ thể nhằm phát hiện bệnh sớm và có hướng điều trị kịp thời.
Dưới đây là khuyến cáo của Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế về 7 cách phòng tránh bệnh sán lợn:
- Không sử dụng thịt lợn ốm để chế biến thực phẩm, phải tuân thủ quy tắc “ăn chín, uống sôi”, ăn các thức ăn đã được nấu chín kỹ, chế biến hợp vệ sinh.
- Không ăn thịt lợn tái, chưa nấu chín, nem chua sống (do nguy cơ nhiễm sán dây trưởng thành); không ăn rau sống không đảm bảo vệ sinh (do có nguy cơ mắc bệnh ấu trùng sán lợn).
- Người có sán trưởng thành trong ruột phải được điều tri, không phóng uế bừa bãi.
- Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, vệ sinh cơ thể sạch sẽ.
- Thông thường, ấu trùng sán lợn sẽ chết khi được đun nấu ở nhiệt độ 75 độ C trong vòng 5 phút hoặc đun sôi trong vòng 2 phút.
- Cần quản lý phân tươi, nhất là ở những vùng có người nhiễm sán dây lợn trưởng thành; sử dụng hố xí hợp vệ sinh.
- Không nuôi lợn thả rông.
