Cuộc sống ở những khu ổ chuột nằm giữa thủ đô Manila, Philippines cực kỳ khắc nghiệt, và chỉ riêng việc có được bữa ăn trên bàn mỗi ngày đã là một thách thức lớn. Điều này khiến cho món pagpag trở nên cực kỳ phổ biến.
Cụm từ "pagpag" theo tiếng địa phương chỉ bụi bẩn từ quần áo hay thảm mà một người rũ ra, nhưng ở các khu ổ chuột nó có nghĩa là thịt được thu gom lại từ các bãi rác, đem làm sạch và nấu lại để thành những suất ăn giá rẻ.
Pagpag từ lâu đã trở thành một món ăn đặc trưng của người dân sống trong các khu ổ chuột trên khắp Philippines, nhưng thời gian gần đây nó đã trở thành một nghề kinh doanh khá ổn định cho những người đi nhặt rác hoặc các chủ cửa hàng ăn bình dân - những người thu mua thịt giá rẻ và tái chế nó thành nhiều món ăn khác nhau.
Những người nhặt rác ban đầu chỉ tập trung vào việc thu gom sắt vụn và nhựa thì giờ tập trung thu gom đồ ăn bị vứt bỏ mà các chuỗi nhà hàng đồ ăn nhanh hoặc siêu thị bỏ đi. Số thịt này sau đó được họ lọc hết xương, bụi bẩn và gói trong những túi nhựa lớn để đem bán.
Một túi nhựa chứa đầy thịt pagpag thường được những người thu gom rác bán với giá 20 peso (0,5 USD) và đủ để các chủ cửa hàng bình dân trong khu ổ chuột chế biến thành những suất ăn giá rẻ - khoảng 10 peso (0,25 USD) mỗi suất.
Nhưng trước khi nấu lại số thịt pagpag này, nó được các đầu bếp rửa sạch để loại bỏ bất cứ thứ rác rưởi nào còn bám bên trên, hoặc xương còn dính lại trong thịt. Sau đó, pagpag được trộn với vô số các loại tương, gia vị và rau củ để làm tăng hương vị trước khi được chuyển cho thực khách.
"Với kiểu cuộc sống mà chúng tôi đang có, thì pagpag rất đáng quý. Khi bạn mua một túi thịt này chỉ với vài peso, bạn có thể nuôi sống cả một gia đình trong một ngày" - Reuters dẫn lời một cư dân khu ổ chuột ở Manila, nói.
Pagpag trước đây không phổ biến như hiện tại, nó từng được xem là "lựa chọn cuối cùng" của người dân khu ổ chuột trong những ngày mà họ không thể kiếm đủ tiền để mua gạo nuôi thân. Nhưng trong bối cảnh lạm phát giá thực phẩm hiện nay, khi mà thức ăn ngày càng đắt đỏ hơn, thì pagpag lại trở thành bữa ăn hàng ngày của rất nhiều hộ gia đình nghèo ở Philippines.
Thậm chí ngay cả khi thứ thịt thải này đã có vết cắn dở của ai đó trước khi bị cho vào sọt rác, thì một số những thực khách thường xuyên của pagpag vẫn tin rằng món ăn này an toàn vì chúng đã được rửa sạch trước khi nấu lại. Những người khác thậm chí còn xem pagpag là một món mỹ vị và đầy dinh dưỡng, dù chính quyền các cấp ở Philippines coi nó là mối đe dọa về sức khỏe.
Theo chính quyền Philippines, thực phẩm bỏ đi đôi lúc được phun chất tẩy trước khi bị cho vào thùng rác và đôi lúc nó mang theo những chủng vi khuẩn đáng sợ như Salmonella do tiếp xúc với nhiều loại rác thải khác nhau trong một khoảng thời gian dài.
Ông Salome Degollacion, một người lớn tuổi sinh sống trong khu ổ chuột Helping Land, thuộc thủ đô Manila, từng nói trong một cuộc phỏng vấn với hãng CNN rằng ông từng chứng kiến nhiều người chết vì ăn pagpag, nhưng khi người dân không còn lựa chọn nào khác, họ buộc phải chấp nhận rủi ro.
"Sự trớ trêu đối với dân nghèo là phải những thứ mà người khác vứt khỏi đĩa ăn của họ. Nhưng đó là cách mà những người nghèo nhất trong số những người nghèo như họ sinh tồn" - Melissa Alipalo, chuyên gia phân tích phát triển xã hội của Philippines, cho hay.
"Họ buộc phải có thói quen ăn uống nguy hiểm tới tính mạng như vậy bởi đơn giản là họ không có tiền để mua thực phẩm" - Maria Theresa Sarmiento, quảng lý vấn đề sức khỏe dinh dưỡng thuộc Quỹ Cộng đồng Philippines, nói thêm.
Trong khi chính quyền Philippines chưa thể đưa ra được một giải pháp hữu hiệu giải quyết vấn đề này, thì sự nổi tiếng gượng ép của món pagpag ngày càng đi lên, và kéo theo đó là một mối đe dọa nghiêm trọng tới sức khỏe của cộng đồng người dân các khu ổ chuột.
