Kính gửi Bộ trưởng Nguyễn Quân !
Tôi là phóng viên vừa qua (9/12) được tham dự phiên họp báo thường kỳ đầu tiên của Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN). Dù có tổ chức muộn hơn các Bộ khác, nhưng dù sao trước hết cũng xin cảm ơn Bộ KH&CN đã cho báo chí được dịp đưa ra các băn khoăn và nhận lời giải đáp.
Thời gian vừa qua, Bộ KH&CN đã có nhiều văn bản quy phạm pháp luật tiến bộ, “cởi trói” nhiều cho các nhà khoa học, đem lại nguồn “sinh khí” và hy vọng mới cho những người làm nghiên cứu. Các nhà khoa học rất cảm ơn Bộ trưởng vì đã có công thiết kế nên những đổi mới đó.
 |
Bộ trưởng Nguyễn Quân chủ trì buổi họp báo Thường kỳ đầu tiên của Bộ KH&CN |
Tuy nhiên, cũng phải là không có những băn khoăn. Xin nêu một số ví dụ:
1. Nhân chuyện “Hai Lúa làm xe bọc thép” ở Campuchia, Bộ trưởng KH&CN đã “tâm tư” khi Bộ Tài chính của chúng ta không cho nhà khoa học được chi tiền không cần dự toán như nước bạn. Nhưng nếu Bộ nào cũng đòi tiêu ngân sách mà không cần dự toán thì chỉ vài năm sau thôi, con cháu chúng ta có ngập đầu trong nợ nần không? Bởi ngoài khoa học, một nước nghèo như chúng ta cũng có rất nhiều vấn đề cần chi như giáo dục, y tế, giao thông…
Mặt khác, Bộ Tài chính cũng ủng hộ đầu tư cho khoa học theo các Quỹ, ủng hộ cơ chế khoán trong nghiên cứu. Hiện nay, chính Bộ KH&CN đang quản lý ít nhất 2 Quỹ đó. Nếu bổ nhiệm những cán bộ có tâm trong sáng làm quản lý quỹ, chắc chắc khoa học của chúng ta sẽ có thêm nhiều thành công.
2. Hai Lúa sẽ được Bộ Tài chính cấp ngân sách làm khoa học, nếu như các cơ quan quản lý KH&CN coi họ bình đẳng như các nhà khoa học. Nghĩa là các Sở KH&CN khi lập dự toán hàng năm, hãy có thêm phần chi cho các "nhà khoa học chân đất". Nếu làm vậy thì chắc chắn Bộ Tài chính không hề ngăn cấm chi ngân sách cho Hai Lúa nghiên cứu.
Ở bên Campuchia, người ta chi tiền cho ông Hải làm xe bọc thép cũng là trường hợp đặc biệt. Bởi chả có đất nước nào mà ngân sách chi tiêu tất cả các khoản không có dự toán trước.
3. Trong buổi họp báo hôm 9/12, Bộ trưởng cũng trăn trở khi truyền thông đưa tin nhiều về cha con “Hai Lúa làm xe bọc thép” mà đưa tin ít về các nhà khoa học.
Trước hết, Hai Lúa không học hành gì mà làm được bao nhiêu thứ đó là rất đáng trân trọng. Ở góc độ nào đó, nó giống việc những người lành lặn như chúng ta vỗ tay khâm phục cậu Nick Vujicic bị tàn tật nhưng vẫn đi khắp thế giới diễn thuyết, thể hiện khát vọng sống mạnh mẽ…
Nếu đất nước có nhiều người đam mê làm khoa học như cha con Hai Lúa thì tốt quá. Nên báo chí có lỡ quá lời khen thì cũng là mong tạo hiệu ứng tốt cho xã hội. “Lâu đài khoa học” không chỉ dành cho những người có bằng cấp.
Với tư cách là một kỹ sư Cơ khí (trước khi thành phóng viên), tôi cúi đầu khâm phục trước các anh Hai Lúa như vậy.
4. Bộ trưởng muốn báo chí viết nhiều về các nghiên cứu thành công của các nhà khoa học. Vậy sao khi chúng tôi đề nghị cung cấp các thông tin liên quan đến các đề tài - dự án (mà không thuộc an ninh quốc phòng) thì ông lại yêu cầu phải "có vấn đề mới công khai”? Tại sao làm đường, làm sách giáo khoa...người ta vẫn công khai tất cả, từ kinh phí làm, đơn vị làm và hội đồng nghiệm thu – đánh giá?
Bộ trưởng có nhắc đến “báo chí Cách mạng” trong buổi họp báo. Đúng là báo chí Cách mạng đưa cái tốt nhiều hơn cái xấu, viết với cái tâm trong sáng…Nhưng báo chí Cách mạng không thể đưa tin một chiều mà không lấy ý kiến đánh giá của các chuyên gia, càng không phải là thứ báo chí chỉ vì các hợp đồng tuyên truyền mà đánh mất mình, chịu bẻ cong ngòi bút và im lặng trước các tiêu cực nếu có.
Vì thế, mong muốn được biết danh sách các chuyên gia trong các hội đồng nghiệm thu đề tài khoa học là chuyện rất bình thường.
5. Cuối cùng, thời gian qua, một số báo có đăng tải các thông tin về Bộ KH&CN. Nên chúng tôi rất mong nhận được hợp tác, cung cấp thông tin nhiều hơn nữa của quý bộ, để tuyên truyền chính xác đến người dân.
Chúc Bộ trưởng sức khỏe và thành công!
Xem thêm:
- Nghi vấn nhà khoa học bị cán bộ "vòi tiền": Bao giờ Bộ Khoa học trả lời báo chí?
- Bộ trưởng Khoa học: Có vấn đề mới công khai Hội đồng khoa học
Bộ Khoa học chưa chấp hành đầy đủ Quy chế phát ngôn của Chính phủ
