Trước thực trạng trên, phóng viên Ngày Nay đã nhập cuộc điều tra, tìm hiểu và thu về vô số kết quả đo, khám mắt của nhiều cơ sở khác nhau. Càng bất ngờ hơn trước những chiêu trò “vẽ bệnh” mà nhân viên bệnh viện, phòng khám, cơ sở kính thuốc đưa ra. Chưa kể, khi đo khám cắt kính, phóng viên đã mua phải “kính thuốc” không rõ nguồn gốc xuất xứ từ những bệnh viện lớn như BV Mắt TPHCM, Trung Tâm Hoà Hảo…
Bài 1: Bỗng dưng bị... "loạn" thị
Trong một ngày, nếu bạn đến các cơ sở mắt kính, bệnh viện, khoa mắt khác nhau để đo thị lực.... thì bạn sẽ “loạn thị” khi nhận được không chỉ các số đo khúc xạ khác nhau, mà còn cả trục đo mắt của kính cũng khác nhau.
Đo 3 nơi, ra 3 kết quả khác nhau
Sau khi tiếp nhận thông tin từ bạn đọc phản ánh, phóng viên Ngày Nay quyết định nhập cuộc tìm hiểu. Nhằm đảm bảo cho việc đo khám mắt và đo tật khúc xạ, chiều 13/4, phóng viên Ngày Nay trực chỉ trung tâm Medic Hoà Hảo, một trong những địa chỉ khám sức khoẻ, chẩn đoán, điều trị được xem là bậc nhất trong nhiều năm qua không chỉ của TP.HCM mà còn của khu vực cũng như của cả nước với trạng thái tinh thần và sức khoẻ bình thường ổn định.
Sau khi thực hiện việc kê khai thông tin dịch tễ Covid-19 và điền vào mẫu đăng ký làm thủ tục khám, đo thị lực tại khu tầng trệt Trung tâm Hoà Hảo, phóng viên được nhân viên quầy tiếp nhận hướng dẫn lên quầy thu phí, trên lầu 1 của Medic để đóng tiền khám Mắt. Tại đây, nhân viên quầy thâu ngân của Trung Tâm Medic đề nghị đóng 150.000 đồng chi phí khám Mắt và sau đó hướng dẫn lên phòng khám Mắt tại Lầu 2.
Tại phòng khám Mắt, phóng viên được nhân viên yêu cầu ngồi xuống chiếc ghế đặt kế bên bàn và lần lượt dùng vật che một bên mắt để đọc chữ trên bảng hiệu đặt cách nơi phóng viên đo thị lực khoảng chừng 5 mét. Kết quả thị lực của lần đo này là 2/10 cho cả hai mắt.
Sau đó, nhân viên này tiếp tục đưa “vật che mắt” có gắn mắt kính tròn một bên và yêu câu đọc lại chữ trên bảng. Lần này, với sự hỗ trợ của dụng cụ, thị lực phóng viên đã “cải thiện hơn” vì đọc được các chữ trên bảng tới hàng thứ 7 và thứ 8. Sau đó, nhân viên này chỉ cho phóng viên đi vào phía trong phòng khám để gặp bác sĩ.
Vừa gặp phóng viên, bác sĩ ngay lập tức tiến hành “khai thác bệnh sử”. Sau khi nghe trình bày triệu chứng, nữ bác sĩ hướng dẫn phóng viên đặt cằm vào máy kiểm tra mắt (sinh hiển vi) lần lượt nhắm, mở mắt từng bên. Chừng 2 phút, mọi chuyện xong xuôi. Phóng viên được bác sĩ chỉ ra gặp lại nhân viên ngồi bên ngoài để được hướng dẫn.
Theo hướng dẫn của nhân viên này, phóng viên cầm theo kết quả, phiếu chỉ định lên lầu 4 của Trung tâm Medic để đo khúc xạ. Tại phòng đo thị lực, sau khi liếc qua “hồ sơ bệnh án” y sĩ tên H. ở phòng này tiến hành kiểm tra thị lực cho phóng viên thêm một lần nữa và kết luận: “ mắt phải cận -2 độ. Mắt trái cận -1,5 độ. Nếu không muốn tăng độ hay muốn nhìn xa, rõ ban đêm thì phải cắt kính. Tôi sẽ làm kính cho anh, nhưng do anh lần đầu cắt kính nên tôi trừ hao đi thì mắt phải cận là -1,75 độ, loạn +0,75, trục 20 và mắt trái cận -1,25 độ, loạn – 0,50, trục 177”.
Sau khi nhận kính đã cắt theo hồ so đo, khám, phóng viên đeo kính trở lại phòng khám Mắt để nhận kết luận cuối cùng thì không hiểu sao, đâu óc trở nên choáng váng, chân đi bước thấp bước cao.
Cảm giác không ổn, nên sau khi rời Trung Tâm Hoà Hảo, phóng viên đã đến bệnh viện Mắt TPHCM để thực hiện việc khám, đo thị lực là cắt kính tương tự.
 |
Phóng viên Ngày Nay vào vai đi đo mắt. |
Tại phòng đo tật khúc xạ của bệnh viện Mắt TPHCM, sau khi đo tật khúc xạ, nam kỹ thuật viên Bệnh viện Mắt đưa cho phóng viên kết luận có chỉ số đo khác biệt với thông số của Medic. Cụ thể, mắt phải bị cận -1,25 độ, loan -0,5, trục 110; mắt trái cận -0,75 độ, loạn -0,75 và trục 75. Và hướng dẫn phóng viên ra trưng bày kính quầy phía ngoài phòng đo để cắt kính.
Khi thấy 2 cặp kính mình cắt về có thông số khác nhau cả vệ độ cận, loạn và trục, 2 ngày sau, phóng viên quyết định tới khám và đo thị lực tại một phòng khám đa khoa nằm cuối đường Trương Định, Quận 3, TP.HCM. Tại đây, bác sĩ phòng khám lại cho biết mắt phóng viên bị tật khúc xạ với các thông số Mắt phải cận -1,50, loạn -0,50, trục 110; mắt trái cận -0,75, loạn -0,50 trục 80. Điều đáng nói là bác sĩ kê toa chỉ viết tay lên một mảnh giấy các thông số khúc xạ của tôi chứ không nhập, in toa máy tính với lý do “in toa thì sẽ phải đóng tiền hơn một trăm ngàn đồng”.
 |
Đo cả hai mắt có loạn thị, nhưng khi cắt kính lai sai độ cận, không có độ loạn và không đúng độ chiết xuất 1.60 như khi giới thiệu kính tai Medic Hoà Hảo. |
Cận, loạn lệch 1 độ, trục lệch tới hàng trăm
Không chỉ người đi đo khám mắt lần đầu như phóng viên phải nhận kết quả đo 3 nơi 9 chỉ số cận loạn trục khác nhau mà với cả người từng đeo kính lâu năm đi khám, đo thị lực lại cũng cho ra kết quả khác nhau.
 |
Một cửa hàng mắt kính lập lờ bảng hiệu với dòng chữ "Mắt kính BV Điện Biên Phủ". |
Trường hợp chị chị B.K.T., là một ví dụ. Chị B.K.T. kể, ngày 25/8/2020, do mắt có dấu hiệu mờ, mỏi... chị T. tìm tới phòng khám đa khoa V Nằm cuối đường Trương Định, quận 3, TP.HCM để khám mắt. Tại đây, sau khi kiểm tra lâm sàng, dùng máy đo lần lượt cả hai mắt rồi đối chiếu với kết quả đo thị lực tại bệnh viện Mắt TPHCM cùng với kính mà chị T. đang đeo (kính có từng đo thông số là mắt phải cận -0,75 loạn -0,50 trục 90; mắt trái cận -1,25, loạn -0,50 và trục 90). Bác sĩ phòng khám V... cho biết “tình hình hai mắt bị tật khúc xạ (H.52.6/ khô mắt) nhưng chưa ghi nhận diễn tiến, thay đổi về thông số thị lực khi mang kính. Do đó, chị T., ra về với toa thuốc gồm 2 loại: 1 Regatonic (L-Citruline 10m + B6 25Mg+ Vitamin E 25mg) 10 viên và Natri Hyaluronat 0,1% (Sanlein 0.1 EYE DROP 1 Lọ. Một sự trùng hợp khó hiểu là, cũng như lần phóng viên tới đo thị lực, bác sĩ phòng khám V không cung cấp phiếu đo tật khúc xạ cho chị T. dù trước đó chị T. đã đóng 400.000 khám, đo thị lực mắt.
Không an tâm với kết quả trên, chị T. tiếp tục tới đo, khám mắt tại cơ sở mắt kính T.N trên đường Lý Thường Kiệt, quận 10 thì được “bác sĩ” cơ sở mắt kính này chỉ định cắt theo thông số sau : mắt phải cận -2,25; loạn -0,75; trục 100; Mắt trái cận -2,25; loạn -1,00, trục 92, khoảng cách đồng tử 58. Dù phải bỏ ra 740.000 đồng cắt cặp mắt kính Hàn Quốc nhưng đeo vào vẫn như người say, chị T. lại tìm tới khám, đo mắt tại bệnh viện Mắt Quốc tế Việt Nga.
Kết quả đo tật khúc xạ tại bệnh viện Quốc tế Việt Nga khiến chị T. tiếp tục choáng váng vì thị lực không kính lần lượt là: Mắt phải cận -1,75; loạn -1,25; trục 105; Mắt Trái cận -2,5; loạn -0,75; trục 95.
Cầm kết quả chẩn đoán của chúng tôi tại Trung Tâm Hoà Hảo Medic, Bệnh viện Mắt TPHCM và phòng khám đa khoa V... cũng như kết quả của chị T. cung cấp từng khám tại phòng khám V..., Bệnh viện Mắt quốc tế Việt Nga và một cửa hàng mắt kính trên đường Lý Thường Kiệt, quận 10, một số bác sĩ chuyên khoa mắt, kỹ thuật viên và thợ cắt kính đều cho biết: “số đo độ cận, loạn, trục của phóng viên và chị T. tại 3 cơ sở đều cho ra 3 kết quả khác nhau.
Nếu như các thông số cận loạn chỉ lệch nhau trên dưới 1 độ đáng ngại hơn thì Trục (Axit) đo được tại các cơ sở uy tín trên lại có sai số, chênh lệch vô cùng lớn. Cụ thể như, trục mắt phải trái của phóng viên đo được tại Trung tâm Hoà Hảo đo được lần lượt là : mắt phải 20, mắt trái 177; Trong khi tại bệnh viện Mắt TPHCM lại đo được trục mắt phải là 110, mắt trái là 75; tại phòng khám V... thì trục là 110 và 80.”.
Tuy không đưa ra được ai đúng ai sai, hay cả 3 đơn vị đều sai, nhưng các “chuyên gia” trên đều cho rằng “trong quá trình khám, đo thị lực, để điều trị hiệu quả cho người bị tật khúc xạ, ngoài việc đo đúng độ cận, viễn loạn để “tiên lượng” tròng kính phù hợp thì bác sĩ, kỹ thuật viên còn phải đo chính xác được trục của mắt. Việc đo sai trục (chỉ khoảng 10 độ) sẽ khiến người mang kính không đạt được hiệu quả như mong muốn lại còn gây ra “tác dụng phụ” như chóng mặt, nhìn mờ...”.
Không chỉ có sự khác nhau về kết quả, thông số đo cận, loạn, trục mà việc đo khám tật khúc xạ tại mỗi cơ sở lại theo một quy trình khác nhau.
(Bài 2: Loạn cả quy trình đo khám)
