Bà Rịa - Vũng Tàu có di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia đầu tiên

0:00 / 0:00
0:00
(Ngày Nay) - Ngày 9/4, thông tin từ Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cho biết, Lễ giỗ Bà Thứ phi Hoàng Phi Yến - Lễ hội truyền thống thuộc di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh An Sơn Miếu tại huyện Côn Đảo đã được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia.
Bà Rịa - Vũng Tàu có di sản văn hóa phi vật thể Quốc gia đầu tiên

Đây là di sản văn hóa phi vật thể đầu tiên của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu được Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch công nhận.

Bà Phi Yến (tên thật là Lê Thị Răm) là Thứ phi của chúa Nguyễn Ánh, hiện được thờ tại Di tích lịch sử văn hóa cấp tỉnh "An Sơn Miếu" được xây dựng năm 1958 thời Mỹ - Ngụy. Năm 1783 chúa Nguyễn Ánh bị quân Tây Sơn truy đuổi đã chạy ra Côn Đảo bị nạn, bà Thứ Phi Hoàng Phi Yến cùng chạy theo ông ra Đảo. Theo truyền thuyết bà bị chồng giam giữ trong một hang đá trên một hòn đảo hoang vắng nằm về phía Tây Nam của đảo chính do phạm vào tội ngăn cản Nguyễn Ánh cầu viện Pháp.

Con trai của bà Phi Yến và chúa Nguyễn Ánh là Hoàng Tử Hội An (Hoàng Tử Cải) khóc lóc đòi mẹ cũng đã bị Nguyễn Ánh khép vào tội a tòng với mẹ và bị ném xuống biển, xác trôi dạt vào làng Cỏ Ống, được dân làng Cỏ Ống vớt đem chôn và lập miếu thờ (ngày nay miếu và mộ Hoàng Tử Cải vẫn còn tại làng Cỏ Ống).

Khi bị giam trong hang đá, bà Phi Yến đã được con Vượn Bạch nuôi sống bằng những trái rừng và sau đó Vượn Bạch cùng Bắc Hổ (con vật này bạn của Hoàng Tử Cải) cứu sống ra khỏi hang và đưa về làng Cỏ Ống nơi có người dân lập mộ Hoàng Tử Cải.

Năm 1785, tại làng An Hải có tổ chức cúng tế trong làng theo lệ thường hàng năm vào rằm tháng mười âm lịch. Bà Phi Yến được dân làng trọng thị rước về cùng tham dự cho thêm phần long trọng, tại đây Bà đã bị tên đồ tể người làng An Hải là Biện Thi xâm phạm đến danh tiết, Bà đã tự tử để giữ vẹn danh tiết. Bà mất vào ngày 18/10 âm lịch (1785). Để tỏ lòng thương tiếc dân làng đã xây một ngôi đền để thờ Bà. Sang thế kỷ XIX, năm 1861 thực dân Pháp chiếm Côn Đảo thiết lập nhà tù và cho di dời toàn bộ dân về đất liền, do đó ngôi miếu không được chăm sóc đã bị hư hỏng, sụp đổ.

Đến năm 1958, Côn Đảo trở thành tỉnh Côn Sơn dưới chế độ Mỹ - Ngụy. Trưởng ty ngân khố tỉnh Côn Sơn là ông Nguyễn Kim Sáu đã xem lại sử lược Côn Đảo và thấy một người phụ nữ Việt Nam "Trung trinh tiết liệt" đã bỏ mình tại đây bèn đề nghị trích một khoản tiền trong quỹ phúc lợi của tỉnh cộng với lao động khổ sai của tù nhân để xây dựng trên nền ngôi đền thờ ngày xưa một ngôi miếu nhỏ thờ Bà Phi Yến đặt tên là "An Sơn Miếu".

Từ đó đến nay, qua nhiều lần trùng tu và tôn tạo ngôi miếu được khang trang như ngày nay. Để tưởng nhớ bà, vào ngày 17 - 18 tháng 10 âm lịch hàng năm, nhân dân làng An Hải xưa và người dân Côn Đảo ngày nay lại long trọng tổ chức Lễ giỗ Bà, thông qua các hoạt động cúng giỗ theo nghi thức dân gian truyền thống như tế lễ, dâng hương, lễ rước bài vị, các loại hình sinh hoạt văn hóa dân gian để nhân dân tưởng nhớ công đức của Bà. Người dân Côn Đảo xem bà Phi Yến như một vị thần phò trợ cho cuộc sống của họ. Dù trải qua rất nhiều thăng trầm của lịch sử, ở bất kỳ giai đoạn nào, người dân trên đảo vẫn giữ tục thờ cúng Bà.

Lễ giỗ Bà Thứ phi Hoàng Phi Yến là một Lễ hội truyền thống thuộc di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh An Sơn Miếu (được UBND tỉnh xếp hạng di tích cấp tỉnh tại Quyết định số: 1442/QĐ.UB ngày 18/04/2007).

Những năm gần đây, ngày giỗ Bà Phi Yến đã trở thành một lễ hội văn hóa lớn trong năm, được Đảng bộ, chính quyền, quân và dân Côn Đảo tổ chức trang trọng và từng bước nâng Lễ giỗ Bà hàng năm thành lễ hội truyền thống của địa phương, phù hợp tập quán và đáp ứng nhu cầu tâm linh của nhân dân trên Đảo.

Ảnh minh họa
Từ chiều tối 15/5, Bắc Bộ mưa dông, có nơi mưa rất to
(Ngày Nay) -  Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, từ chiều tối 15-16/5, khu vực Bắc Bộ có mưa vừa, mưa to và dông, có nơi mưa rất to với lượng mưa phổ biến 40-80mm, có nơi trên 120mm. Khu vực Bắc Trung Bộ có mưa rào và dông, cục bộ có mưa to với lượng mưa 20-40mm, có nơi trên 70mm.
Ảnh minh họa
Thành phố Hồ Chí Minh: Hơn 98.600 thí sinh đăng ký dự thi lớp 10 công lập
(Ngày Nay) - Ngày 14/5, Sở Giáo dục và Đào tạo Thành phố Hồ Chí Minh đã công bố số liệu thống kê nguyện vọng đăng ký tuyển sinh lớp 10 vào các trường Trung học phổ thông công lập trên địa bàn. Đây là cơ sở quan trọng để thí sinh tham khảo và cân nhắc điều chỉnh nguyện vọng trong thời gian từ ngày 14-19/5.
Truy tìm nguồn thải biến nước sông Vàm Cỏ Đông thành màu đen, bốc mùi hôi bất thường
Truy tìm nguồn thải biến nước sông Vàm Cỏ Đông thành màu đen, bốc mùi hôi bất thường
(Ngày Nay) -  Những ngày qua, hàng chục hộ dân sống ven sông Vàm Cỏ Đông, đoạn chảy qua địa bàn thị xã Hòa Thành và huyện Gò Dầu, tỉnh Tây Ninh liên tục phản ánh tình trạng nước sông chuyển sang màu đen, xuất hiện nhiều bọt khí và lớp màng nhiều màu như vết dầu loang, kèm theo mùi hôi bất thường, khiến cho người dân sinh sống ven sông lo ngại ảnh hưởng đến sức khỏe.
UNESCO hỗ trợ các quốc gia Ả Rập ứng dụng AI vào giáo dục. Ảnh: Active Floor
UNESCO hỗ trợ các quốc gia Ả Rập ứng dụng AI vào giáo dục
(Ngày Nay) - Nhận thức được tầm quan trọng của việc trang bị cho thế hệ tương lai những kỹ năng cần thiết trong kỷ nguyên số, UNESCO đã khởi động một loạt hội thảo khu vực nhằm phát triển khung năng lực kỹ thuật số và trí tuệ nhân tạo (AI) quốc gia.