Hippomane mancinella hay Machineel là một loại cây nhiệt đới hiếm, được tìm thấy ở vùng Nam Florida (Mỹ), vùng biển Caribbean hay phía Bắc của Nam Mỹ.
Manchineel nguy hiểm tới mức con người phải đặt biển khuyến cáo khắp nơi, yêu cầu người dân tránh xa chúng ít nhất 6m, không ăn quả và tránh để nhựa của loài cây này dính lên da.
 |
Nhựa màu trắng của cây manchineel là chất cực độc. Chỉ một giọt nhựa rơi vào da có thể khiến da rộp lên, gây viêm và bỏng. Rất nhiều người qua đường vô tình đứng dưới bóng cây để trú nắng hoặc trú mưa và bị nhựa cây rơi vào gây ra bỏng nặng. Vỏ cây này lại càng độc. Nếu đốt củi cây này sẽ gây ra khói khiến mù tạm thời.
Năm 1521, người Tây Ban Nha đã sang Mỹ xâm lược đã bị người dân kháng cự, chống trả bằng cách bắn tên tẩm nhựa cây Manchineel. Không có một ai sống sót khi trúng phải loại độc tố này.
 |
Cây sản xuất ra một loại sáp màu trắng đục có sức mạnh kinh khủng như… axit. Theo nhiều nghiên cứu, phản ứng nghiêm trọng nhất được tạo ra bởi phorbol. Đây là một hợp chất hữu cơ thuộc họ diterpene có khả năng gây kích ứng da mạnh.
Bởi phorbol rất dễ tan trong nước nên mỗi khi trời mưa, Machineel có thể gây ra tình trạng bỏng nặng cho các du khách và khi chạm vào mắt có thể gây mù.
 |
Mặc dù là một trong những loài cây kịch độc nhưng Machineel cũng đem lại những lợi ích nhất định. Machineel góp phần bảo vệ hệ sinh thái. Chúng đóng vai trò như hệ thống chắn gió và chống xói mòn tự nhiên, đặc biệt trong tình trạng nước biển dâng cao và bão biển đe dọa sự sống trên đất liền.
Chất độc của cây Machineel được tận dụng để làm nên những đột phá trong khoa học như tìm ra thuốc trừ sâu an toàn hay thuốc giảm đau. Machineel có thể phát triển cao đến 15m và thường được khai thác để làm đồ nội thất.
Người dân địa phương ở Nam Mỹ từng hàng trăm năm nay đã cẩn thận cắt gỗ và phơi khô cây Machineel dưới ánh Mặt trời để trung hòa độc tố. Từ đó, một số sản phẩm làm từ vỏ cây trở thành các bị thuốc dân gian.
Đăng Nguyễn
