Theo quy định tại Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND các cấp, người ứng cử ĐBQH phải đáp ứng được các tiêu chuẩn của ĐBQH quy định tại Luật Tổ chức Quốc hội (Điều 2 Luật số 57/2014/QH13 ban hành ngày 20/11/2014).
Theo Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo công tác bầu cử UBTƯ MTTQ Việt Nam Hầu A Lềnh, để trở thành ĐBQH trước hết mỗi ứng cử viên (người được giới thiệu ứng cử hoặc tự ứng cử), phải tôn trọng các tiêu chuẩn được quy định trong các văn bản pháp luật, đồng thời phải thực sự tiêu biểu về năng lực, đạo đức để xứng đáng đại diện cho tiếng nói, nguyện vọng của cử tri cả nước.
Về việc tự ứng cử ĐBQH khóa XV, trao đổi với báo chí mới đây, ông Hầu A Lềnh cho biết người tự ứng cử gửi đơn và hồ sơ đến Ủy ban Bầu cử cấp tỉnh, thành phố nơi mình cư trú hoặc công tác thường xuyên.
Đối với cán bộ, công nhân, viên chức tự ứng cử trong bộ máy Nhà nước thì theo quy định người đó phải được cơ quan, đơn vị quản lý xác nhận đồng ý thì cá nhân mới tiếp tục nộp hồ sơ.
Với cá nhân tự ứng cử sẽ căn cứ theo các quy định pháp luật, hướng dẫn về bầu cử để làm đơn gửi đến Ủy ban Bầu cử cấp tỉnh, thành phố liên quan.
Sau khi nhận và xem xét hồ sơ nếu thấy hợp lệ thì Ủy ban Bầu cử cấp tỉnh, thành phố chuyển hồ sơ của người tự ứng cử tại địa phương đến Hội đồng Bầu cử quốc gia; chuyển danh sách trích ngang lý lịch, bản sao tiểu sử tóm tắt và bản kê khai tài sản, thu nhập của người tự ứng cử tại địa phương đến Ban Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, thành phố để đưa vào danh sách hiệp thương.
Cũng theo ông Hầu A Lềnh, ứng cử là quyền của công dân. Quyền tự ứng cử không bị hạn chế, người được giới thiệu ứng cử và tự ứng cử đều có quyền lợi như nhau và các cơ quan Nhà nước có trách nhiệm tạo điều kiện cho họ tham gia.
Liên quan đến cuộc bầu cử ĐBQH khóa XV và đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026, tại phiên họp thứ 3 Hội đồng Bầu cử quốc gia vào chiều ngày 3/3, Chủ tịch Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Bầu cử quốc gia Nguyễn Thị Kim Ngân nhấn mạnh từ nay đến ngày bầu cử (23/5/2021) thời gian không còn nhiều, công việc còn lại rất lớn.
Do đó, việc triển khai công tác bầu cử cần tiếp tục thực hiện khẩn trương, thận trọng, tạo cơ sở để việc lãnh đạo, chỉ đạo cuộc bầu cử trên phạm vi cả nước đạt được mục đích, yêu cầu, bảo đảm nhân dân, cử tri cả nước được tham gia ứng cử, bầu cử một cách dân chủ, công bằng theo đúng quy định của pháp luật.