Sẽ niêm yết lần 2
Tại buổi họp, đại diện lãnh đạo xã Hàm Đức cho biết, đầu tháng 6/2023, UBND xã đã tổ chức hai cuộc họp để triển khai việc rà soát các hộ dân tại thôn 3 dự kiến đưa vào danh sách để xây dựng phương án giao đất đưa ra ngoài quy hoạch 3 loại rừng. Thành phần tham gia là Thường trực Đảng uỷ, HĐND, UBND, UBMT TQVN xã, các hội, đoàn thể ở xã, thôn...
Đến cuối tháng 6/2023, xã đã niêm yết công khai kết quả rà soát danh sách 179 hộ dân. Sau đó, xã tiếp tục nhận nhiều đơn khiếu nại của người dân và qua kiểm tra đã loại khỏi danh sách 3 hộ, bổ sung vào 4 hộ. Hiện tại, số lượng (dự kiến cấp đất) là 180 hộ dân.
Lãnh đạo xã thông tin, danh sách này căn cứ theo danh sách chia cấp ruộng vào năm 1993, danh sách hộ tham gia thành viên HTX vào năm 1998. Tuy nhiên, người dân cho rằng năm 1993 là chia đất ruộng, không phải chia đất rẫy. Đây là hai đợt chia đất canh tác cho dân khác nhau. Người dân đề nghị xã cho biết cụ thể áp dụng danh sách năm 1986, 1993, 1998 hay năm nào và các tiêu chí xét duyệt cũng như tiêu chí loại bỏ nhưng xã chưa thể giải đáp.
UBND xã Hàm Đức đề nghị chốt danh sách 180 hộ và sau ngày 29/9/2023 không giải quyết đơn thư. Một số người dân có tên trong danh sách dự kiến cấp đất không nêu ý kiến, số còn lại phản ứng gay gắt, cho rằng danh sách kể trên chưa chính xác nên đề nghị xã tiếp tục niêm yết danh sách thêm 15 ngày để những người mất đất, những người chưa biết thông tin có thêm thời gian kiểm tra, tiếp tục khiếu nại, đòi quyền lợi chính đáng.
Kết thúc buổi họp, lãnh đạo xã ghi nhận ý kiến của người dân, thừa nhận danh sách vẫn chưa hoàn chỉnh dẫn đến những bức xúc và cho biết thời gian niêm yết công khai lần hai sẽ bắt đầu từ ngày 1/10 – 14/10/2023. Những hộ ngày xưa được cấp đất rẫy nhưng không có tên tiếp tục làm đơn khiếu nại gửi về xã; ai sai thông tin liên hệ với thôn để cập nhật lại cho chính xác.
Khu vực đất dự kiến sẽ giao lại cho người dân. |
Tỉnh giao đất cho dân
Người dân địa phương kể, vào năm 1986, chính quyền địa phương khi đó tiến hành giao đất rẫy cho người dân sinh sống tại thôn 3, xã Hàm Đức để canh tác hoa màu. Khu vực kể trên nằm ở đồi đất cao, sát rừng nên người dân thường trồng dưa hấu, khoai lang và một số cây trồng khác.
Khoảng năm 2000-2001, đất khu vực này được UBND tỉnh Bình Thuận thu hồi giao cho Lâm trường Hàm Thuận Bắc (nay là Ban Quản lý Rừng phòng hộ Hồng Phú) quản lý. Vì đây là chủ trương của tỉnh để bảo vệ rừng nên người dân đồng tình, ủng hộ, không có ý kiến gì thêm.
Tuy nhiên đến năm 2007, tỉnh Bình Thuận đưa diện tích này ra khỏi quy hoạch 3 loại rừng và đến năm 2012, ban hành Quyết định số 1264 thu hồi và giao phần đất (đã điều chỉnh ra ngoài quy hoạch 3 loại rừng) cho UBND huyện Hàm Thuận Bắc quản lý, bố trí đất sản xuất nông nghiệp cho hộ dân với diện tích gần 2.200ha, trong đó, xã Hàm Đức là hơn 1.686ha (xã Hồng Sơn là 104ha và xã Hồng Liêm có 404ha).
Xã Hàm Đức có 7 thôn từ 1 đến 7, trong đó 6 thôn được thực hiện cấp đất sản xuất đúng theo quy định. Riêng tại thôn 3, nhiều năm qua, người dân liên tục phản ánh việc chính quyền giao đất sản xuất không đúng mục đích, đối tượng, có dấu hiệu làm trái quy định.
Theo người dân, mặc dù tỉnh đã có quyết định giao đất lại cho người dân đang thiếu đất để canh tác nhưng họ không được chính quyền địa phương (khi đó) thông báo. Chỉ đến khi xã từ chối giải quyết đăng ký kê khai đất khai hoang trước đây cho một số hộ dân thì vụ việc mới vỡ lẽ. Từ khoảng năm 2017, cả trăm người dân đã có đơn khiếu nại gửi đến cơ quan chức năng từ huyện đến tỉnh.
Tỉnh chỉ đạo giao đất cho dân, huyện lại cấp cho cán bộ xã và người nhà cán bộ xã. |
Huyện cấp cho cán bộ xã
Trước hàng loạt đơn thư của người dân, năm 2019, UBND huyện Hàm Thuận Bắc đã tổ chức kiểm tra, xác minh nhưng kết quả không thoả đáng. Tháng 9/2020, Chủ tịch UBND tỉnh Bình Thuận có văn bản nêu: “Tỉnh nhận được thông tin phản ánh... diện tích đất... không được giao cho dân sản xuất mà giao cho các dự án trang trại chăn nuôi (như: Làng Việt Nam – xã Hồng Sơn, Làng Việt 1, Làng Việt 2, Làng Việt 3 – xã Hàm Đức; dự án Công ty Tấn Phát và nhiều trang trại khác đang trong quá trình xây dựng); giao cho cán bộ và người nhà cán bộ; ngoài ra còn có hiện tượng phân lô bán nền,...”.
Chủ tịch UBND tỉnh chỉ đạo: “Giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Ủy ban nhân dân huyện Hàm Thuận Bắc kiểm tra, rà soát, xác minh thông tin phản ánh nêu trên; làm rõ phần diện tích đất đã giải quyết cho các hộ dân thiếu đất sản xuất tại địa phương; phần diện tích đất đã giải quyết cho các dự án đầu tư; phần diện tích đất sử dụng sai mục đích, giải quyết không đúng đối tượng (nếu có) và làm rõ trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân có liên quan,...”.
Kết quả kiểm tra cho thấy, UBND huyện Hàm Thuận Bắc đã cấp 17 sổ đỏ cho 13 cá nhân ở xã Hàm Đức không thiếu đất và đều có đất sản xuất với diện tích hơn 41ha, trong đó đến hơn 30ha cấp trái quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trong tổng diện tích khoảng 100ha tại thôn 3. Các quyết định giao đất và sổ đỏ nói trên đều được UBND huyện Hàm Thuận Bắc cấp trong những năm 2017-2018.
Theo quyết định của UBND tỉnh Bình Thuận, đất sẽ cấp cho các hộ dân nhưng UBND huyện Hàm Thuận Bắc lại cấp đất cho cá nhân, trong đó có rất nhiều người là cán bộ xã, người nhà cán bộ xã. Như trường hợp của Nguyễn Xuân Bá là cán bộ nông nghiệp xã Hàm Đức và vợ được cấp hai giấy chứng nhận tổng diện tích hơn 7,5ha; vợ chồng em trai ông Bá được cấp tổng 8,7ha. Ông Võ Văn Năm là họ hàng của Chủ tịch xã (khi đó) được cấp 3,7ha; ông Nguyễn Văn Tám là nguyên cán bộ xã và con ruột được cấp gần 5ha...
UBND huyện Hàm Thuận Bắc thừa nhận quá trình giao đất và cấp sổ đỏ cho 13 cá nhân tại thôn 3 có một số trường hợp sai sót và thực tế đã thu hồi một số sổ đỏ cũng như đã xử lý trách nhiệm những người liên quan. Đến tháng 7/2022, UBND huyện Hàm Thuận Bắc đã có văn bản gửi Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai Hàm Thuận Bắc và các văn phòng công chứng trên địa bàn tỉnh đề nghị không tiếp nhận, giải quyết hồ sơ thực hiện các quyền sử dụng đất đối với một số trường hợp tại xã Hàm Đức kể trên.
Được biết đến nay, huyện đã thu hồi 7 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp không đúng quy định. Đối với các giấy chứng nhận đã cấp sai mà người dân đã tặng cho, chuyển nhượng sẽ lập hồ sơ, khởi kiện dân sự ra tòa án, đề nghị hủy các quyết định cấp đất.
Riêng số diện tích hơn 50 ha còn lại mà huyện Hàm Thuận Bắc giao cho xã Hàm Đức quản lý tại thôn 3, UBND huyện cho biết sẽ giao UBND xã và các phòng chuyên môn xây dựng phương án quản lý, sử dụng. Đối với yêu cầu cấp đất của các hộ dân thôn 3, huyện đang thực hiện các bước giải quyết.