Bác sĩ Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố cho biết, ngày 17/6, đơn vị tiếp nhận bé gái P.T.M (16 tháng tuổi, ngụ huyện Cần Đước, tỉnh Long An) trong tình trạng tím tái toàn thân, chỉ số SpO₂ (độ bão hòa oxy trong máu ngoại vi) giảm mạnh chỉ còn 75%. Theo lời kể từ gia đình, trước đó vài giờ, bé gái ăn ghẹ và canh cải bó xôi nấu bằng nước giếng. Sau bữa ăn khoảng 1 giờ, bé có biểu hiện giật mình, tím môi và da xanh tím, không ho sặc. Gia đình nhanh chóng đưa bé đi cấp cứu tại Bệnh viện Nhi đồng Thành phố.
Tại thời điểm nhập viện, bé quấy khóc, không nổi ban, không sốt, không khò khè, không thở rít, không nôn ói nhưng có dấu hiệu tím toàn thân. Các bác sĩ loại trừ bé có thể có dị vật đường thở, tiền căn chưa ghi nhận dị ứng thuốc, thức ăn hay bệnh lý tim mạch. Xét nghiệm dung tích hồng cầu, khí máu động mạch biểu hiện thiếu oxy và toan chuyển hóa nặng, lactate máu 4,8 mmol/L (bình thường < 2 mmol/L), chức năng gan, thận, điện giải đồ trong giới hạn bình thường. Xquang ngực không ghi nhận thâm nhiễm, bóng tim không to, siêu âm tim không ghi nhận bất thường.
Dựa vào triệu chứng lâm sàng, bệnh nhi được làm test mẫu máu tiếp xúc khí trời bằng cách lấy một mẫu máu của bé đựng trong ống tiêm đậy nắp lắc đều 50 lần, kết quả màu nâu đen của máu không thay đổi, không ngả sang màu đỏ như bình thường. Các bác sĩ chẩn đoán bé bị methemoglobin máu, tức hồng cầu không gắn kết được với oxy để chuyển thành máu hồng. Ngay lập tức, bệnh nhi được xử trí bằng thở oxy, tiêm thuốc giải độc xanh methylene và uống than hoạt để thải loại độc chất ra khỏi đường tiêu hóa. Chỉ sau 10 phút, da bé bắt đầu hồng trở lại và 30 phút sau, SpO2 phục hồi lên 95%.
Bác sĩ Nguyễn Minh Tiến khuyến cáo phụ huynh nên cẩn thận khi sử dụng nước giếng nấu ăn bởi trong nước giếng có nhiều nitrate (NO3-) là chất oxy hóa gây biến đổi hồng cầu hemoglobin F2+ thành F3+ không có khả năng gắn oxy để đưa đến mô cơ thể sử dụng, dẫn đến thiếu oxy gây chuyển hóa yếm khí làm tăng lactate máu, toan chuyển hóa.
“Các bậc phụ huynh khi nấu ăn tốt nhất là sử dụng nước máy an toàn. Đặc biệt, một số phụ huynh còn lấy nước nấu từ một số rau củ như rau dền, củ dền…, để pha sữa cho con vì nghĩ giúp bổ máu nhưng thực tế những loại rau củ này có hàm lượng nitrat cao, có thể gây ra methemoglobin máu, đặc biệt là ở trẻ sơ sinh thiếu tháng”, bác sĩ Tiến khuyến cáo.
