Trong thời đại toàn cầu hóa và đột phá về công nghệ hiện nay, doanh nghiệp là động lực quan trọng nhất để phát triển kinh tế vì chính khu vực doanh nghiệp là nơi tạo ra giá trị gia tăng chủ yếu cho nền kinh tế, là nơi có động lực cạnh tranh và sáng tạo để phát triển mạnh mẽ nhất, là lực lượng tiên phong trong việc đưa khoa học công nghệ vào cuộc sống. Chính vì vậy, theo Thủ tướng, không thể có quốc gia hùng cường, hưng thịnh nếu không có doanh nghiệp hùng hậu. Không có doanh nghiệp, không thể có nền kinh tế lớn khi thiếu vắng những thương hiệu nổi tiếng. Không thể có doanh nghiệp tầm cỡ nếu thiếu doanh nghiệp và cá nhân xuất sắc.
“Lãnh đạo các cơ quan Trung ương, các thành viên Chính phủ, các địa phương đến đây để lắng nghe ý kiến của đại diện các loại hình doanh nghiệp để chúng ta có giải pháp tháo gỡ, phát huy thuận lợi, khắc phục khó khăn để doanh nghiệp phát triển nhanh và bền vững”, Thủ tướng nói.
Chỉ còn chưa đầy 10 ngày nữa kết thúc năm 2019, Thủ tướng cung cấp một số thông tin ban đầu về tình hình kinh tế-xã hội cả nước. Trước hết, trong bối cảnh kinh tế khu vực và toàn cầu suy giảm thì tăng trưởng của Việt Nam là trên 7%, một trong những nước tăng trưởng cao nhất châu Á và thế giới. Môi trường kinh doanh vững chắc với lạm phát thấp. Cán cân thương mại thặng dư kỷ lục, trên 9 tỷ USD. Lần đầu tiên kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam cán đích 500 tỷ USD. Dự trữ ngoại hối đạt kỷ lục chưa từng có. Thâm hụt ngân sách và nợ công giảm đáng kể, năng lực tài chính Nhà nước được củng cố, từ trên 64% năm 2016, nay nợ công Việt Nam chỉ còn 56% GDP. Thu hút dòng vốn quốc tế tiếp tục tăng cao, trên 32 tỷ USD, giải ngân trên 17,7 tỷ USD, con số cao nhất trong các năm gần đây. Tỉ lệ hộ nghèo còn 1,45%, con số mà nhà lãnh đạo Myanmar, trong cuộc gặp gỡ mới đây với Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, đã nhận xét là “đáng kinh ngạc”.
Đóng góp vào những thành quả kinh tế-xã hội 2019 cũng như xuyên suốt hơn 3 thập niên đổi mới của Việt Nam có vai trò quan trọng của cộng đồng doanh nghiệp và doanh nhân Việt Nam. Thủ tướng trân trọng cảm ơn sự đóng góp to lớn, nhiều mặt, nhiều khi thầm lặng của các doanh nhân chân chính đối với sự phát triển của đất nước thân yêu.
Theo Thủ tướng, sự lớn mạnh của doanh nghiệp không thể thiếu vai trò của Nhà nước, ngược lại, sự yếu kém của doanh nghiệp chắc chắn có phần trách nhiệm của Nhà nước. Với tinh thần đồng hành cùng doanh nghiệp, Chính phủ kiến tạo phát triển sẽ phải không ngừng tìm cách giảm mức độ rủi ro và chi phí cho doanh nghiệp, đặc biệt là rủi ro do thể chế, chính sách và nhũng nhiễu của bộ máy hành chính gây ra.
Chúng ta vui mừng khi Việt Nam ngày càng có nhiều tập đoàn kinh tế tư nhân lớn mạnh, trở thành mũi nhọn tại một số ngành, lĩnh vực quan trọng, trong đó khu vực kinh tế Nhà nước được củng cố, hiệu quả hơn với một chiến lược rõ ràng hơn. Đặc biệt, chúng ta vui mừng vì ngày càng có nhiều doanh nghiệp Việt Nam chuyển hướng đầu tư vào công nghệ sáng tạo, nâng cao giá trị. Nhiều doanh nghiệp, doanh nhân Việt Nam vượt khó đi lên.
“Tuy nhiên, Chính phủ cũng hiểu rằng, bên cạnh thành công, các doanh nghiệp Việt Nam còn nhiều khó khăn, trở ngại trên con đường phát triển. Chính phủ thấm thía khi mỗi năm có hàng vạn doanh nghiệp giải thể, ngưng hoạt động, phá sản. Đã có nhiều doanh nghiệp, thương hiệu lớn của Việt Nam bị thị trường đào thải”, Thủ tướng bày tỏ. Đây là cũng là lý do vì sao Chính phủ liên tục tổ chức nhiều hội nghị lớn, nhỏ về phát triển doanh nghiệp kể từ đầu nhiệm kỳ. Hội nghị hôm nay cũng vậy. “Chúng ta cần tiếp tục hành động và hành động gấp để tháo gỡ khó khăn, rào cản cho doanh nghiệp phát triển tốt hơn”, Thủ tướng nhấn mạnh. Cần phải gỡ những nút thắt, làm cho doanh nghiệp phát triển mạnh mẽ hơn, bền vững hơn. Phải tập trung xử lý để các loại hình doanh nghiệp Việt Nam tăng về số lượng, phát triển về chất lượng và bền vững.
Năm 2020 Việt Nam có nhiều sự kiện lớn, là năm hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội 5 năm 2016-2020. Đối với cộng đồng doanh nghiệp, đây cũng là năm phải hoàn thành nhiều mục tiêu, kế hoạch, chiến lược phát triển trung hạn của doanh nghiệp mình. Nhắc lại tấm huy chương lịch sử của bóng đá nam và nữ tại SEA Games 30 vừa qua, Thủ tướng cho rằng chính khát khao chiến thắng đã góp phần lớn lao vào thành công của đội bóng. Điều đó cũng thể hiện một phần dân tộc chúng ta có khát vọng lớn hơn thế, mãnh liệt hơn thế, đó là đưa nước ta trở thành một nước công nghiệp phát triển theo định hướng XHCN vào giữa thế kỷ 21. “Vì vậy, tôi tin rằng năm 2020 phải là năm đạt nhiều nền tảng quan trọng cho một phần tư thế kỷ tới. Liệu chúng ta có vươn lên đến cột mốc lịch sử đó hay không phụ thuộc rất lớn vào những thành quả, nền tảng mà doanh nghiệp tạo ra hôm nay”, Thủ tướng bày tỏ.
Nêu rõ cơ quan quản lý dọa nạt doanh nghiệp
Tại Hội nghị, Thủ tướng nêu một số định hướng thảo luận. Thứ nhất, cùng với thành công, Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp nêu các khó khăn, trở ngại, vướng mắc trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh, quy hoạch, tiếp cận đất đai, mặt bằng sản xuất, vốn tín dụng, sử dụng lao động, tiếp cận thị trường, tiếp cận công nghệ, các thủ tục hành chính, thuế, hải quan, cung cấp điện nước… Đặc biệt là vấn đề thanh tra, kiểm tra chồng lấn kéo dài, gây khó khăn cho doanh nghiệp như thế nào, kể cả tình trạng các cơ quan quản lý Nhà nước dọa nạt doanh nghiệp khi doanh nghiệp có ý kiến trái chiều hay phản biện chính sách. “Riêng về thanh tra, kiểm tra chồng lấn tôi đã giao cho Tổng Thanh tra Chính phủ Lê Minh Khái sẽ có tổng kết để tháo gỡ sớm nhất”, Thủ tướng nêu rõ.
Thủ tướng cũng nhắc đến sự trì trệ của nhiều sở, ngành ở địa phương, đá qua đá lại, chậm chạp. “Cần chỉ rõ văn bản nào của bộ, ngành nào bất hợp lý, mâu thuẫn, chồng chéo, gây cản trở, không phù hợp với môi trường kinh doanh, thông lệ quốc tế, cần phải thúc đẩy cạnh tranh, phù hợp với cam kết quốc tế. Cơ quan nào gây nhũng nhiễu, phiền hà, ở địa phương hay là tập trung ở Trung ương”, Thủ tướng thẳng thắn nêu rõ.
Thứ hai, Thủ tướng đề nghị nêu những thách thức, sức ép, khó khăn đối với doanh nghiệp trong bối cảnh suy giảm kinh tế thế giới, chiến tranh thương mại, nền kinh tế ngày càng hội nhập sâu với các hiệp định FTA thế hệ mới, tác động của Cách mạng công nghiệp 4.0 đến sự phát triển của doanh nghiệp như thế nào. Đề xuất vai trò kiến tạo, hỗ trợ của Chính phủ giúp doanh nghiệp tăng sức đề kháng, tăng sức cạnh tranh, vượt qua các thách thức. “Tôi đề nghị cộng đồng doanh nghiệp cùng tham gia hiến kế để Chính phủ hoàn thành vượt mức các mục tiêu kinh tế-xã hội 2020 cũng như kế hoạch phát triển 5 năm 2021-2025”, Thủ tướng đề nghị. Thủ tướng đặt vấn đề thảo luận về những lĩnh vực nào cần tập trung, đề xuất những đột phá về cơ chế khuyến khích doanh nghiệp ứng dụng công nghệ, đổi mới sáng tạo, nâng tỉ lệ nội địa hóa tham gia vào chuỗi giá trị, tình hình thực hiện cam kết các cộng đồng doanh nghiệp từ những lần gặp gỡ doanh nghiệp trước đây có tốt hơn không, có sự trì trệ của một số thành phố lớn hay không.
Thủ tướng đề nghị các đại biểu đề xuất giải pháp cải thiện và nâng cao sự tương tác, năng lực phối hợp và hành động giữa bộ, ngành với địa phương một cách đồng bộ, xuyên suốt, hướng đến giúp địa phương thu hút đầu tư bền vững, hiệu quả. “Quý vị có thể chia sẻ những sáng kiến hay, những chính sách, những chương trình hành động của doanh nghiệp mình, của ngành hàng mình, những mô hình tốt của chính quyền địa phương trong việc tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp, thúc đẩy khởi nghiệp, khuyến khích sáng tạo”, Thủ tướng nói. Thủ tướng lấy ví dụ như mô hình cà phê doanh nhân và rất nhiêu mô hình lãnh đạo đối thoại với doanh nghiệp ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước.
Nhiều chương trình dự án xúc tiến đầu tư hiệu quả, thiết thực ở nhiều địa phương tạo cơ hội cho nhà đầu tư Việt Nam thành công. “Quý vị cũng có thể kiến nghị những vướng mắc về chính sách pháp luật qua thực tiễn không còn phù hợp với bối cảnh địa phương, đề xuất các giải pháp giúp giải phóng mọi nguồn lực, phá bỏ mọi rào cản để thúc đẩy sự phát triển", Thủ tướng đề nghị.
Thủ tướng khẳng định cam kết sẽ cùng tham gia, đồng hành, đối thoại thẳng thắn, tháo gỡ các vướng mắc, khó khăn, trở ngại để doanh nghiệp Việt Nam có thể bứt phá trong năm 2020 cũng như những năm tiếp theo.
Với doanh nghiệp, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần dám nghĩ, dám làm, dám đột phá nhưng doanh nghiệp không được làm ẩu và vi phạm pháp luật, còn các cơ quan thanh tra, kiểm tra, điều tra, kiểm toán, công an, kiểm sát, tòa án thực sự trân trọng quyền con người, quyền công dân, quyền kinh doanh, quyền tài sản theo Hiến pháp và pháp luật với một tinh thần cởi trói, tạo mọi điều kiện cho doanh nghiệp phát triển lành mạnh, bền vững. “Các đồng chí lãnh đạo ở các cơ quan này sẽ phát biểu tại Hội nghị này những quan điểm của cơ quan mình nhằm góp phần tháo gỡ cùng với Chính phủ”.
Trên tinh thần ấy, Thủ tướng cho biết, sau Hội nghị sẽ có một sản phẩm là một nghị quyết của Chính phủ về định hướng tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.
