Bà Rịa - Vũng Tàu có di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia đầu tiên

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Ngày 9/4, thông tin từ Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, Lễ giỗ Bà Thứ phi Hoàng Phi Yến - Lễ hội truyền thống thuộc di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh An Sơn Miếu tại huyện Côn Đảo đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Bà Rịa - Vũng Tàu có di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia đầu tiên

Đây là di sản văn hóa phi vật thể đầu tiên của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận.

Bà Phi Yến (tên thật là Lê Thị Răm) là Thứ phi của chúa Nguyễn Ánh, hiện được thờ tại Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh "An Sơn Miếu" được xây dựng năm 1958 thời Mỹ - Ngụy. Năm 1783 chúa Nguyễn Ánh bị quân Tây Sơn truy đuổi đã chạy ra Côn Đảo bị nạn, bà Thứ Phi Hoàng Phi Yến cùng chạy theo ông ra Đảo. Theo truyền thuyết bà bị chồng giam giữ trong một hang đá trên một hòn đảo hoang vắng nằm về phía Tây Nam của đảo chính do phạm vào tội ngăn cản Nguyễn Ánh cầu viện Pháp.

Con trai của bà Phi Yến và chúa Nguyễn Ánh là Hoàng Tử Hội An (Hoàng Tử Cải) khóc lóc đòi mẹ cũng đã bị Nguyễn Ánh khép vào tội a tòng với mẹ và bị ném xuống biển, xác trôi dạt vào làng Cỏ Ống, được dân làng Cỏ Ống vớt đem chôn và lập miếu thờ (ngày nay miếu và mộ Hoàng Tử Cải vẫn còn tại làng Cỏ Ống).

Khi bị giam trong hang đá, bà Phi Yến đã được con Vượn Bạch nuôi sống bằng những trái rừng và sau đó Vượn Bạch cùng Bắc Hổ (con vật này bạn của Hoàng Tử Cải) cứu sống ra khỏi hang và đưa về làng Cỏ Ống nơi có người dân lập mộ Hoàng Tử Cải.

Năm 1785, tại làng An Hải có tổ chức cúng tế trong làng theo lệ thường hàng năm vào rằm tháng mười âm lịch. Bà Phi Yến được dân làng trọng thị rước về cùng tham dự cho thêm phần long trọng, tại đây Bà đã bị tên đồ tể người làng An Hải là Biện Thi xâm phạm đến danh tiết, Bà đã tự tử để giữ vẹn danh tiết. Bà mất vào ngày 18/10 âm lịch (1785). Để tỏ lòng thương tiếc dân làng đã xây một ngôi đền để thờ Bà. Sang thế kỷ XIX, năm 1861 thực dân Pháp chiếm Côn Đảo thiết lập nhà tù và cho di dời toàn bộ dân về đất liền, do đó ngôi miếu không được chăm sóc đã bị hư hỏng, sụp đổ.

Đến năm 1958, Côn Đảo trở thành tỉnh Côn Sơn dưới chế độ Mỹ - Ngụy. Trưởng ty ngân khố tỉnh Côn Sơn là ông Nguyễn Kim Sáu đã xem lại sử lược Côn Đảo và thấy một người phụ nữ Việt Nam "Trung trinh tiết liệt" đã bỏ mình tại đây bèn đề nghị trích một khoản tiền trong quỹ phúc lợi của tỉnh cộng với lao động khổ sai của tù nhân để xây dựng trên nền ngôi đền thờ ngày xưa một ngôi miếu nhỏ thờ Bà Phi Yến đặt tên là "An Sơn Miếu".

Từ đó đến nay, qua nhiều lần trùng tu và tôn tạo ngôi miếu được khang trang như ngày nay. Để tưởng nhớ bà, vào ngày 17 - 18 tháng 10 âm lịch hàng năm, nhân dân làng An Hải xưa và người dân Côn Đảo ngày nay lại long trọng tổ chức Lễ giỗ Bà, thông qua các hoạt động cúng giỗ theo nghi thức dân gian truyền thống như tế lễ, dâng hương, lễ rước bài vị, các loại hình sinh hoạt văn hóa dân gian để nhân dân tưởng nhớ công đức của Bà. Người dân Côn Đảo xem bà Phi Yến như một vị thần phò trợ cho cuộc sống của họ. Dù trải qua rất nhiều thăng trầm của lịch sử, ở bất kỳ giai đoạn nào, người dân trên đảo vẫn giữ tục thờ cúng Bà.

Lễ giỗ Bà Thứ phi Hoàng Phi Yến là một Lễ hội truyền thống thuộc di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh An Sơn Miếu (được UBND tỉnh xếp hạng di tích cấp tỉnh tại Quyết định số: 1442/QĐ.UB ngày 18/04/2007).

Những năm gần đây, ngày giỗ Bà Phi Yến đã trở thành một lễ hội văn hóa lớn trong năm, được Đảng bộ, chính quyền, quân và dân Côn Đảo tổ chức trang trọng và từng bước nâng Lễ giỗ Bà hàng năm thành lễ hội truyền thống của địa phương, phù hợp tập quán và đáp ứng nhu cầu tâm linh của nhân dân trên Đảo.

Triều Tiên phóng thành công tên lửa đẩy mới Chollima-1, đưa vệ tinh trinh sát Malligyong-1 vào quỹ đạo từ Bãi phóng vệ tinh Sohae ở quận Cholsan, tỉnh Bắc Phyongan.
Triều Tiên đe dọa 'phá hủy' vệ tinh do thám của Mỹ
(Ngày Nay) - Ngày 2/12/2023, Triều Tiên cảnh báo sẽ "phá hủy" các vệ tinh do thám của Mỹ nếu Washington thực hiện "bất kỳ cuộc tấn công nào" vào tài sản không gian của nước này, sau khi Bình Nhưỡng phóng vệ tinh do thám đầu tiên lên bầu trời vào tuần trước.
Mùa Đông 2023 sẽ khó khăn đối với cả Nga và Ukraine
Mùa Đông 2023 sẽ khó khăn đối với cả Nga và Ukraine
(Ngày Nay) - Các chuyên gia nhận định với kênh Al Jazeera rằng cả Nga và Ukraine sẽ không lùi bước trước các cuộc tấn công và phản công trong mùa Đông năm nay, nhưng có thể kỳ vọng về đàm phán vào năm tới.
Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp Tổng giám đốc Ngân hàng HSBC Noel Quinn. Ảnh: Dương Giang
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính tiếp Chủ tịch WEF và Tổng giám đốc HSBC
(Ngày Nay) - Nhân dịp tham dự Hội nghị thượng đỉnh hành động khí hậu thế giới trong khuôn khổ Hội nghị lần thứ 28 các bên tham gia Công ước khung về biến đổi khí hậu của Liên hợp quốc (COP28) tại thành phố Dubai, Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất (UAE), chiều 2/12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp Chủ tịch điều hành Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) Borge Brende và tiếp Tổng Giám đốc toàn cầu Tập đoàn HSBC (Vương quốc Anh).
Mở rộng thị trường, tăng cường cảnh báo thương mại
Mở rộng thị trường, tăng cường cảnh báo thương mại
(Ngày Nay) - Về thị trường xuất, nhập khẩu hàng hóa 11 tháng năm 2023, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước đạt 88 tỷ USD. Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước đạt 99,6 tỷ USD.
Nhiều điểm sáng trong thị trường xuất nhập khẩu cuối năm 2023
Nhiều điểm sáng trong thị trường xuất nhập khẩu cuối năm 2023
(Ngày Nay) - Trong tháng 11/2023, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa ước đạt 60,88 tỷ USD, tăng 5,9% so với cùng kỳ năm trước. Tính chung 11 tháng năm 2023, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa ước đạt 619,17 tỷ USD, giảm 8,3% so với cùng kỳ năm trước. Cán cân thương mại hàng hóa 11 tháng năm 2023 ước tính xuất siêu 25,83 tỷ USD.
Ra mắt sách 'Con cháu của họ cũng thế thôi'
Ra mắt sách 'Con cháu của họ cũng thế thôi'
(Ngày Nay) - Kế thừa di sản những tiểu thuyết xã hội của những nhà văn Victor Hugo, Émile Zola, Balzac, Con cháu của họ cũng thế thôi mô tả một nước Pháp của thập niên 90 đang rệu rã trong cơn sốt giải công nghiệp hoá diễn ra ở Pháp nói riêng và ở các nước phát triển nói chung từ thập niên 1970, do những cuộc khủng hoảng kinh tế liên tiếp.