Những điều cần biết để hiểu rõ về quy định cách ly đối tượng F1, F2

Nhịp sống đời thường tại khu cách ly Trung đoàn 834 Vĩnh Phúc. (Ảnh: Hoàng Hùng/TTXVN)

Theo đánh giá của Bộ Y tế, đợt dịch COVID-19 lần thứ 4 có diễn biến phức tạp hơn và khả năng sẽ kéo dài hơn các đợt dịch trước do biến chủng của virus lây lan nhanh, khó kiểm soát, diễn ra trên diện rộng, nhất là ở khu công nghiệp.

Cùng với dịch bùng phát tại nhiều tỉnh, thành phố, hiện nay đối tượng thuộc diện được đưa đi cách ly hay cách ly tại nhà không ngừng gia tăng nhanh chóng... Chính vì vậy, cách ly đang là vấn đề mà rất nhiều người dân quan tâm cũng như là một nội dung thường xuyên được Thủ tướng Chính phủ, các thành viên trong Ban Chỉ đạo Quốc gia về phòng chống dịch bệnh COVID-19 nhắc nhở, chấn chỉnh, lưu ý.

Bên cạnh thực hiện việc cách ly được diễn ra an toàn, nghiêm túc, không xảy ra lây nhiễm chéo trong khu cách ly tập trung. Việc thực hiện triển khai sàng lọc các F để không lọt, sót các trường hợp trong diện cách ly cũng như đảm bảo người trong diện cách ly cần phải thực hiện đúng các quy định đang được đặt ra cấp bách.

Muốn vậy, cần phải hiểu cho đúng về các trường hợp thuộc diện tự cách ly (F2), cách ly tập trung (F1) cũng như kiểm soát chặt chẽ các đối tượng này để không làm lây lan nguồn bệnh (nếu có) để triển khai tốt việc giám sát trong cách ly trong bối cảnh dịch bệnh gia tăng và đã có nhiều trường hợp nhiễm COVID-19 vì những lỗ hồng ở khâu giám sát cách ly.

Giải phóng F2 có quá sớm?

Trước diễn biến phức tạp của dịch COVID-19, việc phân loại, cách ly người nhiễm, nghi nhiễm và tiếp xúc với người nhiễm, nghi nghiễm có ý nghĩa quan trọng để khoanh vùng dịch, hạn chế dịch bệnh lây lan trong cộng đồng.

Chị T.T.B. ở Chung cư Handico (Vĩnh Tuy) cho hay liên quan đến việc cách ly y tế một số đối tượng để phòng chống dịch bệnh COVID-19 ở phường Vĩnh Tuy nhiều người dân như chị cảm thấy còn nhiều lo lắng.

Chị B. dẫn chứng như ngày 13/5/2021, Trưởng Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh phường Vĩnh Tuy ra quyết định về việc thực hiện cách ly chị N.T.H.H. ở tại Chung cư Handico (ngõ 622 Minh Khai), thời gian từ ngày 13/5 đến hết ngày 24/5/2021; địa điểm cách ly tại địa chỉ nơi ở. Lịch sử dịch tễ cho thấy chị H. ngày 10/5/2021 có tiếp xúc với trường hợp F1 là P.T.S (F0 là BN3634 - nguyên Giám đốc Hancico 2).

Thế nhưng, chị B. bàng hoàng khi chỉ ngay ngày hôm sau, 14/5, Trưởng Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh phường Vĩnh Tuy đã ra quyết định về việc hủy bỏ việc áp dụng cách ly y tế phòng chống dịch với chị N.T.H.H. Trong bản quyết định ghi rõ lý do: Kết quả xét nghiệm trường hợp F1 là P.T.S âm tính ngày 13/5/2021.

Chị B. bức xúc cho rằng hiện nay dịch bệnh lây lan nhanh, việc hủy quyết định cách ly với trường hợp chị H. như vậy là quá sớm và có thể khiến công tác phòng chống dịch không an toàn, lý do là mặc dù ngày 13/5 chị P.T.S có kết quả xét nghiệm âm tính song điều này cũng không có nghĩa loại trừ được việc có thể bị dương tính khi thời gian ủ bệnh của nhiều trường hợp là khá lâu (có thể lên tới hơn 20 ngày). Nhiều người trong chung cư của chị cũng cảm thấy vô cùng lo lắng...

Người dân tại một chung cư ở Minh Khai tạm thời không di chuyển do có ca nghi mắc COVID-19. (Ảnh: Thanh Tùng/TTXVN)

Trong khi đó, việc cách ly đối với trẻ nhỏ là F1 cũng còn nhiều bất cập. Theo phản ánh của người dân, hiện theo quy định của cơ quan y tế thì trẻ dưới 5 tuổi là F1 sẽ phải được quản lý cách ly tại nơi ở, không đưa lên các khu cách ly tập trung. Tuy nhiên, ở nhiều nơi (xã, phường) lại không chấp thuận cho việc trẻ cách ly tại nhà mà phải đưa lên khu cách ly tập trung... Chính điều này đã gây khó khăn cho người dân, nhất là đối với các trẻ nhỏ bởi lứa tuổi này vô cùng nhạy cảm và cần phải có sự chăm sóc đặc biệt.

Trường hợp chị T. ở tại một cung cư ở phường Đông Ngạc, Bắc Từ Liên, Hà Nội phản ánh hai mẹ con chị ngày 14/5 có đi cùng thang máy với một trường hợp F0 nên trở thành F1 và phải bị đưa đi cách ly tập trung. Thế nhưng, khi hai mẹ con chị được đưa đến khu cách ly thì cháu bé (dưới 5 tuổi) lại không được tiếp nhận, bởi quy định "trẻ nhỏ dưới 5 tuổi là F1 được cách ly tại nhà." Cháu bé sau đó bị tách khỏi mẹ và đưa quay trở về khu chung cư, song chính quyền sở tại cũng không đồng ý tiếp nhận để cháu bé cách ly tại nhà... Sự việc cứ nhùng nhằng từ chiều cho đến tận 12h đêm, hai mẹ con mới được đưa đi cách ly tập trung.

Liên quan đến vấn đề này, ông Khổng Minh Tuấn-Phó Giám đốc Trung tâm kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, cho biết việc giải phóng cách ly với đối tượng F2 thuộc quyền quyết định của Ban chỉ đạo phòng chống dịch bệnh COVID-19 quận, huyện, xã phường. Đây là những đơn vị chịu trách nhiệm cao nhất về những quyết định họ đưa ra, theo các hướng dẫn chi tiết về chuyên môn đã có của ngành y tế.

Ông Tuấn cho hay theo hướng dẫn của Bộ Y tế, khi F1 đã có kết quả âm tính sẽ giải phóng F2, tuy nhiên trong tình hình hiện nay dịch bệnh rất phức tạp, đặc biệt đối với các ổ dịch liên quan đến những bệnh nhân có lịch trình phức tạp hay yếu tố dịch tễ chưa rõ ràng như BN3634 (ông Thanh-Nguyên Giám đốc Hacinco) thì các Ban chỉ đạo của các địa phương tuỳ tình hình cụ thể để có những quyết định sao cho phù hợp.

“Về thời gian cách ly các đối tượng, CDC Hà Nội cũng không thể can thiệp được bởi quyền quyết định thuộc Ban chỉ đạo phòng chống dịch của quận, huyện, xã, phường, còn thành phố quản lý trên cơ sở các Ban chỉ đạo đó làm phải theo quy định, quyết định của Bộ Y tế,” ông Tuấn nhấn mạnh.

Thí điểm cách ly F1 tại nhà

Từ ngày 29/4/2021 đến ngày 25/5, Việt Nam đã có 30 tỉnh thành có người nhiễm SARS-CoV-2.

Theo thống kê từ Bộ Y tế, ngày 25/5, tổng số người tiếp xúc gần và nhập cảnh từ vùng dịch đang được theo dõi sức khỏe (cách ly): 165.935 người, trong đó cách ly tập trung tại bệnh viện: 5.307, cách ly tập trung tại cơ sở khác: 35.896 người, cách ly tại nhà, nơi lưu trú: 124.732 người.

Việc xuất hiện biến chủng mới của Ấn độ có khả năng lây nhiễm nhanh hơn, khiến người mắc mới COVID-19 tăng nhanh và số trường hợp phải cách ly ngày càng nhiều hơn.

Tại cuộc họp Ban chỉ đạo Quốc gia phòng chống dịch COVID-19 gần đây, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị các tỉnh Bắc Ninh, Bắc Giang thí điểm cách ly F1 tại nhà trong trường hợp có nhiều người bị nhiễm và các khu cách ly tập trung không đáp ứng đủ. Phó Thủ tướng giao 2 tỉnh thí điểm quy mô nhỏ kết hợp giám sát bằng công nghệ thông tin và cộng đồng.

Phó giáo sư Trần Đắc Phu - Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp Sự kiện y tế công cộng, đánh giá trong bối cảnh số ca F1 tại các khu công nghiệp ngày càng đông, việc cho phép cách ly F1 tại nhà là chủ trương hoàn toàn phù hợp trong tình hình mới.

Hai trường hợp mẹ con tại khu cách ly Trung đoàn 834 Vĩnh Phúc. (Ảnh: Hoàng Hùng/TTXVN)

Theo Phó giáo sư Phu, hầu hết F0 tại Bắc Giang được phát hiện trong các khu công nghiệp, đây là nơi có mật độ đông, tiếp xúc rất lớn nên khi có 1 ca dương tính có thể phải cách ly hàng trăm F1.

Cách ly tập trung cùng lúc hàng nghìn F1 khiến lực lượng chức năng khó khăn trong sắp xếp chỗ ăn ở, phục vụ sinh hoạt, nếu lên tới hàng trăm nghìn F1 thì không đủ cơ sở vật chất. Trường hợp cách ly tập trung không đảm bảo sẽ làm lây nhiễm chéo, rất nguy hiểm. Vì vậy, cần tính đến phương án cách ly F1 tại nhà khi đảm bảo đầy đủ các điều kiện an toàn phòng chống dịch.

Tuy nhiên, Phó giáo sư Phu cũng lưu ý để đảm bảo an toàn, các nơi cần phải phân loại F1, trường hợp nào nguy cơ cao hơn thì phải đưa cách ly tập trung bắt buộc, trường hợp ít nguy cơ hơn thì cách ly tại nhà.

Bên cạnh đó, chỉ cách ly tại nhà với các gia đình có đủ điều kiện cơ sở vật chất như có phòng riêng, thông thoáng, khu vệ sinh khép kín, có xà phòng rửa tay, thùng rác có nắp đậy… và thực hiện theo đúng hướng dẫn về vệ sinh cá nhân của ngành y tế.

Khi cách ly tại nhà, người cách ly đặc biệt lưu ý thu gom khẩu trang, khăn, giấy lau mũi miệng vào túi đựng rác thải riêng để xử lý theo quy định.

Đặc biệt, chính quyền địa phương phải có trách nhiệm giám sát chặt và theo dõi sức khỏe người cách ly tại nhà; có trách nhiệm thu gom, xử lý rác thải hàng ngày đúng quy định phòng dịch bệnh. Nhân viên y tế có trách nhiệm hướng dẫn gia đình các quy định, cách thức theo dõi sức khỏe, thu gom rác, khử trùng nhà cửa…

Phó giáo sư Phu cho rằng nếu triển khai tốt việc cách ly F1 tại nhà sẽ vừa giảm gánh nặng cho cơ quan chức năng, tiết kiệm ngân sách vừa tạo điều kiện cho người cách ly được sinh hoạt trong môi trường gia đình./.