Bức ảnh này được nhiếp ảnh gia người Mỹ James Stansfield ghi lại vào tháng 8/1987. Khoảnh khắc lịch sử trong bức ảnh được kênh National Geographic bình chọn là tấm ảnh đẹp nhất của năm 1987.
Sau ca ghép tim dài 23 tiếng đồng hồ, bác sĩ lặng lẽ ngồi theo dõi tín hiệu sinh tồn của bệnh nhân. (Ảnh: James Stansfield)
Không chỉ đơn thuần mô tả sự vất vả của nghề y mà đằng sau bức ảnh khiến cả thế giới chú ý đó là câu chuyện về y đức của bác sĩ Zbigniew Religa cũng như những mối liên hệ đặc biệt giữa người bệnh và bác sĩ.
Trang Truth Inside of You cho biết, vị bác sĩ trong bức ảnh trên là Zbigniew Religa, người Ba Lan. Ông là người thực hiện ca ghép tim đầu tiên ở Ba Lan vào năm 1985. Hai năm sau đó, ở cương vị Trưởng khoa Tim mạch tại Zabrze, ông đã quyết định tiến hành phẫu thuật cho bệnh nhân Tadeusz Zitkevits 61 tuổi sau khi người này bị nhiều bác sĩ khác từ chối do tuổi quá cao. Tỷ lệ thành công của ca phẫu thuật là rất thấp, nếu không nói là bất khả thi.
Năm 1987, khi tìm được quả tim phù hợp để ghép cho bệnh nhân, bác sĩ Regila ngay lập tức lên lịch phẫu thuật. Trong phòng mổ thiếu thốn các trang thiết bị và nhân viên y tế, trong suốt 23 tiếng đồng hồ đằng đẵng, bác sĩ Religa không ngủ, im lặng và lo lắng ngồi cạnh để theo dõi dấu hiệu sinh tồn của bệnh nhân. Phía đằng xa, ở góc phòng, một nữ y tá kiệt sức, nằm ngủ gục mệt mỏi sau ca phẫu thuật dài. Trên sàn vẫn còn vương những vết máu và những thiết bị y tế, những cuộn dây lòng thòng.
Tất cả khoảnh khắc ấy đã lọt vào ống kính của nhiếp ảnh gia James Stanfield. Ông cho biết ngày hôm sau, bệnh nhân đã hồi phục và cảm thấy khỏe mạnh trở lại. Có lẽ người cảm thấy nhẹ nhõm nhất chính là bác sĩ Religa, ông thở dài nhẹ nhõm sau khi ca ghép tim thứ hai hoàn thành tốt đẹp.
Qua bức ảnh, ngoài y đức của bác sĩ Religa, nhiếp ảnh gia James còn cho cả thế giới thấy một mặt khác của y học hiện đại – có thể thực hiện được những điều tưởng chừng như bất khả thi. Dù khó khăn, tốn thời gian và công sức nhưng vị bác sĩ đã cố gắng đến cùng để cứu giúp người bệnh. Người được cấy ghép tim còn sống lâu hơn bác sĩ, đó chính là minh chứng cho sự thành công của ca phẫu thuật.
Sau ca ghép tim này, bác sĩ Regila cống hiến cho ngành y của đất nước cho tới khi qua đời vào năm 2009. Cả bệnh nhân Zitkevits lẫn nhiếp ảnh gia James đều tới dự đám tang của ông.
Ông Zitkevits luôn giữ bức ảnh bên mình như lá bùa hộ mệnh.
Zitkevits năm nay đã 90 tuổi, ông chưa bao giờ quên người thầy thuốc đã cứu mạng mình năm xưa và luôn giữ tấm ảnh như lá bùa hộ mệnh bên mình.
Xuân Mai