Trại hè đang dần chiếm được nhiều thiện cảm của các bậc phụ huynh thay thế cho các lớp học hè truyền thống. Mặc dù chi phí bỏ ra cho mỗi khóa học hè, ở Việt Nam hay nước ngoài có phần tương đối cao, nhưng lợi ích mang lại được nhận định là xứng đáng với lợi ích trong việc phát triển thể chất, kỹ năng, tư duy hay mỹ cảm.
______________________
Trại hè là hoạt động được tổ chức ngắn hạn từ vài ngày, vài tuần đến vài tháng, thường diễn ra từ tháng 5 đến tháng 8. Không chỉ là nơi tập trung vui chơi cho thiếu nhi trong lúc nghỉ hè, trại hè ngày nay được nới rộng về quy định tuổi tác cũng như hình thức tổ chức. Những loại hình trại hè phổ biến với phụ huynh Việt Nam, có thể kể đến là Trại hè Quốc tế (hay Trại hè tiếng Anh), Trại hè Công nghệ, Trại hè Quân đội, Nghệ thuật, Thể thao, Về quê, Hướng nghiệp... Mặc dù mọi loại hình trại hè đều lồng ghép việc phát triển toàn diện, nhưng mỗi một loại hình sẽ có những mục tiêu và hoạt động đặc thù, trở thành tiêu chí để phụ huynh và các con chọn lựa và có một mùa hè đầy ý nghĩa.
 |
Lựa chọn hàng đầu trong tất cả mọi loại hình chính là Trại hè tiếng Anh với mục tiêu rèn luyện ngôn ngữ (chiếm 60%-80% thời lượng), kết hợp hài hòa với học kỹ năng, vận động thể thao, tham quan du lịch. Một trại hè 2-4 tuần được kỳ vọng giúp các trại viên cải thiện kỹ năng giao tiếp, tăng cường vốn từ vựng và phản xạ một cách nhanh chóng, đồng thời tăng cường sự tự tin dám thể hiện của các em trong một môi trường hoàn toàn mới mẻ.
Mặc dù ngay tại Việt Nam cũng đang vận hành những trại hè tiếng Anh, nhưng có một xu hướng tự nhiên rằng phụ huynh sẽ lựa chọn những quốc gia nơi tiếng Anh là ngôn ngữ thứ nhất như Vương quốc Anh hay Hoa Kỳ. Phụ huynh thường tiếp cận được với mọi thông tin cần thiết thông qua những buổi giới thiệu tại trường, tổ chức bởi các đơn vị tư vấn giáo dục quốc tế uy tín được cấp phép hoạt động tại Việt Nam như SiMP Education hay OBAS Group.
 |
| Trại hè của SiMP Education. |
Theo chị Hạnh Ngô, đại diện của văn phòng OBAS Group Hà Nội, tổ chức này đã kết nối được gần 60 học sinh Việt Nam đến tham dự các trại hè tổ chức tại Anh trong năm nay. Chị cho biết, học sinh Việt Nam thường được tuyển tham dự trại hè thông qua đa dạng các kênh, nhưng chủ yếu là làm việc trực tiếp giữa OBAS và trường, còn lại là dựa vào quảng cáo truyền miệng, phụ huynh đăng ký một lần thấy bổ ích sẽ giới thiệu cho nhau.
Chị Thanh Lương, một phụ huynh quyết định gửi con trai đang theo học tại trường Marie Curie, Hà Nội tham dự trại hè tổ chức bởi SiMP Education, kéo dài 20 ngày trong tháng 7/2023 cũng chia sẻ, bản thân chị và con trai cảm thấy rất thích cách trại hè của SiMP Education hoạt động. Thông qua buổi giới thiệu tại Marie Curie, rất nhiều phụ huynh đã quyết định cùng cho con cái tham dự trại hè, vừa để các con được tạo dựng những kỷ niệm học trò bên nhau, vừa có cơ hội tiếp cận nền tri thức mới mẻ.
 |
| Trại hè của OBAS Group. |
Nếu gửi con đi tham dự trại hè một mình là một quyết định có phần hơi “mạo hiểm” với nhiều phụ huynh, thì việc cho con đi cùng với bạn bè và chính giáo viên của mình khiến phụ huynh yên tâm hơn nhiều. Công nghệ ngày nay cũng tạo điều kiện để các con dễ dàng liên hệ về với gia đình. Hàng ngày, giáo viên phụ trách đoàn xuất ngoại (cũng chính là giáo viên tiếng Anh tại trường) sẽ đều đặn gửi ảnh và cập nhật tình hình chung của các con vào nhóm trò chuyện (group chat) giữa cô và các phụ huynh. Việc cho con tự lập cách xa vòng tay cha mẹ gần 10.000km từ đó cũng trở nên bớt âu lo.
 |
| Các em được tận hưởng quãng thời gian vui vẻ tại Anh quốc. |
“Kính gửi các ba mẹ, cô xin cập nhật cho các ba mẹ hoạt động của các con ngày hôm qua: vẫn như mọi ngày, các con học tiếng Anh buổi sáng, chiều tham gia hoạt động của chương trình: thể thao, bóng đá, bóng chuyền...
Tối qua, trại hè có tổ chức ‘Cuộc thi tài năng’ - Talent Show. Buổi tổ chức có hàng trăm học sinh đến từ các đoàn quốc tế tham dự trại hè. Học sinh các đoàn tự do đăng ký tiết mục dự thi biểu diễn tài năng của mình. Thật tiếc là các con của đoàn ta vẫn chưa bạn nào tự tin tham gia biểu diễn mặc dù các cô cũng động viên các con rất nhiều. Các con nhận xét ”Ồ, các bạn nước ngoài có bạn giọng cũng không hay lắm đâu, nhưng vẫn rất tự tin lên hát và biểu diễn cô nhỉ?”
Hy vọng, sau những chuyến trải nghiệm và giao lưu như thế này, nhìn các bạn nước ngoài mạnh dạn, tự tin thì các con cũng học hỏi được ít nhiều.” (Trích một trong những đoạn tin nhắn giáo viên gửi về cho chị Thanh Lương).
 |
Các loại hình trại hè độc đáo cũng được ưa chuộng khác là Trại hè Công nghệ với nội dung bao gồm các hoạt động tìm hiểu về công nghệ, lắp ráp mô hình, lắp ráp robot... Loại hình trại hè Công nghệ thường được tổ chức tại Việt Nam theo hình thức bán trú hoặc tổ chức tại các quốc gia như Malaysia, Singapore, Hoa Kỳ... theo hình thức nội trú.
Trong khi đó, Trại hè Thể thao và Trại hè Nghệ thuật sẽ giúp các em bước đầu làm quen với những môn nghệ thuật, thể thao dưới sự dẫn dắt của các huấn luyện viên, giáo viên chuyên nghiệp... nhằm tạo điều kiện tiếp cận, tìm kiếm tài năng và và bồi dưỡng dần năng khiếu của các em. Đặc biệt tại Trại hè Nghệ thuật, các em còn được tiếp cận với bầu không khí thấm đẫm nghệ thuật. Như họa sĩ Trần Nhật Thăng từng chia sẻ trong một cuộc phỏng vấn với Ngày Nay, ở một số quốc gia phương Tây, người lớn và cả trẻ con có cơ hội tham quan rất nhiều phòng tranh, bảo tàng hay sách ảnh nghệ thuật xuất hiện với tần suất tương đối dày, việc lớn lên cùng nghệ thuật đặt một nền tảng tốt hơn cho khả năng thưởng thức nghệ thuật. Trại hè Nghệ thuật đã được ra đời với hướng đi tương tự.
 |
| Các trại hè thường kết hợp hài hòa giữa học kỹ năng và phát triển thể chất. |
Trại hè Quân đội với 60% nội dung liên quan đến quân sự, 30% dành cho kỹ năng sống và 10% cho các hoạt động bổ trợ như thể thao, giải trí, văn thể mỹ... cũng là một lựa chọn được nhiều phụ huynh quan tâm chú ý, nhất là phụ huynh của những cậu thiếu niên. “Sau trại hè Quân đội, con trai học được tính kỷ luật ngăn nắp là điều mình rất ngạc nhiên và vui mừng,” chị An Nhiên, một phụ huynh chia sẻ: “Bạn ấy thậm chí còn xếp được chăn gối vuông vức theo hình chữ nhật và duy trì thói quen ấy được một thời gian tương đối lâu.” Cho dù theo guồng quay của cuộc sống và học tập, những thói quen nhà binh không giữ được lâu dài, nhưng chắc chắn những kỷ niệm thời “đi bộ đội” ấy đã cho những cậu bé biết bản thân có thể nghiêm túc và kỷ luật đến nhường nào.
Cũng có những trại hè đã nâng tầm mục tiêu giáo dục khi lồng ghép vào rất nhiều nội dung hướng nghiệp và những vấn đề thời đại. Có thể kể đến Trại hè được tổ chức thường niên bởi Trung tâm UNESCO vì Hòa Bình của Hoa Kỳ. Chia sẻ với Ngày Nay, ông Guy Djoken, Chủ tịch Ủy ban Quốc gia UNESCO Hoa Kỳ, Giám đốc điều hành Trung tâm UNESCO vì Hòa Bình (trụ sở Maryland) cho biết: “Mục tiêu của Trại hè chúng tôi thiết lập nên là để xây dựng một thế hệ những người kiến tạo hòa bình từ mọi quốc gia trên thế giới, giúp thúc đẩy sự hiểu biết về sứ mệnh và lý tưởng của UNESCO, đặt phẩm giá con người làm trung tâm trong các hoạt động của mình và cố gắng biến văn hóa hòa bình thành một sản phẩm của cuộc sống hàng ngày thông qua giáo dục, khoa học, văn hóa và truyền thông.”
 |
Trại hè là cơ hội tuyệt vời để tạo nên những ký ức tuổi thơ. |
Ông cho biết, các khách mời đặc biệt tham dự trại hè đều là những chuyên gia hàng đầu và là những người truyền cảm hứng cho lớp thanh thiếu niên. Cụ thể, đến với Trại hè năm 2023, các trại viên sẽ có cơ hội được tham gia những buổi nói chuyện bởi ông Mahmoud Mohieldin, nguyên Phó Chủ tịch cấp cao World Bank Group, bà Lucie S. Matsuoaka, Huấn luyện viên nghề nghiệp, người sáng lập và CEO của tổ chức L’Emergence de l’entrepreneur, Kỹ sư trưởng Ashitey Trebiollennu hiện công tác tại NASA. “Thường niên, chúng tôi đón hàng trăm thanh thiếu niên từ mọi khu vực trên thế giới, từ châu Á đến châu Âu tới cùng nhau học tập và chia sẻ. Tuy nhiên, Trại hè của Trung tâm UNESCO vì Hòa Bình vẫn chưa đón bất kỳ một trại viên Việt Nam nào. Tôi mong rằng trong tương lai, thanh thiếu niên từ đất nước các bạn sẽ có hứng thú tham gia để cùng nhau kiến tạo một hòa bình bền vững.
* * *
Xã hội ngày càng phát triển, những đô thị vẫn liên tục mọc lên, đường lớn, cầu vượt được quy hoạch ngày càng dày đặc. Người ta vẫn thường nói, trẻ con thành thị dường như thiếu chỗ để chơi, và Trại hè chính là một trong những lời giải với phương châm ban đầu là chơi vui, trải nghiệm để các em có thêm những hiểu biết và những kỹ năng sống đơn giản. Các nhà giáo dục cũng có thể kết hợp học tập với du lịch, văn hóa, lồng ghép đưa vào việc giới thiệu những danh lam thắng cảnh kỳ thú của Việt Nam, hay tiếp cận với những di sản, cổ phục, trò chơi dân gian vẫn còn lưu giữ ngàn năm của dân tộc.
Có lẽ cũng đã đến lúc những Trại hè Việt Nam cần tìm hiểu cách nâng tầm, đưa những câu chuyện thời đại vào mọi hoạt động, thêm cả vào đó dấu ấn hồn cốt dân tộc, để cái tên Việt Nam có thể trở thành một điểm đến tuyệt vời trong bản đồ trại hè thế giới.
