Mới đây, nhà khảo cổ học Brandi MacDonald từ Đại học Missouri (Mỹ) và các cộng sự thâm nhập sâu vào ba hệ thống hang động dọc theo dải bán đảo Yucatán của Mexico để tìm hiểu nguyên nhân xuất hiện các dụng cụ đào đất son như đá búa, búa đóng cọc nhỏ làm từ măng đá, vật đánh dấu để hỗ trợ những người khai thác định hướng trong hang động rộng mênh mông...
Họ phát hiện ra sự tồn tại của gỗ cháy, được dùng thắp sáng các khu vực khai thác có niên đại khoảng 10.000 - 12.000 năm. Đây chính là bằng chứng lâu đời nhất về việc khai thác đất nung ở châu Mỹ, báo cáo trên Science Advances ngày 3/7 cho biết.
Đất son có khá nhiều công dụng đối với người châu Mỹ cổ đại. Họ dùng nó để làm chất khử trùng, kem chống nắng, chất nhuộm da, vẽ cơ thể và các mục đích khác.
Các thợ lặn trước đó tìm thấy ít nhất 10 bộ xương người trong hang động Yucatán cũng có niên đại khoảng 12.000 năm, trước khi nước biển dâng cao làm ngập các khoang ngầm. Cùng với bằng chứng về tàn dư của việc khai thác đất son đỏ cổ xưa, nhóm nghiên cứu tin rằng, đây có thể là di cốt của các thợ mỏ chết trong quá trình khai thác.
Nhóm thợ lặn khám khá những lối ngầm dài khoảng 7km ở 3 hệ thống hang động riêng biệt. Trong đó, có một loạt các đường hầm dài khoảng 900m chứa đựng nhiều bằng chứng về việc khai thác đất son. Các nhà khoa học cho biết, các mẫu đất son có màu đỏ tươi ở đường hầm này hội đủ các tiêu chuẩn hóa học để làm sơn.
